De zoekende leider - 'Waardevolle inzichten'

Verbaasd over mijn eigen emoties, veegde ik de tranen van mijn wangen. Ik zat in de trein van Washington DC naar New York. Op het moment dat ik de skyline van Manhattan zag, schoot ik vol. Het deed mij blijkbaar veel om terug te keren in de stad waar ik drie maanden na mijn studie veel tijd in mijn eentje eindeloos door de straten had gezworven.

Ik moest aan dit voorval denken toen ik het boek De zoekende leider van Joost Callens las. De CEO van Durabrik Group beschrijft welke levens- en leiderschapslessen hij opdeed tijdens zijn 89 dagen stappen van het Belgische Petegem-aan-de-Leie tot Santiago de Compostella (een afstand van 2600 kilometer). Zoveel kilometers maakte ik tijdens mijn verblijf in New York, nu bijna 25 jaar geleden, niet. Maar ik herken wel de ervaring van Callens dat deze periode hielp in een stuk persoonlijk leiderschap. Of, zoals ik het eens tegen iemand zei: ‘Doordat ik zo veel alleen op pad was, werd ik in New York mijn eigen vriend.' New York werd hierdoor dus veel meer dan ‘slechts' een geweldig energieke stad. Het werd de stad waarin ik mezelf iets beter leerde kennen en waar ik mezelf ook meer begon te accepteren.

Callens deed tijdens zijn reis veel nieuwe inzichten op door gesprekken aan te gaan met familie, vrienden en collega's die hem regelmatig vergezelden in zijn tocht en door dagen in stilte te wandelen. Ik deed dit door de drukte van de stad af te wisselen met de rust van Central Park. Een stilteretraite, zoals Callens die aanraadt, is aan mij niet besteed. Die ene keer dat dit tijdens een 'bedrijfsuitje' werd georganiseerd, werkte zo op mijn lachspieren dat ik in plaats van rustig werd, juist puberaal gedrag begon te vertonen en stiekem selfies maakte van gekke bekken en deze aan mijn collega stuurde die zich ook afvroeg wat we in vredesnaam aan het doen waren toen we onder professionele begeleiding een stiltewandeling maakten. ‘Sta stil. Voel je voeten. Hoor je ademhaling. Voel dat je niets moet. Enzovoort, enzovoort.' Ik rende hier liever hard schreeuwend vandaan...

Maar goed, iedereen zijn ding. De ervaringen die Callens in De zoekende leider deelt, zijn er niet minder waardevol om. Zo kan ik alleen maar beamen dat ‘je pas goed met anderen verbonden kunt zijn, als je in de eerste plaats goed verbonden bent met jezelf.' De tocht van Callens had dan ook een zoektocht naar zichzelf als doel. Of, zoals hij zegt, naar zijn ‘ikegai', een Japans woord dat staat voor ‘een leven dat de moeite waard is; een zinvol leven'.

Door bevriend te raken met onszelf, worden we niet alleen krachtiger, maar durven we ook kwetsbaarder te zijn. Callens: ‘Op de tocht heb ik mijn persoonlijke paradox ervaren: ik ben een man van daden die houdt van extremen, maar ik durf dit te combineren met mijn kwetsbaarheid. Want kwetsbaarheid zonder kracht is zwakte. Kracht zonder kwetsbaarheid is blinde macht.'

Callens vertaalt dit door naar hoe een leidinggevende met zijn medewerkers zou moeten omgaan. ‘In de ontwikkeling van onze medewerkers hechten we daarom heel veel belang aan het durven laten zien van eigen kwetsbaarheid en het durven benoemen van wat er niet goed gelukt is.' Niet altijd gemakkelijk. Temeer wanneer we ons realiseren dat Callens in de bouwsector werkzaam is met mannen die ‘de eigenschap hebben om vrij rationeel met hun bezorgdheden om te gaan.'

Andere lessen die Callens tijdens zijn tocht opdeed gaan onder andere over dankbaarheid, dienstbaarheid en inclusiviteit. ‘Ik houd ervan om in dialoog te gaan en samen te werken met mensen die een afwijkende mening hebben en die qua persoonlijkheid en werksituatie vrij sterk van mij verschillen. [...] Als bedrijfsleider en als mens hecht ik veel belang aan diversiteit omdat het een manier is om ons wereldbeeld te verruimen, om nieuwe inzichten te ontdekken.' Of ook: ‘Uniformiteit leidt tot verstarring, diversiteit leidt tot creativiteit.'

Zonder dus ook maar een stap te verzetten, kunnen we in onze luie stoel veel levenslessen uit De zoekende leider spiegelen aan ons eigen (persoonlijk) leiderschap. Al is het volgens de auteur wel aan te raden zelf ook eens in de stoute schoenen te stappen en een wandeltocht aan te gaan. Een advies dat ik graag opvolg. Alleen dan wel weer in New York.

Henk Jan Kamsteeg is eigenaar van het trainingsbureau Proistamenos. Hij heeft trainingen en coaching op het gebied van (persoonlijk) leiderschap en storytelling. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken zoals Dienend leiderschap, De kracht van het compliment en Spreken met passie; de kracht van storytelling. www.hjkamsteeg.nl