Dat betekent bijna automatisch dat Gedeeld leiderschap goedgeschreven is, origineel, mooi uitgevoerd, goed onderbouwd. Destijds was het actueel, en verwachtte men dat het nog jaren relevant zou blijven. En? Klopt dat ook? Ik vind van wel. Na acht jaar is dit nog steeds een heel boeiend boek om te lezen en spelen de ontwikkelingen die zij duidden nog steeds.
Dit boek gaat over ‘nieuwe vormen van samenwerken, organiseren, leren en leiderschap'. Het behandelt de volgende onderwerpen:
Huidige ontwikkelingen en uitgangspunten voor die nieuwe vormen van samenwerken, etc.;
Het verdwijnen van de hiërarchische organisatie;
Werken in ‘hubs' en ‘extended organisations';
Gedeeld leiderschap;
Welke partijen kunnen hoe bijdragen?
Het gedeelde leiderschap uit de titel is dus slechts een onderdeel van de visie. Ik vond het wel één van de interessantste hoofdstukken. Uitgangspunt is dat om afhankelijkheid van één persoon te voorkomen, het nodig is dat er diverse leiderschapsrollen door meerdere personen opgepakt kunnen worden. Een vorm hiervan is ‘distributed leadership' ofwel gespreid leiderschap, wat echter nog steeds suggereert dat er één centrale leider is. ‘Co-leiderschap ' is juist het uitoefenen van 1 functie (zoals CEO) door twee personen. Onlangs is dit bij DSM geïntroduceerd, hoewel de nieuwe Co-CEO's óók hun huidige functies (CFO en COO) blijven uitoefenen. Dit soort leiderschap is bepaald nog geen gemeengoed, de auteurs zien het dan ook als een opkomend fenomeen ‘in de komende decennia', waarbij leiderschap ook niet meer wordt gekoppeld aan vaste functies, maar wordt gezien als een proces, dat door meerdere personen in allerlei verschillende functies en afdelingen kan worden ingevuld, al naar gelang de behoefte van de organisatie.
Om dit levensvatbaar te krijgen is vertrouwen nodig, en het hoofdstuk wat hierover gaat zou niet misstaan in een boek over Betekenis, alhoewel deze term in Gedeeld leiderschap nergens gebruikt wordt. Dat is blijkbaar toch meer iets van de laatste tijd.
Het boek start met een samenvatting van 3 pagina's. In de meeste boeken zijn dat stukken tekst die aan de reguliere hoofdstukken zijn ontleend, waardoor je daarna regelmatig het gevoel hebt dat de auteur zichzelf herhaalt. Dat had ik bij dit boek niet, het is meer een teaser die je nieuwsgierig maakt!
De auteurs geven aan bewust geen nieuw model of recept te introduceren, zij focussen zich alleen op het duiden van de ontwikkelingen. Want, zo zeggen zij, de tijd van recepten is voorbij. De lezer moet zelf met de geschetste ontwikkelingen aan de slag. Dat maakt het wat minder praktisch, aan de andere kant: de managementliteratuur barst al van de recepten en modellen, waarvan er veel inderdaad alweer snel vergeten zijn.
Over veroudering gesproken, het is grappig om te zien hoe vele ‘nieuwigheden' van destijds tussen aanhalingstekens zijn geschreven. Denk aan ‘smartphone', ‘incubators', ‘cloud computing', ‘hub'. Deze zaken zijn inmiddels gemeengoed.
Opvallend is dat in het boek zelfsturing (in de zin van besluiten nemen op de werkvloer) als mislukt wordt bestempeld. Daarentegen zien zij zelforganisatie wel als een groot succes, met Buurtzorg als voorbeeld. Nu, 9 jaar later, praten we hier nog steeds over, zijn heel wat initiatieven mislukt en is Buurtzorg nog steeds hèt voorbeeld. Zo hard gaan de ontwikkelingen dus niet. Ook komt de stijging van het aantal ZP en ZZP-ers aan de orde, èn de vermindering van het aantal managers door kostenbesparingen, waardoor een andere manier van leidinggeven noodzakelijk wordt. Dit is nog steeds relevant.
Het is een bijzonder prettig leesbaar boek met veel interessante weetjes en een goed overzicht van de verwachte ontwikkelingen. Je hebt niet het idee dat je een boek van 9 jaar oud leest. Misschien met uitzondering van hun visie op ‘tags': labels voor informatie en je eigen kwaliteiten, om de vindbaarheid te vergroten en jezelf goed ‘matchbaar' te maken met (leiderschaps-)posities. Hoewel deze zeker gebruikt worden, is het belang ervan minder groot dan zij verwachtten.
Gedeeld leiderschap werd uitgebracht in een pakket met twee versies die qua inhoud hetzelfde zijn maar qua layout en opmaak compleet verschillend. Eentje is heel mooi, maar wel standaard opgemaakt, de andere is visueel schitterend, lijkt wel een comic! Tenminste, dat herinner ik me van 9 jaar geleden, want het schitterende deel gaf ik weg.....conform de instructies van de auteurs: delen is vermenigvuldigen.
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
