Toegepaste Organisatiekunde

Inleiding 11

Deel 1: Het begrijpen van organisatiekunde en management 15
1 Een begrippenkader voor de organisatiekunde 17
1.1 Wat is een organisatie? 18
1.2 Organisatie, bedrijf en onderneming 24
1.3 Rechtsvormen 26
1.4 Productiviteit, effectiviteit en efficiëntie 33
1.5 Waarom organisatietheorieën bestuderen? 37
Samenvatting 39
Kernbegrippenlijst 40
Vragen en opdrachten 42

2 De belangrijkste stromingen in de organisatiekunde 45
2.1 Uitgangssituatie 46
2.2 Klassieke organisatiekunde 52
2.3 Gedragskundige benadering 59
2.4 Revisionisme 64
2.5 Systeembenadering 67
2.6 Contingentiebenadering 74
2.7 TQM-stroming (totale kwaliteitszorg) 77
2.8 De lerende organisatie 79
2.9 Managementgoeroes 82
2.10 Postmodernisme 83
Samenvatting 86
Kernbegrippenlijst 87
Vragen en opdrachten 91

3 Management 95
3.1 Soorten managers 96
3.2 Managementvaardigheden en basisfuncties van management 102
3.3 Tien rollen van de manager 109
3.4 Internationaal management 112
3.5 Duurzaamheid en MVO 121
Samenvatting 124
Kernbegrippenlijst 125
Vragen en opdrachten 127

Deel 2; De externe organisatie 131
4 Strategische situatieanalyse 133
4.1 Doelstellingen 134
4.2 Het formele planningsproces van strategieverandering 143
4.3 Omgevingsanalyse 144
4.4 Analyse van de interne organisatie 168
4.5 Uitgewerkte SWOT-analyse 177
Samenvatting 180
Kernbegrippenlijst 181
Vragen en opdrachten 183

5 Strategieontwikkeling 187
5.1 Alternatieve hoofdvormen voor een strategie 188
5.2 Alternatieve uitgangspunten voor een strategie 188
5.3 Alternatieve richtingen voor een strategie 209
5.4 Alternatieve methoden voor het uitvoeren van een strategie 217
5.5 Bedrijfsmodellen 223
5.6 Evaluatie en selectie van strategische alternatieven 228
Samenvatting 233
Kernbegrippenlijst 235
Vragen en opdrachten 238

6 Strategie-implementatie 241
6.1 Het strategisch veranderingsproces 242
6.2 Begeleiding van het strategisch veranderingstraject 250
6.3 Kanttekeningen bij de strategische cyclus 258
6.4 Van externe naar interne organisatie 272
Samenvatting 274
Kernbegrippenlijst 275
Vragen en opdrachten 276

Deel 3: De interne organisatie 281
7 Planning 283
7.1 Voorinset - en nadelen planning 284
7.2 Soorten plannen 285
7.3 Criteria voor effectieve plannen 289
7.4 Besluitvorming 289
7.5 Planningstechnieken 313
Samenvatting 330
Kernbegrippenlijst 331
Vragen en opdrachten 334

8 Organisatie (creëren van een basisstructuur) 337
8.1 Organiseren 338
8.2 Arbeidsverdeling 339
8.3 Organisatiestelsels 351
8.4 Coördinatie 369
8.5 Organisatiemodellen 376
8.6 Organisatiemetaforen 388
8.7 De lerende organisatie 391
Samenvatting 399
Kernbegrippenlijst 401
Vragen en opdrachten 405

9 Organisatie (een verdere invulling) 409
9.1 De formele en informele werking van groepen in organisaties 410
9.2 Communicatie 415
9.3 Organisatiecultuur 425
9.4 Ethiek in organisaties 435
9.5 Personeel en humanresourcesmanagement 448
9.6 Organisatieadvisering 458
Samenvatting 465
Kernbegrippenlijst 467
Vragen en opdrachten 470

10 Leidinggeven 475
10.1 Leiders 476
10.2 Leiderschapsstijlen 485
10.3 Leiders en volgelingen 496
10.4 Psychologie en leiderschap: motivatie 499
10.5 Andere psychologische aspecten bij leidinggeven 516
10.6 Leidinggevenden als coach 544
Samenvatting 553
Kernbegrippenlijst 555
Vragen en opdrachten 559

11 Beheersing 563
11.1 Enkele beheersingsthema’s 564
11.2 Procesbeheersing: logistiek 581
11.3 Procesbeheersing: kwaliteit 594
Samenvatting 607
Kernbegrippenlijst 608
Vragen en opdrachten 612

Literatuur 614
Personenregister 624
Zakenregister 627
Over de auteur 634
Illustratieverantwoording 635