Voorwoord
Doel en opzet
1. Identiteit van het hedendaagse bedrijfsmaatschappelijk werk
1.1 Essentiële kenmerken
1.1.1 Een differentiatie van het beroep maatschappelijk werk
1.1.2 Gericht op mensen in relatie tot hun werk
1.1.3 Werken in opdracht van een organisatie
1.2 Waartoe dient het bedrijfsmaatschappelijk werk?
1.2.1 Visie
1.2.2 Doelstelling
1.3 Voor wie en voor welke problemen?
1.3.1 Doelgroepen
1.3.2 Aandachtsgebieden
1.4 Kernactiviteiten
1.4.1 Algemeen en voorwaardenscheppend
1.4.2 Psychosociale hulpverlening
1.4.3 Preventieve dienstverlening
1.5 Hulpverlenen in de organisatie
1.5.1 Werkwijze
1.5.2 Methoden
1.5.3 Terugkoppeling naar verwijzer
1.5.4 Zorgvuldig handelen
1.6 Botsende waarden en ethische dilemma's
1.6.1 Verwachtingen managen
1.6.2 Het belang van een onafhankelijke positie
1.6.3 Actief bijdragen aan eigen verantwoordelijkheid
1.6.4 Vertrouwelijkheid: geheimhouding en privacy
1.6.5 Beroep op overmacht
1.6.6 Conflicterende rollen
1.6.7 Spanning tussen beroep en functie
1.6.8 Commerciële belangen en beroepsuitgangspunten
1.6.9 Onoorbaar gedrag bij de opdrachtgever
1.7 Positionering en contractering
1.7.1 Staffunctie
1.7.2 Intern, gedetacheerd of extern
1.7.3 Centraal en decentraal, zelfstandig of onderdeel van HRM of arbodienst
1.7.4 Voor een deel of het geheel
1.8 Professionele kwaliteit
1.8.1 De noodzaak van ondersteuning en professionele ontwikkeling
1.8.2 Competenties
1.8.3 Kwaliteitsborging
2. Samenwerken en invloed uitoefenen
2.1 Strategisch profileren in samenwerkingsrelaties
2.1.1 Profileren door gericht communiceren
2.1.2 Organisatiesensitiviteit
2.1.3 Netwerken
2.2 Samenwerken met de lijn
2.2.1 Met direct leidinggevenden
2.2.2 Samenwerking met HRM en het management
2.3 Samenwerking met andere disciplines
2.3.1 Bedrijfsarts
2.3.2 Psycholoog
2.3.3 Vertrouwenspersoon (arboportaal.nl)
2.3.4 Arbeids- of re-integratiedeskundige
2.3.5 Arbodeskundigen
2.4 Multidisciplinaire samenwerking in het sociaal medisch team
2.4.1 Deelnemers
2.4.2 Doelstelling van het SMT
2.4.3 Taken in relatie tot medewerkers, leidinggevenden en
management
2.4.4 Werkwijze
2.4.5 Samenwerking als proces
2.5 Beïnvloeden
2.5.1 Aandacht, afstemmen, assertiviteit en alternatieven
2.5.2 Cirkel van invloed
2.5.3 Duwen of trekken
2.6 Professionele en persoonlijke effectiviteit
2.6.1 Deskundigheid uitstralen
2.6.2 Persoonlijkheid
2.6.3 Overtuigingen en paradigma's
2.6.4 Houding
2.7 Anticiperen op de gedragsstijl van de samenwerkingspartner
2.7.1 Het gedragsstijlen-model (grondlegger David W. Merril)
2.7.2 Stijlflexibiliteit
2.7.3 Interactie tussen gedragsstijlen
2.8 Analyseren en beïnvloeden met de Roos van Leary
3. De organisatie als werkterrein
3.1 Betekenis van werk
3.2 Kenmerken van organisaties
3.2.1 Organisatiestructuur
3.2.2 Organisatiecultuur
3.3 Leidinggeven aan en in een organisatie
3.3.1 Leiderschap versus management
3.3.2 Managementrollen volgens Quinn
3.3.3 Dienend leiderschap
3.3.4 Stijl van leidinggeven
3.4 Medewerkers in relatie tot de organisatie
3.4.1 Psychologisch contract
3.4.2 Inzetbaarheid
3.4.3 Loopbaan en ontwikkeling
3.4.4 Mobiliteit
3.5 Beleid om veilig en gezond te werken
3.5.1 Werken naar vermogen (workabilityindex.nl)
3.5.2 Maatregelen
3.6 Verzuimbeleid
3.6.1 Verzuim en de gevolgen
3.6.2 Visie op verzuim en duurzame inzetbaarheid
3.6.3 Verzuimregistratie en signalering
3.6.4 Protocol: wie doet wat?
3.6.5 Training leidinggevenden
3.6.6 Cultuurverandering
3.7 Relevante wetgeving
3.7.1 Verzuim
3.7.2 Arbeidsongeschiktheid
3.7.3 Arbowet
3.7.4 Ontslag
3.7.5 Wetgeving op het gebied van arbeid en zorg
4. D e veranderende context
4.1 Technologische vooruitgang
4.1.1 Werk
4.1.2 Leven
4.1.3 Stress
4.2 Economische ontwikkelingen
4.2.1 Globalisering
4.2.2 Economische crisis
4.2.3 Duurzaam ondernemen
4.3 De veranderende beroepsbevolking
4.3.1 Demografische ontwikkelingen
4.3.2 Generatieverschillen
4.3.3 Pluriform medewerkersbestand
4.4 Veranderende arbeidsverhoudingen en vereiste competenties 1
4.4.1 Voortgaande flexibilisering
4.4.2 Op afstand leidinggeven
4.4.3 Werken vraagt meer dan vakbekwaamheid
4.5 Maatschappelijke veranderingen
4.5.1 Individualisering
4.5.2 Toenemende complexiteit in combinatie met verschraling
voorzieningen
5. Innoveren: inspelen op veranderingen
5.1 Sociale innovatie
5.2 Het nieuwe werken
5.2.1 Andere cultuur en nieuwe spelregels
5.2.2 Voor wie en waarom?
5.2.3 Voorwaarden: ICT, HR en facilitair
5.2.4 Leidinggeven bij het nieuwe werken
5.2.5 De medewerker en het nieuwe werken
5.2.6 Invoering vereist transformatie
5.3 Innovatief bedrijfsmaatschappelijk werk
5.3.1 De 'nieuwe' professional
5.3.2 Bijdrage aan sociale innovatie
5.3.3 Klantgericht innoveren
5.4 Omgaan met veranderingen
5.4.1 Het managen van veranderingen
5.4.2 De medewerker en veranderingen
5.4.3 Van slachtoffer naar regisseur
5.4.4 Bewegen naar de toekomst
5.4.5 De rol van het bedrijfsmaatschappelijk werk bij reorganisatie
5.5 Een leven lang met plezier werken
5.5.1 Ervaring alleen is niet genoeg
5.5.2 Feiten en mythen over leeftijd
5.5.3 Flexibiliteit en mobiliteit
5.5.4 Leeftijdsfasebewust personeelsbeleid
5.5.5 Leeftijdsfasegericht leidinggeven
5.5.6 De rol van het bedrijfsmaatschappelijk werk bij duurzame
inzetbaarheid
5.6 De balans tussen werk en privé
5.6.1 Het nieuwe werken en de balans tussen werk en privé
5.6.2 Combinatie werk en zorg voor kinderen
5.6.3 Mantelzorgvriendelijk arbeidsklimaat
5.6.4 De rol van het bedrijfsmaatschappelijk werk bij de balans
tussen werk en privé
5.7 Inzetbaar naar vermogen
5.7.1 Re-integratie en terugvalpreventie
5.7.2 Rol bedrijfsmaatschappelijk werk (zie ook Functiegroep BMW, 2009)
5.8 Digitale hulpverlening en coaching
5.8.1 Kennis en informatie delen
5.8.2 Hulpverlenen en coachen via internet
6. Ondernemen en profileren
6.1 Diensten zijn niet tastbaar
6.2 Marketing van diensten
6.3 De marketingmix
6.3.1 Product
6.3.2 Prijs
6.3.3 Personeel
6.3.4 Proces
6.3.5 Plaats
6.3.6 Partners
6.3.7 Public relations
6.3.8 Promotie
6.4 Profileren en zelfmarketing
6.4.1 Werken aan het imago
6.4.2 Zichtbaar en geloofwaardig zijn
6.4.3 Anticiperen op de behoeften van de gesprekspartner
6.5 Faciliterend verkopen
6.5.1 Motivatie
6.5.2 Balanceren tussen relatie en transactie
6.5.3 After sales
6.6 Innerlijke behoeften bij zelfsturing en ondernemerschap
Literatuur
Websites
Afkortingen
