Praktijkboek Ruimtelijk overgangsrecht
Een inventarisatie van het ruimtelijk overgangsrecht in bestemmingsplannen en omgevingsplannen
Paperback Nederlands 2022 1e druk 9789463150682Samenvatting
Ruimtelijk overgangsrecht zou voor een ieder die het aangaat eenvoudig en begrijpelijk moeten zijn, maar is dat in de praktijk vaak allerminst. Het spanningsveld tussen verkregen rechten enerzijds en nieuwe regels voor de (gebouwde) omgeving anderzijds, is al lange tijd een rijke voedingsbodem gebleken voor vele verschillende opvattingen over de vraag of, en zo ja, onder welke voorwaarden aanspraak kan worden gemaakt op overgangsrechtelijke bescherming. Moeten oude rechten worden gerespecteerd, of moeten ze wijken voor het voortschrijdend inzicht van de overheid over het bouwen en gebruiken van onze omgeving?
Zowel (gemeentelijke) overheden als de bestuursrechter hebben er vaak uiteenlopende visies over, met als gevolg een soms overvolle doos van Pandora voor de rechtzoekende. In dit praktijkboek voor de rechtspraktijk zijn door Hans Koolen en Gijs Heutink het doel en de strekking van het ruimtelijk overgangsrecht op een rij gezet, en pogen zij in – voor juristen of aankomend juristen – begrijpelijke taal een praktisch overzicht te geven van de verschillende vormen van ruimtelijk overgangsrecht, en de toepassing daarvan in concrete gevallen: een rode draad in de wirwar van regels en uitzonderingen.
In dit boek worden de verschillende vormen van ruimtelijk overgangsrecht (het bouw- en gebruiksovergangsrecht, het persoonsgebonden overgangsrecht en de uitsterfregeling) aan de hand van jurisprudentie besproken. Aan de orde komen vragen als: onder welke omstandigheden kan een beroep op het ruimtelijk overgangsrecht worden gedaan, valt bepaalde bebouwing of een bepaald gebruik eeuwig onder het overgangsrecht en kan ten behoeve van overgangsrechtelijk beschermd gebruik wel of niet worden gebouwd? Er wordt ook uitgebreid aandacht besteed aan het ruimtelijk overgangsrecht in de Omgevingswet, met een nadruk op het overgangsrecht in het omgevingsplan (de beoogde opvolger van het huidige bestemmingsplan).
Dit praktijkboek is geschreven voor juristen die – voor overheden of voor belanghebbenden en rechtzoekenden – zijn betrokken bij de participatie en de voorbereiding van bestemmingsplannen of omgevingsplannen met overgangsrechtelijke problematiek. Het boek is ook geschreven voor juristen die in de rechtspraktijk te maken hebben met vragen van rechtzoekenden of overheden over de omvang en voorwaarden van overgangsrechtelijke bescherming, of de uitleg of toepassing van het ruimtelijk overgangsrecht in vastgestelde plannen.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
1. Inleiding
1.1 Een eerste kennismaking met het overgangsrecht 1
1.2 Opbouw 2
1.3 Terminologie 3
2. Doel en strekking van het ruimtelijk overgangsrecht
2.1 Inleiding 5
2.2 Bescherming gevestigde rechten en belangen 6
2.3 Uitsterffunctie 7
2.4 Afsluiting 8
3. Vormen van ruimtelijk overgangsrecht
3.1 Inleiding 11
3.2 Bouwovergangsrecht 13
3.3 Gebruiksovergangsrecht 13
3.4 Overige vormen van overgangsrecht 14
3.5 Positief bestemmen of overgangsrecht? 15
3.5.1 Legale bebouwing en legaal aangevangen gebruik 17
3.5.2 Illegale bebouwing en illegaal aangevangen gebruik 18
3.6 Afsluiting 19
4. Bouwovergangsrecht
4.1 Inleiding 21
4.2 Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) 21
4.2.1 Het ontbreken van standaardbepalingen voor overgangsrecht 21
4.2.2 Het ontbreken van legaliserende werking / Handhaving 23
4.2.3 Herhalingsverbod overgangsrecht bij nieuw bestemmingsplan 24
4.3 Wet ruimtelijke ordening (Wro) 25
4.3.1 Standaardregelingen overgangsrecht 25
4.3.2 Bouwovergangsrecht: wettelijk kader 26
4.3.3 Toepassingsbereik 26
4.3.4 Afwijking van het geldende plan 27
4.3.5 Geen vergroting naar aard en omvang 29
4.3.6 Gedeeltelijke vernieuwing of verandering 31
4.3.7 Calamiteiten: gehele vernieuwing of verandering 32
4.3.7.1 Termijn 32
4.3.7.2 Tenietgaan 33
4.3.7.3 Calamiteit 33
4.3.7.4 Buitenplanse calamiteitenregeling 34
4.3.8 Eenmalige vergroting 34
4.3.9 Uitsluitingsclausule 36
4.3.9.1 Algemeen 36
4.3.9.2 Vergunningvrije bouwwerken 36
4.3.10 Geen legaliserende werking 37
4.3.11 Meerdere keren onder het bouwovergangsrecht 37
4.3.12 Handhaving 38
4.4 Afsluiting 39
5 Gebruiksovergangsrecht
5.1 Inleiding 41
5.2 Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) 41
5.2.1 Geen standaardbepaling overgangsrecht 41
5.2.2 Wraking 42
5.2.3 Onderbreking gebruik 43
5.2.4 Legaliserende werking 43
5.2.5 Meerdere keren onder het gebruiksovergangsrecht 44
5.2.6 Handhaving 45
5.3 Wet ruimtelijke ordening (Wro) 45
5.3.1 Standaardregeling gebruiksovergangsrecht 45
5.3.2 Wettelijk kader 46
5.3.3 Toepassingsbereik 46
5.3.4 Voortzetting strijdig gebruik 47
5.3.5 Verandering strijdig gebruik 49
5.3.6 Onderbreking gebruik 52
5.3.7 Uitsluitingsclausule 53
5.3.7.1 Algemeen 53
5.3.7.2 Vergunningvrij gebruik 54
5.3.8 Legaliserende werking 55
5.3.9 Meerdere keren onder het gebruiksovergangsrecht 55
5.3.10 Handhaving 55
5.4 Afsluiting 56
6 Overige vormen van ruimtelijk overgangsrecht
6.1 Inleiding 59
6.2 Persoonsgebonden overgangsrecht 59
6.2.1 Wettelijk kader 59
6.2.2 Facultatieve regeling 60
6.2.3 Toepassingsbereik 60
6.2.4 Persoonsgebonden 61
6.2.5 Onbillijkheid van overwegende aard 61
6.2.6 Beëindiging van het gebruik 62
6.2.7 Nadere voorwaarden 62
6.3 Uitsterfregeling 63
6.3.1 Algemeen 63
6.3.2 Toepassingsbereik 63
6.3.3 De plaats van uitsterfregelingen in de planregels 64
6.3.4 Onderbrekingstermijn 64
6.4 Afsluiting 66
7 Ruimtelijk overgangsrecht onder de Omgevingswet
7.1 Algemeen 67
7.2 Transitiefase huidig recht naar Omgevingswet 67
7.2.1 Algemeen 67
7.2.2 Bestemmingsplannen 68
7.2.3 Omgevingsvergunningen 70
7.3 Loslaten toelatingsplanologie - Geen standaardbepalingen overgangsrecht 71
7.4 Gevolgen ontbreken standaardbepalingen ruimtelijk overgangsrecht 74
7.5 Modelbepalingen voor overgangsrecht in omgevingsplannen 77
7.5.1 Algemeen 77
7.5.2 Activiteit bouwen onder de Wabo 77
7.5.3 Bouwen onder de Omgevingswet 78
7.5.4 Activiteit gebruik in strijd met het planologisch regime onder de Wabo 79
7.5.5 Omgevingsplanactiviteiten onder de Omgevingswet 80
7.5.6 Modelbepalingen overgangsrecht VNG in omgevingsplannen 83
7.6 Overige vormen van overgangsrecht voor activiteiten in omgevingsplannen 85
7.7 Afsluiting 86
8 Conclusies en aanbevelingen
Over de auteurs 91
Jurisprudentieregister 93
Trefwoordenregister 97
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
