Ondernemingen in verschillende sectoren experimenteren onafhankelijk van elkaar met een bestuursvorm waarin winst niet langer het primaire doel is en werknemers niet worden gezien als productiemiddelen.
De mensheid maakt sinds jaar en dag gebruik van samenwerkingsverbanden die het bewustzijn van die tijd reflecteren. Dat heeft onder meer geleid tot de organisatie als wolvenroedel, als leger, als machine, en als familie. Evolutionair-cyane organisaties gaan nog een stap verder. Ze zien zichzelf als een levend organisme, en onderscheiden zich aan de hand van drie doorbraken.
In de eerste plaats opereren ze op basis van zelfmanagement. Zelfsturende teams hebben geen specifieke functieomschrijvingen, maar passen hun rol aan de omstandigheden aan. Beslissingen worden genomen op individueel niveau na een adviesproces waar alle belanghebbenden bij betrokken zijn.
Ten tweede stimuleren ze wholeness, oftewel de mogelijkheid om je hele zelf mee naar het werk te nemen. Ze creëren open en veilige werkomgevingen waarin medewerkers zich volledig kunnen uiten. Cyane organisaties onderscheiden zich ten slotte door een evolutionary purpose, een betekenis waar de hele organisatie zich achter kan scharen. Het mantra van predict & control maakt daarbij plaats voor sense & respond. Groei staat in dienst van de missie, de noodzaak om te concurreren is verdwenen, strategie is een organisch proces en winst is een neveneffect.
Deze organisaties kunnen alleen bestaan als zowel de eigenaars als het topbestuur zich achter de principes scharen. De CEO moet hierbij de voorwaarden scheppen en als rolmodel fungeren. Voor de rest is hij of zij een collega als alle anderen.
De volledige summary van Reinventing organizations vindt u in de april-editie van Management Summaries.
Een gratis summary van The Spirit of the Valley is nu tijdelijk gratis te downloaden
Over Jeroen Ansink
Jeroen Ansink is journalist in New York. Hij schrijft en schreef onder meer voor HP/De Tijd, Elsevier Weekly Magazine en Fortune.com. Voor Managementboek schrijft hij interviews. Ansink voltooide een vrij doctoraal in de Letteren aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en behaalde het certificaat Business Journalism aan de Wharton Business School aan de Universiteit van Pennsylvania.