Voorwoord
Deel I: Theorie
1. Strategisch coachen
1.1 Inleiding
1.2 Wat is coachen?
1.2.1 Coachen is geen therapie
1.2.2 Legitimiteit
1.2.3 Overlap
1.3 Wat is een strategie?
1.4 Strategisch coachen op drie niveaus
1.5 Parallel proces
1.6 Voorwaarden voor strategisch coachen
1.6.1 Safe attachment
1.6.2 Communicatieve vaardigheden
1.6.3 Tijd en beschikbaarheid
1.6.4 Gemeenschappelijk theoretisch referentiekader
1.7 Theorieën
1.7.1 Transactionele Analyse
1.7.2 Systeemtheorie
1.7.3 Ethologie
1.8 Individueel, relationeel en systeemniveau
1.9 Acties van de coach
1.10 Procedure
1.11 Valkuilen
1.12 Literatuur
2. Contact en contract
2.1 Inleiding
2.2 Contact
2.3 De schakelbak
2.3.1 Eerste versnelling: positief aansluiten
2.3.2 Tweede versnelling: vragen stellen
2.3.3 Derde versnelling: samenvatten
2.3.4 Vierde versnelling: eigen mening
2.4 Contract
2.4.1 Doelstellingen
2.4.2 Acties
2.4.3 Driehoekscontract
2.5 De dramadriehoek
2.5.1 Definities
2.5.2 Zegels verzamelen
2.5.3 De switch: wisseling van rol
2.5.4 Ineffectieve complementaire relaties
2.5.5 Ineffectieve competitieve relaties
2.5.6 Hoe kom je uit de dramadriehoek?
2.6 De rol van de coach binnen een systeem
2.7 Valkuilen bij coachen
2.8 Eigenschappen van een effectieve coach
2.8.1 Vragenlijst
2.9 Literatuur
3. De strategie van coachen
3.1 Inleiding
3.2 Autonomie
3.2.1 Coachen op de mens-as
3.2.2 Coachen op de taak-as
3.2.3 Balans tussen de mens-as en de taak-as
3.3 Kippentrappetje
3.4 De strategie van coachen
3.5 Valkuilen
3.6 Literatuur
4. Coachen op de mens-as
4.1 Inleiding
4.2 Open en gesloten deuren
4.3 Behoeften
4.3.1 Klachten zijn krachten
4.4 Gevoelens
4.4.1 Basisgevoelens
4.4.2 Substituutgevoelens
4.4.3 Elastiekgevoelens
4.4.4 Succesangst
4.4.5 Faalangst
4.4.6 Rationaliseren
4.4.7 Zegels
4.4.8 Emo-gram
4.4.9 Boosboek
4.5 Denken
4.5.1 Denken in de coachmatrix
4.5.2 Bovenstroom en onderstroom
4.5.3 Feedbackgericht denken
4.5.4 Feedforwardgericht denken
4.5.5 Balans
4.5.6 Digitaal versus analoog denken
4.5.7 Marsiaans denken
4.5.8 Denken in regels en denken in criteria
4.5.9 Denkfouten
4.5.10 Overdetailleren, overgeneraliseren
4.6 Doen
4.6.1 De STAR-methode
4.6.2 Oplossingsgericht coachen
4.6.3 Coachen van conflicten
4.6.4 Tot de orde roepen
4.7 Vragenlijsten
4.8 Literatuur
5. Coachen op de taak-as
5.1 Inleiding
5.2 Procedure
5.2.1 Voordelen
5.3 Stap 1: Wat zijn de feiten?
5.3.1 Toetsen van aannames
5.3.2 Vragen
5.3.3 Samenvatten
5.4 Stap 2: Wat is het probleem?
5.4.1 Hoe concreter, hoe beter
5.4.2 Welk probleem heeft prioriteit?
5.4.3 Oorzaak of gevolg?
5.4.4 Is het probleem van vroeger, van nu of van de toekomst?
5.4.5 Is het probleem oplosbaar?
5.4.6 Vragen
5.5 Stap 3: Wat is het doel?
5.5.1 Visualiseren
5.5.2 Vragen
5.6 Wat zijn de doelgerichte acties?
5.6.1 Eerste en tweede orde acties
5.6.2 Adviesgesprek
5.6.3 Effectiviteit
5.6.4 Vragen
5.7 Afronding
5.8 Succesmelding
5.9 De scriptmatige volgorde van de communicatiedeuren
5.10 Observaties
5.11 Literatuur
6. Transactionele Analyse
6.1 Inleiding
6.2 Herkennen van egoposities
6.2.1 Het Kind
6.2.2 De Volwassene
6.2.3 De Ouder
6.3 Interventiemogelijkheden
6.4 Transacties
6.5 Egoposities en coachinterventies
6.6 Effectieve kruistransacties
6.6.1 Het versterken van de Volwassene
6.6.2 Coachen van ongenoegen
6.7 Het script
6.7.1 Drivers: kroontjes of ballonnen
6.7.2 Scriptanalyse
6.8 Oefeningen
6.9 Literatuur
7. Systeemtheorie
7.1 Inleiding
7.2 Kernbegrippen
7.2.1 Holistisch denken
7.2.2 Self-similarity
7.2.3 Herhalingen
7.2.4 Subjectiviteit
7.2.5 Van structuur naar proces
7.2.6 Focus op het effect
7.2.7 Denken in niveaus
7.3 Wetmatigheden
7.3.1 Verbinden met het grotere geheel
7.3.2 Orde: het innemen van je plaats
7.3.3 Respecteren van grenzen
7.3.4Balans
7.3.5 Het verleden betekenis geven
7.3.6 Eren en respect-eren
7.3.7Gebruik maken van elkaars verschillen
7.3.8 Nemen zoals het is
7.3.9 Stilte
7.3.10 Verlangen
7.4 Systeemstoornissen
7.4.1 Los zand: onderbroken verbondenheid
7.4.2 Kluwen: verstrikking
7.4.3 Zinloze herhaling: dwangmatig systeem
7.4.4 Bokken, wrokken
7.4.5 Overname
7.5 Thema's en kernzinnen
7.5.1 Contact maken
7.5.2 Grenzen (afbakenen)
7.5.3 Volgorde
7.5.4 Teruggeven
7.5.5 Opheffen driehoeksrelaties
7.5.6 Eren
7.5.7 Ik volg je niet na/ik doe het niet voor jou
7.5.8 Zegenen
7.6 Literatuur
8. Ethologie
8.1 Inleiding
8.2 Wat is cybernetica
8.3 Wat is ethologie?
8.4 Ethologie en leiding geven
8.5 De ethologiekubus
8.5.1 Attachment
8.5.2 Exploratie
8.5.3 Maturity
8.5.4 De attachment-as
8.5.5 De exploratie-as
8.5.6 De maturity-as
8.5.7 Antwoorden vanuit de kubus
8.5.8 Ontwikkelingsfasen van een organisatie
8.5.9 Samenstelling van een managementteam
8.6 Vragenlijsten
8.6.1 Persoonsgerichte vragenlijst
8.6.2 Organisatiegerichte vragenlijst
8.6.3 Toepassingen van de theorie
8.7 Literatuur
DEEL II: Toepassingen
9. Simulaties: coachen als spel
9.1 Inleiding
9.2 Simulatie
9.2.1 Spelregels
9.2.2 Voordelen van een simulatie
9.3 Veranderen van een organisatiescript
9.3.1 Winnend organisatiescript
9.3.2 Spelregels voor de organisatie van een simulatie
9.3.3 Scriptvragen op organisatieniveau
9.4 Oefeningen
9.4.1 Oefening bedrijfssimulatie
9.4.2 Progressie-oefening
9.5 Literatuur
10. Loopbaan coachen op de S-curve
10.1 Inleiding
10.2 Opbouw van de S-curve
10.3 Groei van de S-curve
10.3.1 Informatieoverdracht
10.3.2 Exploratie
10.3.3 Veiligheid
10.3.4 Exploratiezone
10.3.5 De leersprong
10.3.6 Opbouw van de maturity
10.3.7 Ondernemers, managers en leiders
10.3.8 Vragenlijst
10.3.9 Oefening loopbaananalyse
10.4 Literatuur
11.Coachen van teams
11.1 Inleiding
11.2 Het teamcontract
11.2.1 Inventariseren
11.2.2 Visie/missie
11.2.3 Het winnend teamcontract
11.3 Teambuilding volgens de ontwikkelingsfasen
11.3.1 Ontwikkelingsfasen
11.4 Vragenlijst
11.5 Literatuur
12.Coachen van lastige lieden
12.1 Inleiding
12..2 Cluster A: De wereldvreemde dieren
12.2.1 Grijze muis
12.2.2 Mol
12.3 Cluster B: De ontremde dieren
12.3.1 Valse hond
12.3.2 Haantje
12.3.3 Jonge hond
12.4 Cluster C: De geremde dieren
12.4.1 Angsthaas
12.4.2 Muggenzifter
12.4.3 'Dood' paard
12.5 Mengbeeld cluster A en B: Borderline
12.5.1 Ongelikte beer
12.6 Intensiteit van de stoornis
12.7 Slotopmerkingen
12.8 Literatuur
13. Coachen van lastige leerlingen
13.1 Inleiding
13.2 Probleemstelling
13.2.1 De menselijke reactie
13.2.2 Straffen helpt niet
13.3 De oplossing: contracten met positieve sancties
13.4 Werkwijze
13.5 De theorie
13.5.1 Prinsen en kikkers
13.5.2 Zegels
13.5.3 Psychologische spelen
13.5.4 Contracten: de basis van een leerproces
13.5.5 OK Corral: de docent als cowboy
13.5.6 Achterdeurtjes sluiten
13.5.7 Van Rode school naar Groene school
13.5.8 Probleemoplossende sancties
13.5.9 Soorten non-contracten
13.5.10 Formulering van een schriftelijk non-contract
13.5.11 Kenmerken van probleemoplossende sancties
13.6 De klas als hulpbron
13.7 De rol van de ouders
13.8 Invloed van de cultuur
13.9 Voorwaarden
13.10 Voorbeelden
13.11 Resultaten
13.12 Slotopmerkingen
13.13 Literatuur
14. Coachen van herstelgedrag
14.1 Inleiding
14.2 Effectiviteit van medische zorg
14.2.1 Kwaliteit van zorg
14.2.2 Herstelgedrag
14.2.3 Conclusie
14.3 Contingentie
14.3.1 Klachtencontingentie
14.3.2 Tijdcontingentie
14.3.3 Fasencontingentie
14.4 Ineffectief herstelgedrag
14.4.1 Slachtoffer
14.4.2 Redder
14.4.3 Aanklager
14.4.4 De oplossing: de winnaarsdriehoek
14.5 Herstelfasen
14.5.1 Normale ontwikkeling: de S-curve
14.5.2 Verstoorde ontwikkeling: pieken en dalen
14.5.3 Stimuleren van herstelgedrag
14.5.4 Vier herstelfasen
14.6 Hoop en vertrouwen
14.7 Toepassingen
14.7.1 Prodromale fase: Preventie
14.7.2 Crisisfase: Crisisinterventie
14.7.3 Fase I: Zorgfase
14.7.4 Fase II: Verwerkingsfase
14.7.5 Fase III: Correctiefase
14.7.6 Fase IV: Recuperatiefase
14.8 Resultaat
14.9 Visualisatie-oefening
14.10 Literatuur
15. Coachen van ethische dilemma's
15.1 Inleiding
15.2 Wat is ethiek
15.2.1 Waarden
15.2.2 Normen
15.2.3 Moraal
15.2.4 Deugden
15.2.5 Zonden
15.2.6 Geweten
15.2.7 Wetteksten
15.2.8 Algemeen geldende waarden
15.2.9 Antinomieën
15.3 Wat is een dilemma?
15.4 Input, output, throughput
15.5 Coachen van een ethisch dilemma
15.5.1 Ethische toets
15.5.2 Legitimiteitstoets
15.6 Opsporen van individuele waarden
15.7 Waarden en normen vanuit de Transactionele Analyse
15.7.1 Stoornissen in het waarden- en normensysteem
15.7.2 Ontwikkelen van consistentie in visie, missie en strategie
15.8 Waarden van een coach
15.9 Literatuur
