Samenspel

'Samenspel' is een waardevol boek voor mensen, leiders of niet, die willen werken aan zichzelf en daarmee aan hun omgeving. De schrijfster wil in dit boek echter zoveel kwijt dat het een forse inspanning vraagt om de waardevolle onderdelen er uit te halen. Het boek beperkt zich namelijk niet tot leiderschap en de mannelijke en vrouwelijke competenties (V/M leiderschap) die daarin kunnen 'samenspelen'. Enerzijds wordt namelijk een verbinding gelegd met een, overigens beperkt uitgewerkte, maatschappijvisie. Anderzijds gaat Assink uitgebreid in op wat ik 'evenwichtig leven' noem. Niettemin houdt de positieve en gedreven mensvisie van Paulien Assink je bij de les. Al moet gezegd dat zij zich in sommige aspecten wel ver van de dagelijkse praktijk van veel leidinggevenden begeeft. Voorbeelden zijn orakelkaarten en de zelfdiagnosevraag 'ben je in verbinding met en dienstbaar aan datgene wat zich via jou wil manifesteren in deze tijdgeest?'

Het boek biedt in het eerste deel een goed raamwerk van waaruit leiderschap kan worden beoordeeld en verbeterd. Het onderscheidt de fysieke, emotionele, mentale en spirituele dimensie van leiderschap. Leiders kunnen zich ontwikkelen door zich op één van deze vier dimensies te verbeteren, alsmede door verbetering op de onderlinge samenhang. In elk van de dimensies wordt vervolgens een belangrijke sterke vrouwelijke én mannelijke competentie uitgewerkt. Dit biedt zicht op waar vrouwen sterk in zijn, bijvoorbeeld het gezamenlijk leveren van een resultaat, en waar mannen sterk in zijn, bijvoorbeeld moed. Voor elke leidinggevende is het goed om vast te stellen in hoeverre deze competenties ontwikkeld zijn. 'Samenspel' signaleert echter niet alleen dat het goed zou zijn om hieraan te werken. Het boek geeft ook concreet aan hoe je dat kunt doen. In het tweede deel komt Assink bijvoorbeeld met een aantal goed uitgewerkte zelfdiagnoses. Daarmee kan de lezer vaststellen waar op de vier dimensies en onderliggende competenties ontwikkeling het meest effectief of zelfs noodzakelijk is. In het derde deel gaat Assink uitgebreid in op de vraag hoe gewerkt kan worden aan de vier dimensies. Dit deel biedt zeer veel handvatten en tips om je functioneren als mens en leidinggevende te verbeteren. Voorbeelden zijn het meer vertrouwen op je intuïtie, het actief werken aan je fysieke conditie en het volgen van je roeping. Het laatste deel van het boek geeft handvaten hoe het samenspel tussen vrouwelijke en mannelijke competenties kan bijdragen aan collectief leiderschap, organisaties en de samenleving. Dit deel maakt de mens- en wereldvisie van de schrijfster – nogmaals – duidelijk. Zij gelooft dat iedereen authentiek is, maar velen moeten leren om ook authentiek leider te zijn. Haar optimistische toekomstvisie spreekt aan maar is, objectief gezien, idealistisch. Feitelijk rechtvaardigt het onderwerp van dit laatste deel een heel boek, en dat wreekt zich. Haar visie op de wereld is maar beperkt uitgewerkt en is (overigens in lijn met 'De open samenleving en haar vijanden' van de filosoof Karl Popper), gebaseerd op het individu. De praktische invulling die zij in dit laatste deel geeft gaat voorbij aan huidige machtsstructuren en richt zich op professionals. Haar idealisme in het niet willen zien van de kracht van machtsstructuren kan haar vergeven worden. De beperking tot professionals toont echter aan dat dit laatste deel meer moeten worden gezien als een 'aanzet tot' dan als een doorwrochte studie naar de toegevoegde waarde van V/M leiderschap. Hoewel niet duidelijk wordt waarom V/M leiderschap dé aanpak is om tot beter leiderschap – en zelfs een betere wereld – te komen, biedt 'Samenspel' veel voor diegenen die hun bijdrage aan de (bedrijfs-)omgeving vanuit zelfkennis willen verbeteren.