Huiszoeking en beslag

Inleiding 15
1 De huiszoeking in het algemeen 17
1.1 Wettelijke basissen 17
1.2 Begripsbepalingen 18
1.3 De woning en haar aanhorigheden 21
1.3.1 Begrip woning 21
1.3.2 Bijzondere gevallen 29
1.4 De tot huiszoeking bevoegde overheid 38
1.4.1 De onderzoeksrechter 38
1.4.2 De officieren van gerechtelijke politie (artikel 9 Sv.) 39
1.4.3 Agenten van gerechtelijke politie 40
1.4.4 Andere opsporingsambtenaren 41
1.5 Door de wet voorgeschreven vormen 41
1.6 Onwettige huiszoekingen 42
2. Huiszoekingen met een gerechtelijk oogmerk 49
2.1 Huiszoeking met bevel 53
2.1.1 Basisprincipes 53
2.1.2 Definitie 55
2.1.3 Vorm en inhoud van het huiszoekingsbevel 55
2.1.4 De macht van de gedelegeerde 58
2.2 De huiszoeking als gevolg van ontdekking op heterdaad 63
2.2.1 Wettelijke bepaling 63
2.2.2 Algemene vereisten 63
2.2.3 Bevoegdheden 65
2.2.3.1 Ratione personae (naar de persoon) 65
2.2.3.2 Ratione tempore (naar de tijd) 67
2.2.3.3 Ratione loci (naar de plaats) 70
2.2.3.4 Ratione materiae (naar de materie) 71
2.3 De huiszoeking op verzoek van het hoofd van het huis of van het slachtoffer van (partner)geweld 72
2.3.1 Algemeen 72
2.3.2 Toepassingsvoorwaarden 73
2.4 Huiszoeking met toestemming 75
2.4.1 Kenmerken van de huiszoeking met toestemming 75
2.4.2 Geldigheidsvereisten 76
2.4.3 Wie moet de toestemming verlenen 79
2.4.4 Toestemming tot huiszoeking door minderjarigen 83
2.4.5 Draagwijdte van de gegeven toestemming 85
2.5 De zoeking op basis van bijzondere wetten 87
2.5.1 Toezicht door bijzondere inspectiediensten in bedrijfslokalen 87
2.5.2 Visitatiebevel 97
2.5.3 Douane & accijnzen 104
2.5.4 Drugswet 106
2.5.5 Huizen van ontucht of kansspelen 110
2.6 Bijzondere gevallen 110
2.6.1 Huiszoeking bij een arts, advocaat of notaris 110
2.6.2 Huiszoeking bij bedrijfsrevisoren 114
2.6.3 Huiszoeking bij parlementairen en ministers 114
2.6.4 (Huis)zoeking in het kader van een strafrechtelijk uitvoeringsonderzoek (SUO) 116
2.6.5 (Huis)zoeking in het kader van elektronisch toezicht 119
2.6.6 De ‘sterke arm’ bij gerechtsdeurwaarders 123
2.7 De inkijkoperatie 125
2.8 Arresteren in woningen 132
2.8.1 Uitvoering van het bevel tot medebrenging 134
2.8.2 Uitvoering van het bevel tot aanhouding bij verstek 135
2.8.3 Uitvoering van het bevel tot aanhouding 136
2.8.4 Arrestatie ingevolge een veroordeling – vattingsbevel 137
2.8.5 Arrestatie ingevolge een veroordeling met onmiddellijke aanhouding 139
2.8.6 Uitvoering van een beschikking tot gevangenneming
in criminele zaken 139
2.8.7 Uitvoering van een Europees aanhoudingsbevel 141
2.8.8 Arrestatie in het raam van een verzoek tot uitlevering 142
2.8.9 Uitvoering gedwongen opname (collocatie) op basis vonnis vrederechter 143
2.8.10 Uitvoering bevel het grondgebied te verlaten uitgereikt door Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) 143
2.9 Ontdekking van een nieuw misdrijf 146
2.10 Processen-verbaal 148
3 Zoekingen met een bestuurlijk oogmerk 151
3.1 Rampen, onheil, schadegevallen of gevaar voor het leven of de lichamelijke integriteit van personen 151
3.2 Een oproep vanuit de woning 154
4. Het doorzoeken van vervoersmiddelen 159
4.1 Voertuigen 159
4.1.1 Verschillende gevallen – finaliteit 159
4.1.2 Zoeking in een voertuig 162
4.1.3 Hoedanigheid van de optredende politieambtenaar 162
4.1.4 Beperking in de tijd 163
4.1.5 Het gebruik van dwang en technische middelen 164
4.1.6 Bijzondere wetten 165
4.2 Doorzoeking van vliegtuigen 166
4.3 Doorzoeking van schepen 169
5. (Huis)zoekingen in informaticasystemen 171
5.1 Informaticasystemen 172
5.2 Zoekingen in een gsm 181
5.3 Uitvoering van een huiszoeking in een ICT-omgeving 187
6. (Huis)zoekingen in een internationaal perspectief 199
6.1 Algemeen 199
6.2 Internationale samenwerking. 200
6.3 De klassieke rechtshulp 200
6.4 De zoeking in internationaal verband 203
6.4.1 Algemeen 203
6.4.2 Een zoeking in Benelux-verband 204
6.4.3 Het Senningen-verdrag 206
6.4.4 De zoeking in EU-verband 206
6.4.4.1 De rogatoire commissie 206
6.4.4.2 Een zoeking in Schengenverband 208
6.4.5 Een zoeking in uitvoering van een Europees onderzoeksbevel (EOB) 213
6.4.6 Een zoeking in het kader van een gemeenschappelijk
onderzoeksteam 214
6.4.7 Een zoeking in toepassing de Napels II-overeenkomst 217
6.4.8 Een zoeking in het kader van de EUrechtshulpovereenkomst (2000) 218
6.4.9 Andere relevante verdragen 218
6.5 Inbeslagneming n.a.v. een zoeking 220
6.6 Europese agentschappen die bij een zoeking steun kunnen verlenen 220
6.6.1 Europol 220
6.6.2 Eurojust 224
6.6.3 Het Europees Openbaar Ministerie (EOM) 224
6.6.4 OLAF 225
7. Fouilleren van personen 227
7.1 De veiligheidsfouillering 228
7.1.1 Finaliteit 229
7.1.2 Toepassingsmogelijkheden 230
7.1.2.1 Persoon die aan een identiteitscontrole wordt onderworpen 230
7.1.2.2 Persoon die het voorwerp uitmaakt van een bestuurlijke arrestatie of een gerechtelijke vrijheidsbeneming 232
7.1.2.3 Personen die aan bepaalde risicovolle bijeenkomsten deelnemen 232
7.1.2.4 Personen die toegang hebben tot bepaalde plaatsen waar de openbare orde wordt bedreigd 233
7.1.2.5 Veiligheidsfouillering in het raam van het internationaal vervoer 233
7.1.3 Modaliteiten 234
7.1.4 Veiligheidscontrole van advocaten tijdens ‘Salduzverhoren’ 236
7.2 De gerechtelijke fouillering 237
7.2.1 Finaliteit en toepassingsmogelijkheden 238
7.2.2 Modaliteiten 241
7.3 De fouillering voor de opsluiting in een cel 242
7.3.1 Finaliteit en toepassingsmogelijkheden 243
7.3.2 Modaliteiten 244
7.4 Onderzoek aan het lichaam 245
7.5 Het geslacht van de persoon die de fouillering uitvoert 248
7.6 Het gebruik van geweld bij het fouilleren 250
7.7 Het gebruik van technische middelen bij het fouilleren 252
7.8 Het begrip ‘morele dwang’ 253
7.9 De fouillering door niet-politieambtenaren binnen het raam
van de Wet op het politieambt 255
7.10 De fouillering, al dan niet door politieambtenaren, buiten het raam van de Wet op het politieambt 257
7.10.1 De inlichtingen- en veiligheidsdiensten 257
7.10.2 Fouillering door het veiligheidspersoneel van de centra beheerd door de Dienst Vreemdelingenzaken 258
7.10.3 De fouillering in het raam van de Wet op de private en bijzondere veiligheid 259
7.10.4 De fouillering door stewards in het raam van voetbalwedstrijden 263
7.10.5 De fouillering inzake luchtvaart 263
7.10.6 De fouillering in de strafinrichtingen 264
7.10.7 De fouillering en dopingonderzoek 265
7.10.8 De fouillering en douane en accijnzen 266
7.10.9 Fouilleren van diplomaten 267
8. De inbeslagneming 269
8.1 Bestuurlijke inbeslagneming 270
8.1.1 Definitie 270
8.1.2 Doel 270
8.1.3 Dwangmaatregel 271
8.1.4 Bevoegde autoriteiten 271
8.1.5 Voor beslag vatbare voorwerpen 271
8.1.6 Tijdelijke maatregel 272
8.1.7 Procedure 272
8.1.8 Wapens 272
8.1.9 Voetbalstewards 275
8.1.10 Bestuurlijke inbeslagneming door bijzondere inspectiediensten 275
8.2 Gerechtelijke inbeslagneming 276
8.2.1 Definitie 276
8.2.2 Doel 277
8.2.3 Dwangmaatregel 277
8.2.4 Bevoegde autoriteiten 278
8.2.4.1 Inbeslagneming buiten huiszoeking 278
8.2.4.2 Inbeslagneming naar aanleiding van een huiszoeking 279
8.2.4.3 Inbeslagneming op basis van bijzondere wetsbepalingen 280
8.2.4.4 Bijzondere strafwetten 280
8.2.4.5 Inbeslagnemingen door ambtenaren van douane
& accijnzen 280
8.2.5 Voor beslag vatbare voorwerpen 281
8.2.5.1 Roerende goederen 281
8.2.5.2 Onroerende goederen 286
8.2.5.3 Inbeslagneming bij equivalent 286
8.2.5.4 Inbeslagneming van poststukken 288
8.2.6 Tijdelijke maatregel 290
8.2.7 Procedure 293
8.2.7.1 Algemene vormvoorschriften 294
8.2.7.2 Bijzondere vormvoorschriften 296
8.2.8 Bestemming van in beslaggenomen goederen 297
8.2.8.1 Neerlegging ter griffie 298
8.2.8.2 Beslag ter plaatse 304
8.2.8.3 Kennisgeving aan het COIV 305
8.2.8.4 Gebruik van in beslag genomen voertuigen 309
8.2.9 Enkele bijzondere gevallen 310
8.2.9.1 Wapens 310
8.2.9.2 Drugs 313
8.2.9.3 Vals geld 314
8.2.9.4 Beschermde dieren en planten 316
8.2.10 Monsterneming 317
8.2.11 Verzegelen 319
8.2.12 Aandachtspunten bij processen-verbaal 323
9. DNA 325
9.1 Algemene informatie i.v.m. de DNA-Wet en het DNA-KB 325
9.2 Algemene informatie i.v.m. DNA 326
9.3 De afname van het vergelijkend celmateriaal op een persoon 327
9.3.1 Opsporingsonderzoek 328
9.3.2 Gerechtelijk onderzoek 330
9.3.3 Administratieve verwerking 331
9.4 Van plaats delict tot DNA-laboratorium 332
9.4.1 Type sporen 332
9.4.2 Opname van DNA-sporen 334
9.4.3 Keten der bewijsvoering 335
9.4.4 Bewaring 336
9.4.5 Analyse 336
9.5 Nationale DNA-databanken 338
9.5.1 Algemene werking 339
9.5.2 Beheer van de DNA-databanken ‘Criminalistiek’ 339
9.5.3 Beheer van de DNA-databanken ‘Veroordeelden’ 342
9.6 Vergelijkingen Belgische DNA-databanken 344
9.6.1 Standaard vergelijkingen 344
9.6.2 Internationale uitwisseling DNA-databanken 345
10. Praktische uitvoering van de huiszoeking 347
10.1 Inleiding 347
10.2 Voorbereiding van de zoeking 348
10.2.1 Algemeen 348
10.2.2 Informatie-inwinning 349
10.2.3 Studie van de opdracht 350
10.2.4 Studie van de plaats en de dreiging 353
10.2.5 Studie van het personeel en de middelen 355
10.2.6 Briefing en debriefing 359
10.2.7 Contactneming met magistraat 362
10.3 De uitvoering 363
10.3.1 Het aanrijden 363
10.3.2 Controle van het adres 363
10.3.3 Het aanbellen 364
10.3.4 Legitimatie 364
10.3.5 Instellen van de procedure 365
10.3.5.1 De huiszoeking met toestemming 365
10.3.5.2 De huiszoeking met bevel 366
10.3.5.3 De huiszoeking n.a.v. een op heterdaad vastgesteld wanbedrijf of misdaad 367
10.3.5.4 De huiszoeking na verzoek van het hoofd des huizes 367
10.3.6 Identificatie van de aanwezige(n) 368
10.3.7 Fouillering van de aanwezige(n) 369
10.3.8 De snelle rondgang 369
10.3.9 Uitvoeren van de huiszoeking 370
10.3.10 Fouilleren van voertuigen 373
10.3.11 Einde van de huiszoeking 373
11. Vaststellingen ter gelegenheid van een plaatsbezoek 375
11.1 Keten van bewijsvoering 376
11.2 Veiligstellen en coderen van sporen 379
11.2.1 Veiligstellen van sporen 379
11.2.2 Coderen van sporen. 381
11.2.3 DNA-sporen 383
11.2.4 Kruitsporen 387
11.3 De afstapping ter plaatse 387
11.3.1 Terminologie 388
11.3.2 Coördinatieprincipes 390
11.3.3 Coördinatieprincipes eigen aan afstappingen 391
11.3.3.1 De Kennisneming 392
11.3.3.2 De Eerste interventie 392
11.3.3.3 Het Beheer van de plaats delict 396
11.3.3.4 Het Beheer van de technische en wetenschappelijke politie 397
11.3.3.5 Het Beheer van de inbeslagnemingen 397
11.3.3.6 Het Beheer van het tactische onderzoek 398
11.4 De plaatsbeschrijving 398
11.5 Necrosearch 400
11.5.1 De informatiegaring 401
11.5.2 De voorbereiding 402
11.5.3 De uitvoering 403
11.5.4 De berging 404
11.5.5 De identificatie 405
12. Bijstand aan de zoeking door gespecialiseerde partners 407
12.1 Arrondissementeel Informatie Kruispunt (AIK) 407
12.1.1 Voorstelling van de dienst 407
12.1.2 Concrete steun bij een zoeking 408
12.1.3 Te volgen procedure 409
12.2 Directie van de speciale eenheden – DSU 410
12.2.1 Voorstelling van de dienst 410
12.2.2 Concrete steun bij een zoeking 410
12.2.3 Te volgen procedure 411
12.3 Coördinatie en Steundirectie – CSD 411
12.3.1 Voorstelling van de dienst 411
12.3.2 Concrete steun bij een zoeking 412
12.3.3 Te volgen procedure 414
12.4 Hondensteun – DACH 414
12.4.1 Voorstelling van de dienst 414
12.4.2 Concrete steun bij een zoeking 414
12.4.3 Te volgen procedure 415
12.5 Luchtsteun – DAFA 415
12.5.1 Voorstelling van de dienst 415
12.5.2 Concrete steun bij een zoeking 416
12.5.3 Te volgen procedure 416
12.6 Politie te paard 416
12.6.1 Voorstelling van de dienst 416
12.6.2 Concrete steun bij een zoeking 417
12.6.3 Te volgen procedure 417
12.7 Voertuigzwendel – DGJ/DJSOC/CAR-identification 417
12.7.1 Voorstelling van de dienst 417
12.7.2 Concrete steun bij een zoeking 417
12.7.3 Te volgen procedure 418
12.8 Leefmilieucriminaliteit – DGJ/DJSOC/NVP/Leefmilieu 418
12.8.1 Voorstelling van de dienst 418
12.8.2 Concrete steun bij een zoeking 419
12.8.3 Te volgen procedure 419
12.9 Wapens – DGJ/DJSOC/Wapens 419
12.9.1 Voorstelling van de dienst 419
12.9.2 Concrete steun bij een zoeking 420
12.9.3 Te volgen procedure 420
12.10 Dadergroepen – DGJ/DJSOC/Dadergroepen 420
12.10.1 Voorstelling van de dienst 420
12.10.2 Concrete steun bij een zoeking 421
10.12.3 Te volgen procedure 421
12.11 Vervalsingen – DGJ/DJT/CDBV/Vervalsingen 422
12.11.1 Voorstelling van de dienst 422
12.11.2 Concrete steun bij een zoeking 422
12.11.3 Te volgen procedure 422
12.12 Computer crime – DGJ/DJSOC/FCCU 423
12.12.1 Voorstelling van de dienst 423
12.12.2 Concrete steun bij een zoeking 424
12.12.3 Te volgen procedure 425
12.13 Drugs – DGJ/DJP/Drugs 426
12.13.1 Voorstelling van de dienst 426
12.13.2 Concrete steun bij een zoeking 427
12.13.3 Te volgen procedure 427
12.14 Clan lab Response Unit – DGJ/DJSOC/CRU 428
12.14.1 Voorstelling van de dienst 428
12.14.2 Concrete steun bij een zoeking 428
12.14.3 Te volgen procedure 429
12.15 Terrorisme – DGJ/DJSOC/Terro 429
12.15.1 Voorstelling van de dienst 429
12.15.2 Concrete steun bij een zoeking 429
12.15.3 Te volgen procedure 430
12.16 Airport – DGJ/FGP Halle-Vilvoorde Site Airport 430
12.16.1 Voorstelling van de dienst 430
12.16.2 Concrete steun bij een zoeking 431
12.16.3 Te volgen procedure 433
12.17 Militair milieu – DJSOC.DJMM 433
12.17.1 Voorstelling van de dienst 433
12.17.2 Concrete steun bij een zoeking 434
12.17.3 Te volgen procedure 436
12.18 Medische dienst – DPPMS 436
12.18.1 Voorstelling van de dienst 436
12.18.2 Concrete steun bij een zoeking 436
12.18.3 Te volgen procedure 436
12.19 Necrosearch en slachtofferidentificatie team – DVI 437
12.19.1 Voorstelling van de dienst 437
12.19.2 Concrete steun bij een zoeking 438
12.19.3 Te volgen procedure 439
12.20 Spoorwegpolitie – SPC 440
12.20.1 Voorstelling van de dienst 440
12.20.2 Concrete steun bij een zoeking 440
12.20.3 Te volgen procedure 441
12.21 Scheepvaartpolitie – SPN 441
12.21.1 Voorstelling van de dienst 441
12.21.2 Concrete steun bij een zoeking 441
12.21.3 Te volgen procedure 444
12.22 Civiele Bescherming 445
12.22.1 Voorstelling van de dienst 445
12.22.2 Concrete steun bij een zoeking 445
12.22.3 Te volgen procedure 447
12.23 Douane en accijnzen – NOD-DA 448
12.23.1 Voorstelling van de dienst 448
12.23.2 Concrete steun bij een zoeking 448
12.23.3 Te volgen procedure 448
12.24 DOVO 448
12.24.1 Voorstelling van de dienst 448
12.24.2 Concrete steun bij een zoeking 449
12.24.3 Te volgen procedure 449
12.25 FANC 450
12.25.1 Voorstelling van de dienst 450
12.25.2 Concrete steun bij een zoeking 450
12.25.3 Te volgen procedure 451
12.26 Fiscale ambtenaren 451
12.26.1 Voorstelling van de dienst 451
12.26.2 Concrete steun bij een zoeking 452
12.26.3 Te volgen procedure 452
12.27 De sociale-inspectiediensten 453
12.27.1 Voorstelling van de diensten 453
12.27.2 Concrete steun bij een zoeking 454
12.27.3 Te volgen procedure 456
12.28 OLAF 457
12.28.1 Voorstelling van de dienst 457
12.28.2 Bijstand van de Belgische autoriteiten bij controles en verificaties ter plaatse door OLAF 459
12.28.3 Bijstand van OLAF bij verzoeken tot huiszoeking binnen de Europese instellingen 460
12.28.4 Contact 461

Naar een wetboek van strafprocesrecht 463
A. De onderzoekshandelingen die tot de exclusieve bevoegdheid van de procureur des Konings behoren 463
B. De gemengde onderzoekshandelingen, waarbij zowel de procureur des Konings als de rechter van het onderzoek bepaalde bevoegdheden hebben 464
C. De onderzoekshandelingen waarvoor een machtiging van de rechter van het onderzoek nodig zal zijn, met bepaalde uitzonderingen, bv. in geval van heterdaad 464

Slotwoord 467
Bibliografie 469
Zaakregister 487
Over de auteurs 495