Mickey Huibregtsen is samen met Pieter Winsemius een drijvende kracht achter 'De publieke zaak', een vereniging die zich inzet voor fundamentele maatschappelijke en bestuurlijke vernieuwing. 'De Publieke Zaak is een initiatief van burgers die actief aan de slag willen met de samenleving van morgen en staat los van overheid en politieke organisaties', aldus de website van de vereniging. Eén van de activiteiten van de vereniging is het publiceren van artikelen en boeken. De uitgave van de bundel essays 'De publieke zaak' past dus perfect in de doelstelling van de vereniging. Huibregtsen is erin geslaagd tal van auteurs en politici bijeen te brengen die hun licht over het thema hebben laten schijnen, zoals bij voorbeeld Paul Schnabel, Ad Scheepbouwer, Bernard Wientjes en Pieter Winsemius, alsmede de politici Mariëtte Hamer, Alexander Pechtold en Mark Rutte.
Een bundeling van artikelen van diverse auteurs van al even diverse pluimage is een hachelijke onderneming. Het risico is immers aanwezig dat het eindresultaat een onsamenhangende bundeling wordt van uiteenlopende visies en inzichten. Een tweede risico is dat de kwaliteit van de verschillende bijdragen onvoldoende constant is. Het derde risico is dat de artikelen vanwege de omvang van de bundel dermate kort dienen te zijn, dat het artikel teneinde is juist als het spannend of interessant begint te worden. De noodzakelijke verdieping of uitwerking ontbreekt dan. Het eindresultaat van de bundel kan voor de lezer al met al teleurstellend zijn. Mickey Huibregtsen is er goed in geslaagd om het eerste risico te vermijden. De artikelen zijn verdeeld in een aantal duidelijk onderscheiden aspecten van het hoofdthema, de maatschappelijke en bestuurlijke vernieuwing. Het tweede risico heeft Huibregtsen minder goed weten te omzeilen. Het niveau van de verschillende bijdragen loopt kwalitatief sterk uiteen. Van sommige bijdragen vraag je je af wat de auteur nu beoogt te poneren of wat het artikel bijdraagt aan het debat over het centrale thema. Dat voormalig volleybalcoach Joop Alberda een lans breekt voor sport als inspiratiebron voor vernieuwing, is net zo weinig verrassend als het pleidooi van KPN-voorman Ad Scheepbouwer voor vergaande ICT-impulsen. Ook het derde genoemde risico, het ontbreken van verdieping, heeft Huibregtsen niet geheel kunnen vermijden. Een voorbeeld daarvan is de korte beschouwing van Raul Lansink over een nieuwe aanpak van burgerparticipatie. Zijn ideeën op dat vlak zijn zonder meer interessant, maar hoe hij deze praktisch zou uitwerken, komt in de korte context van het artikel niet aan de orde. Dit laat uiteindelijk een onbevredigend gevoel achter. Maar daar tegenover staan diverse inspirerende en tot nadenken stemmende bijdragen met originele gedachten en vernieuwende ideeën. Die maken de bundel tot een welkome bijdrage aan de discussie over de vraag hoe we van Nederland een betere maatschappij kunnen maken. Voorbeelden van deze juweeltjes zijn de bijdragen van Jos de Beus met zijn toekomstvisie op de staat, van Arjo Klamer over de samenhang tussen staat, markt en samenleving en van Steven de Waal over maatschappelijk leiderschap. Deze inspirerende aanzetten voor verdere discussie maken deze bundel zeker de moeite waard. Ik heb de meeste inspiratie geput uit de gedachten over de manier waarop de samenleving (of concreter de burger) meer bij de vormgeving en uitvoering van beleid kan worden betrokken. In de bundel zijn daarvoor meerdere goede voorbeelden te vinden. De uitdaging voor de Publieke Zaak is nu vooral om ervoor te zorgen dat de uitvoerders hiervan ook daadwerkelijk aan de discussie gaan deelnemen. Deze bestuurders en ambtenaren raad ik dit boek van harte aan!
Over Ton Horrevorts
Ton Horrevorts (1950-2011) was onder andere directeur van HMSmanagement, partner voor de overheid in transformatieprocessen. Hij was jarenlang als adviseur betrokken bij veranderings- en vernieuwingsprocessen in de publieke sector en geïntrigeerd door het vertrouwensprobleem van de overheid.
