De bijstand in praktijk 2024
Paperback Nederlands 2024 1e druk 9789492952592Samenvatting
De Participatiewet is een belangrijk onderdeel van ons socialezekerheidsstelsel. De wet beschikt over diverse re-integratie-instrumenten om mensen weer zo snel mogelijk aan een baan te helpen dan wel ze op andere wijze te ondersteunen bij het participeren in de samenleving. Daarnaast voorziet de wet in een uitkering voor levensonderhoud en kent het diverse inkomensondersteunende regelingen waaronder de bijzondere bijstand, de individuele inkomenstoeslag en de studietoeslag. De Participatiewet vervult daarmee een belangrijke rol in de bestrijding van armoede. Door deze functies en de continue wijzigingen in het sociaal domein is de Participatiewet complex en constant in ontwikkeling.
De bijstand in praktijk houdt u op de hoogte van deze ontwikkelingen en geeft u inzicht in alle juridische, beleidsmatige en praktische aspecten die bij de uitvoering van de Participatiewet horen.
De bijstand in praktijk is een toegankelijk geschreven boek. De stof wordt begrijpelijk gemaakt aan de hand van verschillende voorbeelden en heldere schema’s. De verwijzing naar jurisprudentie en de opname van de volledige wettekst zorgt voor de verdere inhoudelijke verdieping. Door deze opzet is het boek niet alleen zeer geschikt als studieboek voor sociale en juridische opleidingen maar ook ideaal als naslagwerk voor professionals in het sociale domein.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Afkortingenlijst 1
1 Inleiding Participatiewet 5
1.1 Algemeen 5
1.2 Historie 5
1.3 Plaats binnen sociale zekerheid 6
1.4 Structuur uitvoering werk en inkomen 8
1.5 Kerntaken 9
1.6 Grondbepalingen Pw 10
1.7 Participatiewet in balans 12
1.8 Financiering bijstand 14
1.9 Verantwoording en toezicht 17
2 Begrippen 21
2.1 Algemeen 21
2.2 Inrichting 21
2.3 Woning 22
2.4 Alleenstaande, alleenstaande ouder en gezin 23
2.4.1 Alleenstaande 23
2.4.2 Alleenstaande ouder 23
2.4.3 Kostendelende medebewoner 24
2.4.4 Gezin 25
2.5 Gehuwd, ongehuwd en gezamenlijke huishouding 26
2.5.1 Wettelijk kader 26
2.5.2 Gelijkstelling aan gehuwden 27
2.5.3 Criteria gezamenlijke huishouding 28
2.5.4 Onweerlegbaar rechtsvermoeden 31
2.5.5 Schema gezamenlijke huishouding 33
2.6 Jurisprudentie 34
3 Aanvraag 39
3.1 Algemeen 39
3.2 Indienen aanvraag 39
3.2.1 Waar wordt een aanvraag ingediend? 39
3.2.2 Wie dient een aanvraag in? 41
3.2.3 Domiciliebepalingen: welke gemeente moet aanvraag beoordelen? 41
3.2.4 Procedure indiening aanvraag 43
3.2.4.1 Aanvraagprocedure bij personen van 27 jaar en ouder 43
3.2.4.2 Aanvraagprocedure bij personen tot 27 jaar 44
3.2.5 Niet tijdig inleveren aanvraagformulier 50
3.2.6 Verkorte aanvraag 51
3.2.7 Herhaalde aanvraag 52
3.3 Beoordeling aanvraag 53
3.3.1 Inlichtingenplicht 53
3.3.2 Medewerkingsplicht 57
3.3.3 Identificatieplicht 59
3.3.4 Verificatie 60
3.3.5 Ingangsdatum uitkering 62
3.3.6 Recht op voorschot 65
3.4 Beslissing op aanvraag 66
3.4.1 Buiten behandeling laten 66
3.4.2 Toekenning of afwijzing 68
3.4.3 Beslistermijn 69
3.4.4 Het besluit 69
3.5 Jurisprudentie 69
4 Kring van rechthebbenden 75
4.1 Inleiding 75
4.2 Personenkring van de Pw 75
4.3 Bijstand voor jongeren van 18 tot 21 jaar 85
4.4 Uitsluitingsgronden 86
4.4.1 Rechtens zijn vrijheid ontnomen 87
4.4.2 Onttrekken aan detentie 88
4.4.3 Militaire dienstplicht 88
4.4.4 Werkstaking 88
4.4.5 Verblijf houden buiten Nederland 89
4.4.6 Jonger dan achttien jaar 89
4.4.7 Bijstand voor schulden 89
4.4.8 Een uitreiziger 89
4.4.9 Verblijf in een inrichting 90
4.4.10 Onbetaald verlof 90
4.4.11 Kunnen volgen van onderwijs 90
4.4.12 Niet willen voldoen aan verplichtingen 91
4.5 Niet-noodzakelijke kosten 91
4.6 Voorliggende voorziening 92
4.7 Zeer dringende redenen 94
4.8 Schema toepassing art. 11-16 Pw 97
4.9 Jurisprudentie 97
5 Algemene bijstand 105
5.1 Inleiding 105
5.2 Recht op algemene bijstand 105
5.3 Vaststelling periode algemene bijstand 106
5.4 Personen jonger dan achttien jaar 108
5.5 Normen voor personen van achttien jaar tot de pensioengerechtigde leeftijd 109
5.5.1 Normen personen 18 tot 21 jaar 109
5.5.2 Normen personen 21 jaar tot pensioengerechtigde leeftijd 111
5.5.2.1 Personen zonder kostendelende medebewoner(s) 111
5.5.2.2 Personen met kostendelende medebewoner(s) 112
5.5.2.3 Commerciële relatie 120
5.5.2.4 Inkomsten uit (onder)verhuur/kostgeverschap 122
5.6 Alleenstaande ouders 123
5.7 Niet-rechthebbende partner 124
5.8 Norm pensioengerechtigden 128
5.9 Verlaging bij lagere bestaanskosten door woonsituatie 129
5.10 Verlaging bij beëindiging van studie 130
5.11 Personen in inrichting 131
5.12 Daklozen 132
5.13 Co-ouderschap 133
5.14 Jurisprudentie 133
6 Bijzondere bijstand 137
6.1 Inleiding 137
6.2 Wettelijk kader 138
6.3 Behandeling aanvraag voor bijzondere bijstand 138
6.3.1 Vereisten van art. 11 Pw 138
6.3.2 Bijstand voor jongeren van 18 tot 21 jaar 140
6.3.3 Uitsluitingsgronden van het recht op bijstand 140
6.3.4 Niet-noodzakelijke kosten 141
6.3.5 Voorliggende voorzieningen 142
6.3.6 Zeer dringende redenen 144
6.3.7 Noodzakelijke kosten 145
6.3.8 Vloeien de kosten voort uit bijzondere omstandigheden? 145
6.3.9 Draagkracht en drempelbedrag 147
6.3.10 Vorm van bijstand 152
6.3.11 Schema beoordeling aanvraag bijzondere bijstand 153
6.4 Kostensoorten 154
6.4.1 Kosten voor directe levensbehoeften 154
6.4.2 Woonkosten 155
6.4.3 Reiskosten 160
6.4.4 Kosten financiële transacties 162
6.4.5 Medische kosten 166
6.4.6 Ouderen-, zieken- en gehandicaptenzorg 169
6.4.7 Uitstroomkosten 170
6.4.8 Overige kosten 171
6.5 Afwijzingsgronden 173
6.6 Categoriale bijzondere bijstand 176
6.7 Minimaregelingen 178
6.8 Jurisprudentie 178
7 Individuele inkomenstoeslag en studietoeslag 189
7.1 Inleiding 189
7.2 Individuele inkomenstoeslag 189
7.2.1 Juridisch kader 189
7.2.2 Toelichting 189
7.2.3 Overige onderwerpen 191
7.3 Studietoeslag 193
7.3.1 Juridisch kader 193
7.3.2 Toelichting 194
7.4 Jurisprudentie 196
8 Inkomen en vermogen 203
8.1 Algemeen 203
8.2 Wettelijk kader 203
8.3 Middelen 204
8.4 Inkomen 210
8.4.1 Inleiding 210
8.4.2 Op de uitkering in mindering te brengen inkomsten 210
8.4.3 Transactiesysteem 213
8.4.4 Inkomen in natura 214
8.4.5 Verondersteld inkomen 214
8.4.6 Inkomsten kamerverhuur/kostganger 215
8.4.7 Inkomen van niet-rechthebbende partner 216
8.4.8 Echtpaar waarvan een studeert 217
8.4.9 Inkomstenkorting en vakantietoeslag 218
8.4.10 Bruto-inkomsten 218
8.4.11 Onkostenvergoedingen 219
8.4.12 Achteraf ontvangen middelen 220
8.4.13 Alimentatie 221
8.4.14 Vrijlating inkomsten 221
8.4.15 Pensioen/particuliere oudedagsvoorziening 223
8.4.16 Afkoop van maandelijks pensioen 224
8.4.17 Transitievergoeding na ontslag 224
8.5 Inkomsten uit belastingteruggaaf 225
8.5.1 Algemeen 225
8.5.2 Soorten voorlopige teruggaaf 225
8.5.3 Procedure toekenning voorlopige teruggaaf belasting (vtb) 228
8.5.4 Invloed voorlopige teruggaaf op Pw-uitkering 228
8.5.5 De praktijk 228
8.6 Vermogen 229
8.6.1 Inleiding 229
8.6.2 Wat is vermogen 231
8.6.3 Bezittingen 231
8.6.4 Redelijkerwijs kunnen beschikken 231
8.6.5 Schulden 232
8.6.6 Buiten beschouwing te laten vermogen 232
8.6.7 Vermogensgrenzen 233
8.6.8 Vermogensontvangsten 233
8.6.9 Interen 236
8.6.10 Bezit van een eigen woning 237
8.6.11 Overige bepalingen 238
8.7 Jurisprudentie 238
9 Vormen van bijstand 247
9.1 Algemeen 247
9.2 Om niet 247
9.3 Geldlening 247
9.3.1 Op korte termijn over middelen beschikken 248
9.3.2 Noodzaak bijstandsverlening als gevolg van tekortschietend besef 249
9.3.3 Bijstand voor betaling waarborgsom 250
9.3.4 Bijstand voor schulden 250
9.3.5 Geldlening bij een eigen woning 251
9.3.6 Bijzondere bijstand voor duurzame gebruiksgoederen 255
9.3.7 Voorschot bij aanvraagprocedure 256
9.3.8 Aflossing geldlening 257
9.3.9 Hoogte geldlening 257
9.4 Borgstelling 258
9.5 In natura 259
9.6 Jurisprudentie 260
10 Werk, re-integratie en participatie 263
10.1 Inleiding 263
10.2 Begrippen 264
10.3 Doelgroep en aanvraag 264
10.3.1 Algemeen 264
10.3.2 Aanvraag 265
10.4 Verplichtingen 266
10.4.1 Algemeen geaccepteerde arbeid 266
10.4.2 Verplichtingen college 266
10.4.3 Verplichtingen gemeenteraad 267
10.4.4 Verplichtingen cliënt 268
10.4.5 Tegenprestatie 269
10.4.6 Bijzondere bepalingen alleenstaande ouders 273
10.5 Re-integratie- en participatievoorzieningen 274
10.5.1 Participatiebanen 275
10.5.2 Beschut werken 276
10.5.3 Loonkostensubsidie 277
10.5.4 Studietoeslag 280
10.5.5 Overige instrumenten 281
10.6 Handhaving 286
10.7 Werkplein, werkbedrijf en regionale samenwerking 286
10.7.1 Ontwikkeling naar werkpleinen 286
10.7.2 Werkbedrijf en regionale samenwerking 290
10.8 Banenafspraak 291
10.8.1 Algemeen 291
10.8.2 Doelgroep en doelgroepregister 292
10.8.3 Verlies registratie 294
10.9 Cliënt in beeld 295
10.9.1 Start doelmatigheidsproces 295
10.9.2 Afstand tot de arbeidsmarkt en indeling bestand 295
10.10 Breed offensief voor werk voor mensen met een arbeidsbeperking 297
10.10.1 Algemeen 297
10.11 Jurisprudentie 298
11 Verplichtingen 301
11.1 Inleiding 301
11.2 Arbeidsplicht 301
11.3 Re-integratieplicht 302
11.4 Tegenprestatie naar vermogen 303
11.5 Ontheffing verplichtingen 304
11.6 Onthouden van zeer ernstige misdragingen 305
11.7 Scholingsverplichting jongeren 305
11.8 Inlichtingen- en medewerkingsverplichting 306
11.9 Tekortschietend besef van verantwoordelijkheid 310
11.10 Geüniformeerde verplichtingen 310
11.11 Taaleis 311
11.12 Zoektijd voor jongeren 313
11.13 Verlenen van zekerheden 313
11.14 Aantonen woonsituatie 313
11.15 Specifieke verplichtingen 315
11.16 Noodzakelijke betalingen en bijstand in natura 315
11.17 Gevolgen niet nakomen van verplichtingen 317
11.18 Jurisprudentie 317
12 Handhaving 323
12.1 Algemeen 323
12.2 Handhaving 323
12.3 Het onderzoek 325
12.3.1 Inlichtingenplicht 325
12.3.2 Onderzoeksbevoegdheid 326
12.3.3 Bewijslast 327
12.3.4 Signalen van misbruik 328
12.3.5 Huisbezoek 329
12.3.6 Onderzoek naar gezamenlijke huishouding 331
12.3.7 Marktplaats 336
12.3.8 Hennepteelt 336
12.3.9 Waterverbruik 338
12.3.10 Boodschappen 338
12.3.11 Onroerend goed buitenland 339
12.3.12 Gokken 339
12.3.13 Overige onderzoeken 340
12.4 Jurisprudentie 340
13 Maatregel 349
13.1 Algemeen 349
13.2 Geüniformeerde maatregel 349
13.3 Maatregel bij schending taaleis 351
13.4 Maatregelverordening 352
13.5 Aandachtspunten maatregel 355
13.6 Schema maatregel 361
13.7 Jurisprudentie 361
14 Boete 369
14.1 Inleiding 369
14.2 Boeteprocedure 369
14.3 De hoogte van de boete 371
14.3.1 Verwijtbaarheid 371
14.3.2 Dringende redenen 371
14.3.3 Waarschuwing 371
14.3.4 Benadeling tot € 50.000 372
14.3.5 Benadeling van meer dan € 50.000 377
14.3.6 Recidive 378
14.4 Invordering 379
14.5 Schema boete 380
14.6 Jurisprudentie 381
15 Terugvordering en invordering 387
15.1 Inleiding 387
15.2 Herziening en intrekking 387
15.3 Terugvordering 389
15.3.1 Verplichting tot terugvordering 389
15.3.2 Bevoegdheid tot terugvordering 390
15.3.3 Verrekening later ontvangen inkomsten 392
15.3.4 Hoogte terugvordering 392
15.3.5 Beperking terugvordering 394
15.3.6 Kwijtschelding bij schuldenregeling 395
15.3.7 Aansprakelijkheid en meeprofiterende partner 395
15.3.8 Terugvorderingsbesluit 396
15.4 Invordering 397
15.4.1 Beleid tot terugbetaling van bijstandsvorderingen en betaling boete 397
15.4.2 Beslagvrije voet 397
15.4.3 Invordering door verrekening 400
15.4.4 Aanmaning en dwangbevel 401
15.4.5 Beslaglegging 402
15.4.6 Schema invordering 404
15.5 Verjaringstermijnen bij terug- en invordering 405
15.5.1 Verjaring en verval bij terugvordering 405
15.5.2 Verjaring bij invordering 406
15.6 Beslag door derden 407
15.7 Jurisprudentie 408
16 Verhaal 413
16.1 Inleiding 413
16.2 Verhaal op onderhoudsplichtigen 413
16.3 Verhaal op ontvangers van schenkingen 417
16.4 Verhaal op erfgenamen 417
16.5 Verhaalsbesluit 418
16.6 Incasso verhaalsbijdragen 418
16.7 Werkwijze verhaal 419
16.8 Jurisprudentie 420
17 Beschikking en rechtsbescherming 421
17.1 Inleiding 421
17.2 Besluit en beschikkingen 421
17.3 Rechtsbescherming algemeen 424
17.4 Bezwaar 425
17.5 Beroep, hoger beroep en cassatie 432
17.6 Voorlopige voorzieningen 433
17.7 Proceskosten 434
17.8 Schadevergoeding 435
17.9 Klachten 435
17.10 Jurisprudentie 436
18 Participatiewet 441
Trefwoordenregister 533
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan