Exponential Organizations is inmiddels omhangen met lauweren en andere kransen en lijkt de status van ‘Businessbook of the Year 2014’ nog nauwelijks te kunnen ontgaan. Het boek, uitgegeven onder het label ‘A Sungularity University Book’, biedt een theoretisch model om een bedrijf te creëren dat een jaarlijkse gegarandeerde ‘double digit’ waardegroei kan genereren. Van een naar tien naar bijvoorbeeld honderd miljard dollar.
Eerst maar even ‘singulariteit’ onder de loep: ‘Singulariteit is een punt in de tijd waarop de technologische vooruitgang zo snel gaat dat deze naar oneindig schiet.’ Het model is gevoed door werk van Ray Kurzweil (De Singulariteit is nabij). Voorbeelden die dit (generieke) gedachtegoed ondersteunen zijn het meer en meer digitaliseren van onze samenleving, de exponentiële groei van het gebruik van Internet (The Internet of Things), Big Data, en de immer geldigheid van de Wet van Moore.
De auteurs van Exponential Organizations ondersteunen hun thesis met moderne bedrijfsinnovatie modellen die je vindt in het werk van Alexander Osterwalder (Business Model Generatie en Waarde Propositie Ontwerp), van Eric Ries (Lean Startup), en in het werk van Clayton Christensen (disruptive technologies).
Een ExO bedrijf heeft eigenlijk geen assets, maar alleen personeel, een online platform, een community, en data. De voorbeelden die in het boek worden uitgewerkt, zijn onder andere Airbnb (10 miljard dollar), Uber (18 miljard), Whatsapp (19 miljard) en Snapchat (10 miljard). De waarde van deze bedrijven 5 jaar geleden: een paar miljoen dollar. De taxi’s van de Uber chauffeurs zijn van de chauffeurs, de code op het GitHub platform is van de ontwikkelaars, de kamers die op Airbnb worden verhuurd van de eigenaar van de woning. Een zeer slimme manier van gebruik maken van de deeleconomie.
Maar is een stukje software die een kamerzoeker en een huiseigenaar bij elkaar brengt $10.000.000.000 waard? En volgend jaar $100.000.000.000? Waar is die waarde dan op gebaseerd? Airbnb schraapt een percentage af van een verhuurtransactie. Uber van een taxirit. Maar hoeveel taxiritten zijn er nodig en wanneer eindigt de ‘double digit growth’?
Een belangrijk zo niet elementair onderliggend bedrijfsdoel van elke ExO is verkopen of een beursgang. Dat is een doel die de early investors stellen. En hier gaat het bedrijfsmodel ernstig op een modern piramidespel lijken. De initiële investeerders leggen miljoenen in om de waarde van het bedrijf op te drijven. Zij cashen bij een beursgang of een overname. Maar hoe gaan de volgende aandeelhouders hun waarde zien stijgen?
In het midden van de 19de eeuw ging waardeloze grond met potentieel goud voor veel geld van de hand. De middenstand die materiaal of kleding (Levi Strauss startte in die tijd) verkocht hadden betere gouden tijden. Uiteindelijk profiteerden zij en de mijnbedrijven (eigenaren van de grond) het meest van de rush. Het heeft er alle schijn van dat ook deze geschiedenis zich weer eens aan het herhalen is.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.
