De overeenkomsten tussen management en bergbeklimmen vormen een uitdijende niche in de managementliteratuur. Moeilijk zijn die boeken niet te herkennen. In de titel staat steevast het woord ‘top’ te lezen.
Nauwelijks een jaar geleden publiceerde bergbeklimster Katja Staartjes het met prachtige fotografie geïllustreerde boek ‘Top inspiratie’ en nog in 2007 kwam collega Ronald Naar met het al even fraaie ‘Going to the top’, waarin hij zijn lucratieve optredens in het lezingencircuit wist om te zetten tot een boekwerk met de subtitel ‘Expedities naar teambuilding, coaching en leiderschap.’ Fraaie boekwerken zijn het, maar aan de bestaande managementliteratuur hebben ze niet veel toe te voegen.
Het boek Summit. Een gids voor managers op weg naar de top van Buck Jüch is aanmerkelijk minder uitbundig van fotografie voorzien dan de andere twee. Maar Jüch heeft iets belangrijks voor op de twee professionele bergbeklimmers: hij kan misschien een stuk minder goed klimmen – en de Kilimanjaro is misschien heel wat minder zware kost dan de K2 - maar als organisatieadviseur en ondernemer heeft hij wél verstand van managen.
En dus is dit een boek geworden dat heel wat meer inzichten biedt in de dynamiek van organisaties, teams en de rol van de leider daarin dan die andere management-klim boeken. Jüch behandelt alles: van het stellen van het juiste doel en het bewerkstelligen van marktleiderschap tot het creëren van een goed team, het naar buiten (op de klant) richten van de in het team aanwezige energie en het meten (en vieren) van de prestaties.
Jüch kent zijn pappenheimers. Dat blijkt ook wel uit het feit dat hij de hele onderneming – van eerste ingeving tot de climax op de bergtop - in driekwart jaar uit de grond heeft weten te stampen. Zoiets kan alleen als je ervaring hebt met teambuilding, procesmanagement en leiderschap.
Toch blijft het de vraag of de beklimming van een berg de ideale metafoor is om een lezer de beginselen van management bij te brengen. Het is vooral de inspirerende werking van de – daar is-ie weer – Top-prestatie die de lezer bij de les moet houden. Het idee dat je met een team in relatief kort tijd een prestatie neer kan zetten die niemand van tevoren voor mogelijk had gehouden, spreekt natuurlijk elke manager aan. Maar veel zaken, zoals klantgericht werken, of ‘doe alleen waar je goed in bent’ lijken er op de hellingen van de Kilimanjaro nogal eens aan de haren bij getrokken.
Los daarvan heeft Jüch last van wat ik dan maar noem ‘misplaatst motivationeel taalgebruik’. Achterin het boek schrijft hij het hele proces van voorbereiding en de tocht zelf nog eens uit in dagboekstijl. Daar lezen we onder anderen de volgende ontboezeming die hij doet tijdens een zware dag op de berg, waarbij drie mannen zodanig fysiek verzwakt zijn dat ze misschien af zullen moet haken : ‘Als hun toestand niet verbetert, zullen ze de beklimming moeten staken. We realiseren ons hoe kwetsbaar we zijn. Maar we weten ook dat het nodig is uit onze comfortzone te stappen en de confrontatie aan te gaan. Dat is de enige manier om een ambitieuze doelstelling te verwezenlijken.’
Dat is geen dagboekaantekening, maar de peppraat van een motivatiecoach en op die plaats, in die context volkomen ongeloofwaardig.
