Eenvoudige adoptie

1 Inleiding 9
1.1 Aanleiding tot het onderzoek 9
1.2 Onderzoeksvragen 10
1.3 Terminologie 11
1.4 Methode 13
1.4.1 Afbakening en operationalisering van het onderzoek 13
1.4.2 Onderzoeksmethoden 13
1.5 Leeswijzer 14

2 Literatuurstudie deel I – De huidige positie van pleegkinderen en oorspronkelijke ouders 15
2.1 Inleiding 15
2.2 Jeugdbescherming in de context van langdurige pleegzorg 15
2.3 Ondertoezichtstelling (OTS) met uithuisplaatsing (UHP) 18
2.4 Gezagsbeëindiging en voogdij 19
2.4.1 Cijfers 19
2.4.2 Pleegoudervoogdij 22
2.4.3 Einde voogdij 24
2.5 (Sterke) Adoptie 25
2.5.1 Inleiding 25
2.5.2 Rechtsgevolgen 26
2.5.3 Betrokkenheid instanties bij pleegoudervoogdij en adoptie 28
2.6 Meerderjarigheid van het pleegkind 29
2.7 Pleegzorg en adoptie in context 29
2.7.1 Het kind 29
2.7.2 De oorspronkelijke ouders 34
2.8 Tussenconclusie 35

3 Literatuurstudie deel II – Voor- en nadelen van eenvoudige adoptie voor pleegkinderen en hun oorspronkelijke ouders op basis van WODC-onderzoek uit 2019 37
3.1 Inleiding 37
3.2 Voor- en nadelen voor pleegkinderen 38
3.3 Voor- en nadelen voor oorspronkelijke ouders 41
3.4 Tussenconclusie 43

4 Empirische studie naar eenvoudige adoptie vanuit pleegzorg: input van (voormalige) pleegkinderen en oorspronkelijke ouders 47
4.1 Introductie 47
4.2 Werving 47
4.2.1 Huidige pleegkinderen 48
4.2.2 (Voormalige) pleegkinderen 48
4.2.3 Geadopteerde pleegkinderen 48
4.2.4 Oorspronkelijke ouders 49
4.2.5 Werving interviews 49
4.3 Ethische overwegingen 50
4.4 Steekproef 50
4.4.1 Steekproef vragenlijsten 50
4.4.2 Steekproef interviews 52
4.5 Opzet en verwerking van de vragenlijst 52
4.6 Opzet en verwerking van de interviews 53
4.7 Uitkomsten (voormalige) pleegkinderen 54
4.7.1 Achtergrondkenmerken 54
4.7.2 Sterke adoptie 56
4.7.3 Eenvoudige adoptie 58
4.8 Uitkomsten geadopteerde (voormalig) pleegkinderen 66
4.9 Uitkomsten oorspronkelijke ouders 67
4.9.1 Achtergrondkenmerken oorspronkelijke ouders 67
4.9.2 Sterke adoptie 68
4.9.3 Eenvoudige adoptie 68
4.10 Tussenconclusie 71

5 Conclusies 73
5.1 Introductie 73
5.2 De huidige (juridische) positie van pleegkinderen en oorspronkelijke ouders 74
5.3 Hoe kijken betrokkenen tegen eenvoudige adoptie aan (vragen 3, 4 & 5)? 75
5.4 Is er vanuit pleegkinderen behoefte aan eenvoudige adoptie (vraag 1)? 76
5.5 Indien eenvoudige adoptie mogelijk wordt, welke randvoorwaarden zijn van belang (vragen 2 & 6)? 77
5.6 Welke voor- en nadelen heeft eenvoudige adoptie mogelijk voor betrokkenen (vragen 7 & 8)? 77
5.7 Hebben pleegkinderen en hun oorspronkelijke ouders behoefte aan eenvoudige adoptie? Welke voor- en nadelen heeft eenvoudige adoptie voor pleegkinderen en hun oorspronkelijke ouders (centrale onderzoeksvraag)? 78
5.8 Discussie 79
5.9 Aanbevelingen 81

Samenvatting 83
Summary 85

Bijlage 1: Vragenlijst huidige pleegkinderen 87
Bijlage 2: Vragenlijst oorspronkelijke ouder 95
Reeds verschenen in de reeks Familie & Recht 105