Boeken die een concreet inzicht opleverden
Sommige boeken zijn gewoon leuk om te lezen, andere boeken leggen dingen heel goed uit hoe het zit maar in dit lijstje wil ik aandacht schenken aan boeken die voor mij een heel concreet inzicht hebben opgeleverd.
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
Toen ik dit idee ‘het concrete inzicht’ had vastgesteld, was ik benieuwd welke boeken daarvoor in aanmerking zouden komen. Veel boeken vielen af, of er was geen duidelijk inzicht of het was niet echt concreet. De boeken die ik heb geselecteerd daar bemerkte ik van dat ik deze inzichten al geruime jaren doorgeef aan klanten en studenten en dat de inzichten tot de verbeelding spreken. Ik denk dat het merendeel van de inzichten niet algemeen bekend zijn.
The Set-Up-To-Fail Syndrome
Alleen al die ondertitel: How good managers cause great people to fail. Dit is een van de meest verrassende boeken die ik ooit heb gelezen! Het gaat erover dat normaal presterende medewerkers van de ene op de andere dag in het verdomhoekje (the out-group) van de manager terecht kunnen komen. De aanleiding kan iets doms zijn: een spelfout, een kop koffie morsen over een pak van de klant, you name it. Vervolgens gaat de manager op de medewerker letten, biedt hem hulp aan. Medewerker weigert dat doorgaans waarna de manager de bevestiging ziet dat de medewerker niet welwillend is. Wie in de out-group bij de manager zit, komt doorgaans niet meer in de in-group terecht. Heb in de afgelopen jaren veel mensen om die reden geadviseerd hun organisatie te verlaten. Het inzicht: We beoordelen niet op een vijfpuntschaal maar op een tweepuntschaal. Ik mag je of ik mag je niet. Je zit in mijn in-group of in mijn out-group.
Reading the Room
Kantor vertelt zijn lezers dat een goede bijeenkomst vier rollen kent: een initiatiefnemer die een idee lanceert, een volger die het idee ondersteunt, een criticus die de nodige kanttekeningen bij het idee plaatst en de omstander die een neutrale positie inneemt en het idee vanuit meerdere perspectieven kan bekijken. De initiatiefnemer en de volger zijn vooral aan het ‘menen’: het idee van argumenten voorzien. De criticus en de omstander zijn het idee aan het onderzoeken. Menen en onderzoeken zijn beide nodig. Het inzicht: Dat de omstander de belangrijkste persoon is in de ruimte. Dat als er geen omstander is in een meeting, de criticus zich niet veilig zal voelen en zijn mond zal houden of zelfs zal verdwijnen.
De eenzame eeuw
Eenzaamheid gaat niet over mensen in een bejaardentehuis of over alleenstaanden. Het gaat over iedereen in de maatschappij. We zijn eenzamer dan ooit, ondanks al onze Facebook vrienden. De invloed van multi media is gigantisch en leidt tot oppervlakkige en verdunde interacties. We maken steeds meer contactloos contact. We zijn samen en toch alleen. Het inzicht: Covid heeft ons niet eenzaam gemaakt, de eenzaamheid was er al. Nu zijn we het ons bewust. We moeten het tij keren om weer aandacht aan elkaar te geven en stoppen met op onze mobiel te kijken wanneer we in vergadering, in gesprek zijn of met elkaar op de bank zitten.
Feitenkennis
Wanneer ik dit schrijf zitten we twee jaar in de Corona pandemie. En wat zegt arts Rosling: “Het is nog nooit zo goed gegaan met de wereld”. Met die boodschap hadden we al moeite en nu nog meer. Maar zijn boodschap is gebaseerd op feiten: minder oorlogen, betere gezondheid, meer meisjes naar school, etc. Ik had graag gezien dat Rosling een vervolgboek had geschreven op ‘Feitenkennis’ maar dat werd hem niet gegund. Hij overleed helaas in 2017. Zijn zoon en schoondochter hebben het boek destijds afgerond. Het inzicht: Niet onze onwetendheid is het probleem maar onze ingeprente misvattingen. Onjuiste kennis blokkeert je hoofd voor allerlei soorten kennis, aldus Rosling. Die misvattingen moeten we niet te lijf gaan door angst in te boezemen maar door inzichten aan te reiken.
Onze ijsberg smelt!
Dit boekje is het verrassende verhaal van schoolmeester Holger Rahtgeber die de theorie van John Kotter fraai omzette in een aansprekend verhaal. Het inzicht: Dat je moet nadenken over de vraag hoe je anderen mee krijgt voor jouw boodschap. Gelijk hebben is niet voldoende. Naast overtuigingskracht is de nodige tact vereist om mensen mee te krijgen.
Verwaarloosde organisaties
Kampen zette de term ‘verwaarloosde organisatie’ op de kaart. Waar we doorgaans boeken willen lezen die hoop en richting bieden, zoals ‘De lerende organisatie’ laat Kampen zien dat er ook een schaduwzijde is. Dat het niet alleen maar mooi weer is in al die organisaties. Hij deed zijn inzichten op in de orthopedagogiek waar hij ontdekte dat kinderen die geen aandacht kregen onaangepast gedrag gingen vertonen. Enkele kenmerken van een verwaarloosde organisatie: er is geen wederkerigheid tussen medewerkers onderling en tussen de medewerkers en de leidinggevende, begrenzing ontbreekt en: wanneer leidinggevenden emotioneel niet beschikbaar zijn, wenden medewerkers zich af en gaan hun eigen boontjes doppen. Het inzicht: Daar waar verwaarlozing aan de orde is, ontstaat onaangepast gedrag. De interventie die hier bij hoort is: met elkaar in gesprek over de vraag: “Wat vinden wij hier normaal?”
De plakfactor
Hoe komt het dat ‘broodje-aap-verhalen’ en ‘complottheorieën’ de grote massa moeiteloos weten te bereiken en dat zinvolle en goede boodschappen het soms niet redden? Het antwoord is gelegen in de aanname wat de auteurs ‘de vloek van kennis’ noemen. Daarmee bedoelen ze dat als we de feiten en cijfers verteld hebben dat de rest vanzelf gaat. Niet dus. De auteurs geven vijf aspecten om je boodschap zo te vertellen dat die ‘blijft plakken’: Onverwacht; Concreet’ Geloofwaardig; Met gevoel; Met een verhaal. Het inzicht: Ideeën overbrengen aan anderen vereist het vertellen van een eenvoudig verhaal waarbij je je gevoel laat spreken dat voor de toehoorder zowel concreet is als iets onverwachts heeft.
Weg met alle regels
Dit boek is uit 2006 en hoe actueel is het! Buckingham stelt zich de vraag: Wat verwachten de meest getalenteerde werknemers van hun arbeidsklimaat?” Het antwoord: ‘getalenteerde werknemers hebben vooral behoefte aan uitstekende managers’, leidde tot de vervolgvraag: “Hoe slagen de allerbeste managers erin getalenteerde werknemers te vinden, hun talenten te benutten en hen te laten blijven?” Daar waar hulp wordt geboden mogen resultaten worden verwacht. Het inzicht: Prestatieniveaus die rond de middelmaat blijven schommelen zonder opwaartse trend zijn onaanvaardbaar.
De bijlesgeneratie
Een zeer verrassend boek met een belangrijke boodschap voor mensen in het onderwijs. Scholen kennen drie functies: 1. Een kwalificerende functie (denk aan vervolgopleiding); 2. Een socialiserende functie (bijvoorbeeld het vormen van attitude) en 3. Een subjectiverende functie (denk aan persoonlijke ontwikkeling van de leerling). Met name de kwalificerende functie zorgt voor de nodige spanningen. Er is sprake van een opwaartse druk: zowel ouders als leerlingen willen een zo hoog mogelijke opleiding. Het inzicht: De opkomst van het schaduwonderwijs en hoe bijles het nieuwste wapen in de onderwijs competitie werd.
De gelukshypothese
Voordat Kahneman kwam met zijn bestseller ‘Ons feilbare denken’ waarin hij de wereld kundig maakte dat er twee systemen zijn in onze hersenen: Systeem 1: het snelle systeem dat vooral intuïtief en op zijn gevoel afgaat en Systeem 2 ons calculerende deel dat echter veel minder dominant is en ook nog lui, had Haidt deze systemen een wat fraaiere omschrijving meegegeven. Haidt spreekt van de olifant (onze automatische processen) en de berijder (onze bewuste gedachte). Het inzicht: de berijder staat in dienst van de olifant maar ze werken niet altijd goed samen.
Wat vond u van deze lijst?
Ook een boekenlijst maken?
Bent u geïnspireerd geraakt door deze boekenijst en wilt u zelf een lijst maken? Dat kan!
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
Profielpagina van Peter de RoodeWat vond u van deze lijst?
Ook een boekenlijst maken?
Bent u geïnspireerd geraakt door deze boekenijst en wilt u zelf een lijst maken? Dat kan!
