Inleiding 11
DEEL 1 WAT IS FOCUSING? 17
Pauzeren 19
De kracht van pauzeren 19
Je innerlijke schoolbel 20
Ervaren 22
E = je ervaringsstroom 22
e = de lichamelijk gevoelde betekenis 24
Erkennen 28
Stem geven of symboliseren 32
Je mentaal welzijn versterken door dagelijks vier
Focusingwerkwoorden te beoefenen 35
Focusing is met aandacht luisteren naar je innerlijke verhalen 37
Metaforen om Focusing uit te leggen 38
De herberg 38
De hittegolf en de hond 40
De donkere kamer 41
De bloem en de tuinier 42
Wat als Focusing niet zo vlot loopt 44
Wat als je te veel of juist te weinig voelt 44
Wat als je de erkennende aandacht van je Ik verliest 48
Wat als je aangevallen wordt door innerlijke kritische stemmen 49
Wat als je worstelt met een innerlijke zondebok 51
Werk en leven van Eugene Gendlin 53
Een boom met veel vertakkingen 55
DEEL 2 FOCUSING IN HET DAGELIJKS LEVEN 59
Streven naar een goed leven 62
Een goed leven is een leven dat past bij jouw vierkante meter 62
Een goed leven is een leven waarin zelfzorg
een eigen plek heeft 65
Levenskwaliteit en het experiëntiële klavertjevier 67
Beslissingen nemen 73
Betere beslissingen nemen dankzij je innerlijk kompas 73
Drie manieren om op focussende wijze een keuze te maken 74
Een leven in balans: enkele uitdagingen 78
De balans tussen je werk en de vele rollen in je privéleven 78
De balans tussen autonomie en verbondenheid 80
Omgaan met moeilijkheden in het leven 82
Omgaan met stress 82
Omgaan met chronische ziekte en kanker 85
Omgaan met verlies en rouw 87
Omgaan met blokkeringen en verslavingen 88
Schoonheid en creativiteit versterken 92
Focusing is er ook voor de mooie kanten van het leven 92
Focusing opent (opnieuw) een deur naar creativiteit 93
Focusing in relaties 96
Drie manieren waarop Focusing je relaties verbetert 96
Interactive Focusing 97
DEEL 3 OEFENINGEN 103
Enkele basisrichtlijnen 104
Oefening baart kunst 104
Hoe zijn de oefeningen ingedeeld? 105
Tips bij de oefeningen 107
Oefeningen waarvoor je alleen jezelf nodig hebt 109
Basisoefeningen pauzeren 109
Basisoefening contact maken met je lichaam (Ann Weiser Cornell & Barbara McGavin) 110
Basisoefening de erkennende houding van het Ik (Ann Weiser Cornell & Barbara McGavin) 113
Basisoefening Inner Relationship Focusing (Ann Weiser Cornell & Barbara McGavin) 116
Focusingmomenten in de loop van de dag 118
TAE / Thinking At the Edge in je dagelijks leven (Eugene Gendlin) 120
De liefdesoefening (Eugene Gendlin) 120
Oefeningen met pen en papier 121
Basisoefening ruimte maken (oorspronkelijk van Eugene Gendlin, verder uitgewerkt door Joan Klagsbrun, Susan Lennox & Lauren Summers) 121
Basisoefening je eigen beeld van de erkennende houding van het Ik (Ann Weiser Cornell & Barbara McGavin) 125
Het experiëntiële klavertjevier: de balans tussen de vier levensdimensies 127
Het experiëntiële klavertjevier: de balans
binnen een levensdimensie 131
Je focussend verbinden met negen levensgebieden (Barbara Dickinson) 134
Expressief schrijven (Susan Jordan) 139
Haiku freestyle (Masumi Maeda) 142
De wandel-Focusing-schrijfoefening 143
Oefeningen met kleurpotloden, wasco, viltstiften 144
Je innerlijke Focusingpartner (Mary Armstrong) 144
Je innerlijke weer (Shoji Tsuchie) 146
Twee personen achter twee deuren (Eugene Gendlin) 147
Ruimte maken met de boeketoefening (Satoko Tokumaru) 149
Werken met wolken en dromen (Shoji Tsuchie) 151
Focusing met een lichaamskaart (Bart Santen, Marta Stapert) 152
Mandala (Lucy Bowers) 154
Tekenen (Mia Leijssen) 159
De kleuren van je leven (Akiko Doi) 164
Oefeningen met tijdschriften, schaar, lijm 166
Focusing met afbeeldingen (uit tijdschriften of kunstwerken in een museum) 166
Talenten-collage (Anne Hartmans) 170
Werken met experiëntiële collages (Akira Ikemi, Kie Yano, Maki Miyake & Shigeyuki Matsuoka) 172
Een focussend cut-up-gedicht 174
Oefeningen met specifiek extra materiaal 176
Prentbriefkaart 176
Basisoefening een veilige plek (Atsmaout Perlstein) 177
De lift (Lucy Bowers) 178
TAE / Thinking At the Edge met sprookjes
(Hanspeter Mühlethaler) 182
KOL-BE (Atsmaout Perlstein & Etty Katz) 185
Luisteren naar verhalen 188
Slot 191
Dankwoord 195
Literatuur 201
Focusing 201
Creativiteit 203
Inner Relationship Focusing 204
Interactive Focusing 204
Kinderen 205
Lichamelijke aandoeningen 206
Onderzoek 207
Psychotherapie 208
TAE / Thinking At the Edge 211
Websites 212
