Dealen met ondermijningsdelicten

HOOFDSTUK 1 Inleiding
1.1 De aanleiding voor dit boek
1.2 De onderzoeksvragen
1.3 De uitwerking van het onderzoek
1.4 Methodologische verantwoording
1.5 Doelstelling van de auteur en terminologie
1.6 Dankwoord

HOOFDSTUK 2 Ondermijningsdelicten en de overbelasting van de strafrechtspleging
2.1 Wat is ‘ondermijnende criminaliteit’?
2.1.1 Een niet nader gedefinieerd paraplu-begrip
2.1.2 Een werkdefinitie
2.2 De moeizame afdoening van ondermijningsdelicten via het strafrecht
2.2.1 De toepassing van de klassieke strafprocedure
2.2.1.1 Instrumentaliteit versus rechtsbescherming
2.2.1.2 Knelpunten bij de afdoening van ondermijningsdelicten via de klassieke strafprocedure
2.2.2 De inzet van alternatieve strafprocedures
2.2.2.1 De (hoge en bijzondere) transactie
2.2.2.2 De strafbeschikking
2.2.2.3 De ontnemingsschikking
2.3 Een zich ondermijnende strafrechtspleging

HOOFDSTUK 3 Procesversnelling door proces- en vonnisafspraken
3.1 Consensualiteit in strafprocedure: ‘take it or leave it’ en ‘voor wat hoort wat’
3.1.1 Het begrip consensualiteit
3.1.2 Plea bargaining
3.1.3 De markante ontwikkeling van afspraken in strafzaken in Europa
3.2 Proces- en vonnisafspraken op het Europese vasteland
3.2.1 Proces- en vonnisafspraken als alternatieve strafprocedure
3.2.1.1 De Italiaanse patteggiamento
3.2.1.2 Het Zwitserse abgekürztes Verfahren
3.2.2 Proces- en vonnisafspraken als onderdeel van de reguliere strafprocedure
3.2.2.1 De Duitse Verständigung im Strafverfahren
3.2.3 Proces- en vonnisafspraken als neveneffect van een bijzondere procedure voor bekennende verdachten
3.2.3.1 De Franse CRPC
3.2.3.2 De Belgische voorafgaande erkenning van schuld

HOOFDSTUK 4 Proces- en vonnisafspraken in Nederland: kan het?
4.1 Inleiding
4.2 De ruimte voor een afsprakenproces binnen het bestaande recht
4.2.1 Hoofddoel en nevenfuncties van de strafprocedure
4.2.2 Proces- en vonnisafspraken en de waarheid
4.2.2.1 Het begrip waarheidsvinding in het strafrecht
4.2.2.2 Waarheidsvinding in de Nederlandse strafvordering
4.2.2.3 Proces- en vonnisafspraken en het Nederlandse streven naar waarheidsvinding
4.2.3 Proces- en vonnisafspraken en rechtsbescherming
4.2.3.1 Voor wat hoort wat: het opgeven van rechten en waarborgen
4.2.3.2 Minimumwaarborgen voor een ‘waiver’ in de context van het EVRM
4.2.3.3 De ruimte voor het opgeven van rechten in de Nederlandse strafvordering
4.2.3.4 Conclusie: proces- en vonnisafspraken en rechtsbescherming in de Nederlandse strafvordering
4.2.4 Proces- en vonnisafspraken en de rechten van slachtoffers en benadeelden
4.2.4.1 De ontwikkeling van de positie van het slachtoffer
4.2.4.2 Buitenlandse afsprakenmodellen en de rechten van slachtoffers en benadeelden
4.2.4.3 Proces- en vonnisafspraken en de positie van het slachtoffer in Nederland
4.2.5 Proces- en vonnisafspraken en de maatschappelijke controle op de strafrechtspleging
4.2.5.1 Afspraken en het beginsel van openbaarheid van de strafzitting en het vonnis
4.2.5.2 Afspraken en de motivering van het vonnis
4.2.6 Proces- en vonnisafspraken en de overige relevante uitgangspunten van de Nederlandse strafvordering
4.2.6.1 Afspraken, het opportuniteitsbeginsel en de grondslagleer
4.2.6.2 Afspraken en de ruime rechterlijke straftoemetingsvrijheid
4.3 Het wetgevingsprogramma ‘Modernisering van het Wetboek van Strafvordering’
4.3.1 Relevante uitgangspunten bij de modernisering
4.3.2 Proces- en vonnisafspraken in de gemoderniseerde strafvordering
4.4 Tussenconclusie

HOOFDSTUK 5 Een model voor proces- en vonnisafspraken in Nederland
5.1 Inleiding
5.2 Vonnisafspraken
5.2.1 Het initiatief
5.2.1.1 Het initiatiefrecht
5.2.1.2 Het initiatiefmoment
5.2.1.3 Afwijzing van het initiatief door de officier van justitie
5.2.2 Het voorgesprek
5.2.2.1 Gespreksdeelnemers, en rechtswaarborgen bij een mislukt voorgesprek
5.2.2.2 De rechten van het slachtoffer of de benadeelde partij
5.2.3 De mogelijke inhoud van een vonnisafspraak
5.2.4 Rechterlijke toetsing
5.2.4.1 De bevoegde rechter(s)
5.2.4.2 Toetsingscriteria
5.2.4.3 De vordering van de benadeelde partij
5.2.4.4 Goedkeuring van het akkoord en vonnismotivering
5.2.4.5 Openbaarheid van de zitting
5.2.4.6 Afwijzing van de afspraak
5.2.5 Rechtsmiddelen
5.2.6 Toepassingsgebied
5.3 Overzicht: bouwstenen voor een wettelijke regeling van vonnisafspraken
5.4 Procesafspraken
5.4.1 De inhoud van een procesafspraak
5.4.2 Procesverloop
5.4.3 Toepassingsgebied

HOOFDSTUK 6 De toegevoegde waarde van proces- en vonnisafspraken in Nederland
6.1 De voordelen van samenwerken in plaats van tegenwerken
6.2 Bezwaren tegen afspraken in strafzaken
6.3 Afweging

HOOFDSTUK 7 Afronding en aanbevelingen
7.1 Samenvatting en conclusies
7.2 Aanbevelingen
7.2.1 Het belang van een standpunt
7.2.2 Verdere verkenning en een pilotproject
7.3 Slotoverweging

Literatuur
Afkortingen