Schaduwen over de rechtshandhaving

Lijst met afkortingen 11
Samenvatting 13

1 Vraagstelling en verantwoording 19
1.1 Aanleiding tot en afbakening van het onderzoek 19
1.2 Probleemstelling en onderzoeksvragen 19
1.3 De belangrijkste actoren bij de preventie en bestrijding van integriteitsschendingen 20
1.3.1 De Rijksrecherche 21
1.3.2 De Nationale Politie 22
1.3.3 Douane en FIOD 22
1.3.4 Koninklijke Marechaussee 23
1.4 Methodische verantwoording 23
1.4.1 Analyse van de literatuur 23
1.4.2 Secundaire analyse gegevens Monitor Georganiseerde Criminaliteit 24
1.4.3 Inventarisatie van zaken van de Rijksrecherche 24
1.4.4 Rondgang langs de VIK’s van de Nationale Politie en de integriteitsbureaus van andere handhavingsorganisaties 26
1.4.5 Besloten themamiddag 27
1.5 Methodologische voetangels en klemmen en hoe daarmee om is gegaan 28
1.6 Datamanagement 30
1.6.1 Geheimhoudingsverklaring en VOG 30
1.6.2 Toestemming Openbaar Ministerie, Nationale Politie en de Douane/Belastingdienst 30
1.6.3 Bestudering vertrouwelijke gegevens 31
1.6.4 Opslag gegevens onderzoek 31
1.6.5 Rapportage 31
1.7 Opbouw van het rapport 31

2 Omvang en ernst van het probleem 33
2.1 Inzichten uit de literatuur 33
2.2 Geregistreerde signalen bij de rechtshandhavingsorganisaties 36
2.2.1 Aantal signalen binnen diverse organisaties 36
2.2.2 Uitkomst van de onderzoeken 38
2.2.3 Typen integriteitsschendingen 42
2.2.4 Aanleiding- en bron van de melding 45
2.3 Percepties over omvang en ernst binnen de vier rechtshandhavingsorganisaties 48
2.4 Conclusie 49

3 De relatie georganiseerde criminaliteit en rechtshandhaving nader beschouwd 53
3.1 De aard en werkwijze van georganiseerde criminaliteit in Nederland 53
3.1.1 Inzichten uit de literatuur 53
3.1.2 Inzichten uit het empirisch onderzoek 55
3.2 Profiel van de omgekochte 56
3.2.1 Inzichten uit de literatuur 56
3.2.2 Inzichten uit het empirisch onderzoek 57
3.3 Motieven van de omgekochte 66
3.3.1 Inzichten uit de literatuur 66
3.3.2 Inzichten uit het empirische onderzoek 68
3.4 Interactie omkoper-omgekochte 69
3.4.1 Inzichten uit de literatuur 69
3.4.2 Inzichten uit het empirische onderzoek 70
3.5 Conclusie 72

4 Kwetsbaarheid en weerbaarheid van rechtshandhavingsorganisaties 75
4.1 Organisatiestructuur 76
4.1.1 Theoretische inzichten 76
4.1.2 Empirische bevindingen 80
4.1.3 Conclusie 87
4.2 Organisatiecultuur 88
4.2.1 Theoretische inzichten 88
4.2.2 Empirische bevindingen 90
4.2.3 Conclusie 93
4.3 Leiderschap 93
4.3.1 Theoretische inzichten 93
4.3.2 Empirische bevindingen 94
4.3.3 Conclusie 96

5 Slotbeschouwing 97
5.1 Aantal en typen integriteitsschendingen 97
5.2 De relatie georganiseerde criminaliteit en rechtshandhavingsorganisaties 99
5.3 Kwetsbaarheden en beleidsinitiatieven om die kwetsbaarheden in te dammen 101
5.3.1 Structurele complexiteit 101
5.3.2 Structurele controle 102
5.3.3 Cultuur 103
5.3.4 Leiderschap 103
5.4 Wat we nog niet weten en hoe in deze kennisbehoefte te voorzien? 104

Literatuur 107
Summary 117
Bijlagen I t/m IV 123