Gigantisme

Inleiding 10

De wereldeconomie en kapitalisme op drift 18
1 Adam Smith versus John Maynard Keynes 20
2 Schaal biedt voordelen, maar de nadelen worden onvoldoende erkend 29
3 De ultieme en gigantische ‘tragedy of the commons’: ons klimaat 37
Valsspelen bij Monopoly draait uit op gigantisme 41

Gigantisme? 44
1 Size matters 47
2 Ongezonde concentratie in veel sectoren 65
3 Hogere winsten, lagere lonen in de economie 68
4 Conclusie 74

Groeihormonen van gigantisme 76
1 Vier decennia dalende rente: de grootste hefboom ter wereld 79
2 Globalisering 88
3 Bedrijven, vooral de grote, betalen steeds minder belastingen 90
4 De regelgever, vriend van grote ondernemingen 95
5 Technologie(platformen) 96
6 Crony capitalism 98
7 Groot voelt veilig aan 99
8 Onvoldoende optreden tegen wereldwijde kartels 101
9 Too big to fail 107
10 Big data 108
11 Escalerende demografie 108
12 Reclamebudgetten 110
13 Conclusie 111

Het Champions League-effect 114
1 Wat is het Champions League-effect? 116
2 Grote bieren, minder smaken 125
3 Mainstream wordt ook uw smaak 128
4 Walmartisatie van de retail 131
5 Big pharma: ziekten zijn big business 133
6 Big tech: ieder zijn monopolie 138
7 Conclusie 140

Gigantisme brengt de mens in verdrukking 142
1 Walmartisatie leidt tot… obesitas 144
2 De middenklasse verdwijnt 148
3 Welvaartsziekten 150
4 Grote overheid, minder empathie 153
5 Megasteden verdrukken het individu 157
6 Ontsporende demografie verdringt het individu ten koste van de massa 163
Wolven in Yellowstone 164

Van groeiobsessie naar duurzame groei 168
1 Groei is normaal 171
2 Welke problemen met economische groei? 175
3 Duurzame groei 179
4 Giganten en zombies 182
De wereldwijde ponzi-economie 186

Kleiner, trager en menselijker 190
1 Triggers van decentralisatie en verkleining 197
Technologie biedt veel mogelijkheden voor kleinere organisaties 197
Menselijke voorkeur 198
‘Bigness’ faalt 198
Robuustheid 202
Loyaliteit 203
2 Gigantisme is niet onomkeerbaar 206
3 Deglobalisering 208
4 Stadstaten en kleinere naties zijn de toekomst voor de globalisering 2.0 213
In tien stappen naar postgigantisme 222
De spelregels en de arbiter 224

Arbiter
1 Minder interventionisme van de centrale banken 226
2 Not too big to fail 227
3 Subsidiariteit: decentraliseer wanneer het kan 228

Spelregels
4 Achterpoortjes sluiten en hogere vennootschapsbelasting op internationaal vlak, en geen verschil tussen multinationale ondernemingen en kmo’s 228
5 Strengere antitrustwetten 229
6 Verbod op overnames door gigabedrijven 230
7 Koolstoftaks op internationaal transport en idealiter ook op de uitstoot van het internationale productieproces 231

Spelers
8 Sociale regels aanvaarden 232
9 Valsspelers uitsluiten of langdurig schorsen 233
10 Afstand tussen spelers, arbiters en zij die de spelregels opstellen 234
Davos: de prijs van exclusiviteit 237
Het kapitalisme redden van nepkapitalisten 238

Conclusies 241
Nawoord 248
Tabellen en afbeeldingen 250
Trefwoorden 252
Bibliografie 255
Eindnoten 259