Psychische schade

1. Inleiding 11
1.1 Het thema 11
1.2 Psychische schade 17
1.3 Aansprakelijkheid 24
1.4 Plan 33

2. Seksueel misbruik 37
2.1 Inleiding 37
2.2 Aansprakelijkheid 40
2.3 Causaal verband 42
2.4 Schade 44
2.4.1 Gerechtigden tot schadevergoeding 44
2.4.2 Vermogensschade 47
2.4.3 Ander nadeel 50

3. Overbelasting door werk 55
3.1 Inleiding 55
3.2 Aansprakelijkheid 56
3.2.1 Volgorde van het debat 56
3.2.2 In de uitoefening van de werkzaamheden, causaal verband? 58
3.2.3 Normschending? 62
3.3 Schade 67
3.3.1 Vermogensschade 67
3.3.2 Ander nadeel 68

4. Confrontatie met een schokkende gebeurtenis (‘shockschade’) 71
4.1 Inleiding 71
4.2 Rechtsvergelijkende verkenning van de rechtsvragen 74
4.2.1 Erkenning en begrenzing 74
4.2.2 België en Frankrijk 75
4.2.3 Duitsland 76
4.2.4 Engeland en Wales 77
4.2.5 Nederland 78
4.3 Aan wie komt onder welke omstandigheden een aanspraak toe? 81
4.3.1 De Taxibus-criteria 81
4.3.2 Inpassing in de relativiteitseis 84
4.3.3 Schending verkeers- of veiligheidsnorm, andere grondslagen? 85
4.3.4 Letsel of overlijden vereist? 93
4.3.5 Wijze van confrontatie cruciaal 94
4.3.6 Hevige emotionele schok? 104
4.3.7 Geestelijk letsel als drempel 105
4.3.8 Nauwe affectieve band? 106
4.3.9 Hulpverleners 107
4.3.10 De verhouding tot derdenschade 108
4.3.11 Regres 112
4.4 Schadevergoeding 112
4.4.1 Vermogensschade 112
4.4.2 Ander nadeel 114
4.4.3 Eigen schuld 117
4.5 In het strafproces 119

5. Verdriet om kwetsing van een naaste (‘affectieschade’) 125
5.1 Inleiding 125
5.2 Aansprakelijkheid 127
5.2.1 Eigen recht 127
5.2.2 Afgeleide aanspraak 128
5.2.3 Overlijden én ernstig en blijvend letsel 132
5.2.4 Kring van gerechtigden 134
5.3 Schadevergoeding 145
5.3.1 Welke schade komt (niet) voor vergoeding in aanmerking? 145
5.3.2 Omvang van de vergoedingen 146
5.3.3 Relatie tot vergoeding wegens ‘shockschade’ 149
5.3.4 Geen dubbele vergoeding, beperkte vererving, en voorrang voor de primair gekwetste 151
5.4 Overgangsrecht 154

6. Angst 157
6.1 Inleiding 157
6.2 Aansprakelijkheid 160
6.2.1 Normschending 160
6.2.2 Causaal verband 166
6.3 Schadevergoeding 169
6.3.1 Algemeen 169
6.3.2 Vermogensschade 170
6.3.3 Ander nadeel 171

7. Spanning, frustratie, ergernis en (ander) onbehagen 177
7.1 Inleiding 177
7.2 Achtergrond: het limitatieve wettelijke stelsel 179
7.3 Wanneer (wel) smartengeld? 182
7.4 Een verdere verkenning 185
7.4.1 Criterium en prototype 185
7.4.2 Fundering en begrenzing: aard van het geschonden belang 187
7.4.3 Ernst van de normschending 192
7.4.4 Ernst van de gevolgen 195
7.5 Inpassing eerdere rechtspraak 197
7.6 Vaststelling van de omvang van de vergoeding 202
7.7 Besluit 204

8. Terug- en vooruitblik 205

Literatuurlijst 209
Jurisprudentieregister 215