Wij zijn ons brein

'Wij zijn ons brein' is naar mijn mening compleet, de ondertitel van baarmoeder tot Alzheimer wordt geheel waargemaakt. Ik ben werkelijk verbijsterd hoeveel van ons karakter al bepaald wordt in de eerste negen maanden. Dan wordt eigenlijk al bepaald in hoeverre ADHD, Alzheimer, agressiviteit en nog veel meer zich later zal gaan openbaren.

Het boek geeft weer hoe de hersenen werken en waartoe ze in staat zijn. De auteur breekt een lans voor meer onderzoek en stelt ons hele strafsysteem van justitie ter discussie. De vragen die hij daarbij stelt, zetten je tot nadenken. Zo ook de begrippen volwassenheid en kinderstrafrecht. De hersenen zijn namelijk pas werkelijk volgroeid tussen 23- en 25-jarige leeftijd. Dan pas kun je oorzaak en gevolg goed inschatten. Terwijl de wet kinderen van 18 als volwassen ziet. De meeste delinquenten hebben hun daad gepleegd doordat er een afwijking in de hersenen aanwezig is. Justitie heeft daar te weinig oog voor, zo stelt de auteur.

Ik vind het enorm knap dat Swaab in staat is geweest om een dergelijk breed maar ook ingewikkeld onderwerp op zo'n manier te beschrijven dat het de lezer pakt. Korte hoofdstukken en een goede pakkende uitleg met voorbeelden maken dat je interesse in het onderwerp iedere bladzijde groeit. Natuurlijk staan er woorden in die misschien voor neurologen gesneden koek zijn, maar voor mij abracadabra, en toch heeft dat me niet gehinderd bij het lezen.

De auteur pakt de onderwerpen breed aan, naast ziektes komen ook de gevolgen van bijvoorbeeld boksen aan de orde. Een sport, zo stelt de auteur, die verboden zou moeten worden omdat de schade op korte maar vooral op langere termijn desastreus is voor de hersenen. Voordat de auteur bij Alzheimer aankomt gaat de weg langs verslavende stoffen, seksualiteit, autisme, moreel gedrag, religie, effecten van placebo's enzovoorts.

En alvorens het boek eindigt met de conclusies komen nog even de dood en de evolutie voorbij. Dick Swaab is een gepassioneerd man en dat merk je tijdens het lezen. Hij heeft een duidelijke mening over onderwerpen die de hersenen aangaan. Bijzonder fel wordt hij in hoofdstuk 17: ' Er is niet meer tussen hemel en aarde'. Het hoofdstuk gaat uitvoerig in op BDE (bijna dood ervaringen).

De ervaringen van mensen die dit hebben meegemaakt verklaart hij door middel van wetenschappelijke onderzoeken. Hij haalt fel uit naar het boek van van Lommel (eindeloos bewustzijn, een wetenschappelijke visie op de bijna dood ervaring) Met name de dunheid van de stellingen van van Lommel en het ontbreken van enig wetenschappelijk vastgesteld bewijs zijn hem een doorn in het oog. Ik snap heel goed dat dit boek in een jaar tijd 17 maal herdrukt is.

Ik weet bijna zeker dat er meerdere herdrukken aankomen. Iedereen die zich soms afvraagt hoe die grijze brij in ons hoofd werkt, heeft een leerzaam maar ook vermakelijk boek in handen. Een kijkje in je hersenpan. Tijdens het lezen dacht ik onwillekeurig; zouden mijn hersenen nu weten dat ik ze aan het bestuderen ben?