Inleiding constitutioneel recht

VOORWOORD / V
AFKORTINGEN / XI

Hoofdstuk 1. Algemene inleiding / 1
1.1 Staat, staatsrecht en functies van het staatsrecht / 1
1.2 Machtenscheiding / 6
1.3 De democratische rechtsstaat / 12
1.4 Constitutionele geschiedenis / 18
1.5 De staatsvorm: eenheidsstaat, federale staat en statenbond / 31
1.6 Koninkrijk der Nederlanden / 34
1.7 Europese Unie / 34

Hoofdstuk 2. Rechtsbronnen van constitutioneel recht / 37
2.1 Formele en materiële constitutie / 37
2.2 De Grondwet / 39
2.3 Organieke wetten en regelingen / 46
2.4 Ongeschreven recht in de rechtspraak / 47
2.5 Ongeschreven recht voor regering en parlement / 51
2.6 Internationaal recht / 54
2.7 Europese Unie en Europees recht / 55
2.8 Het Statuut voor het Koninkrijk / 58
2.9 Normenhiërarchie / 58

Hoofdstuk 3. De Koning / 63
3.1 Inleiding / 63
3.2 Begin en einde van het koningschap / 63
3.3 Koninklijk huis, hofhouding en financiën / 68
3.4 De verschillende functies van de Koning / 70
3.5 Koninklijke onschendbaarheid en ministeriële verantwoordelijkheid / 73
3.6 De Koning in een parlementaire democratie en democratische rechtsstaat / 78

Hoofdstuk 4. De regering / 85
4.1 Inleiding / 85
4.2 De regering / 87
4.3 De ministers / 88
4.4 Ministers en ministeries / 90
4.5 Ministerraad / 93
4.6 De minister-president / 96
4.7 Staatssecretaris / 98
4.8 Balans / 99

Hoofdstuk 5. De Staten-Generaal / 103
5.1 Inleiding / 103
5.2 Democratie en vertegenwoordiging / 104
5.3 Het tweekamerstelsel / 108
5.4 Kiesstelsel, kiesrecht en verkiezingen / 112
5.5 De constitutionele positie van de Staten-Generaal / 117
5.6 De constitutionele positie van de Kamerleden / 119
5.7 Werkwijze / 126
5.8 Politieke partijen / 129
5.9 Aanvullingen op het vertegenwoordigende stelsel / 134

Hoofdstuk 6. De verhouding tussen regering en Staten-Generaal / 139
6.1 Inleiding / 139
6.2 De ministeriële verantwoordelijkheid / 141
6.3 De vertrouwensregel / 148
6.4 De kabinetsformatie / 152
6.5 De Kamerontbinding / 160
6.6 De parlementaire enquête / 163

Hoofdstuk 7. Wetgeving / 167
7.1 Inleiding / 167
7.2 De vaststelling van wetten / 168
7.3 Formeel en materieel wetsbegrip / 171
7.4 Delegatie van wetgevende bevoegdheid / 174
7.5 Slot. Het legaliteitsbeginsel / 178

Hoofdstuk 8. Bestuur / 181
8.1 Algemeen / 181
8.2 Buitenlandse betrekkingen / 185
8.3 Defensie / 189
8.4 Financiën / 191
8.5 Noodrecht / 193
8.6 Openbaarheid van bestuur / 196

Hoofdstuk 9. De rechterlijke organisatie / 199
9.1 Inleiding / 199
9.2 De ontwikkeling van de rechterlijke organisatie in Nederland / 200
9.3 Onafhankelijkheid, onpartijdigheid en andere constitutionele waarborgen / 206
9.4 Het Openbaar Ministerie / 213

Hoofdstuk 10. Rechtspraak en rechtsbescherming / 219
10.1 Inleiding / 219
10.2 Kenmerken van de functie rechtspraak / 220
10.3 Rechtspraak in eerste aanleg, hoger beroep en cassatie / 227
10.4 Rechtsbescherming bij de burgerlijke rechter / 231
10.5 Rechtsbescherming bij de bestuursrechter / 236
10.6 Strafrechtspraak en tuchtrechtspraak / 240
10.7 Constitutionele toetsing en toetsingsverbod / 241
10.8 Rechtspraak inzake de EU en het internationale recht / 244
10.9 Gratie en amnestie / 247

Hoofdstuk 11. Grondrechten / 249
11.1 Algemeen / 249
11.2 Klassieke grondrechten in de Grondwet / 250
11.3 Sociale grondrechten / 257
11.4 Internationale grondrechten en EU-grondrechten / 258
11.5 De klassieke grondrechten afzonderlijk / 260
11.6 De sociale grondrechten / 273

Hoofdstuk 12. De Raad van State, de Algemene Rekenkamer, de vaste colleges van advies en de Nationale ombudsman / 277
12.1 De Raad van State / 277
12.2 De Algemene Rekenkamer / 280
12.3 De vaste colleges van advies / 282
12.4 De Nationale ombudsman / 283

Hoofdstuk 13. Decentralisatie in Nederland / 285
13.1 Inleiding / 285
13.2 De organisatie van provincies en gemeenten / 288
13.3 Bevoegdheden / 293
13.4 De financiering / 297
13.5 Het toezicht op de besluiten van de provincie- en gemeentebesturen / 298
13.6 De waterschappen / 299
13.7 Publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie / 302

Hoofdstuk 14. De ‘federatie’ van het Koninkrijk der Nederlanden / 305
14.1 Historische ontwikkeling / 305
14.2 De organisatie van het Koninkrijk / 307
14.3 Het staatsrecht van de Caribische landen / 314

ZAKENREGISTER / 317