Onderscheid door branchevreemd innoveren is de ondertitel van het lekker leesbare boek ‘Ga vreemd!’ van Rob Adams. Het heeft al een 3e druk, die volledig is geactualiseerd. Het boek staat boordevol cases, voorbeelden en frappante wetenswaardigheden. Ik wist bijvoorbeeld niet dat de 1e wereldoorlog in 1918 op 11 november (11e maand) om 11 uur is geëindigd. Dit waren de strijdende partijen vooraf overeengekomen. Toch vochten beide partijen tot exact 11.00 uur door, waardoor de Amerikaan Henry Gunther om 10.59 uur sneuvelde. Moraal van het verhaal, af en toe is het opvolgen van regels stupide. Wat heeft dit met innovatie te maken? Alles, volgens Rob Adams. Wetgeving en regels volgen namelijk op irritaties en excessen. Dit is herkenbaar. Denk bijvoorbeeld aan de financiële sector, waar de teugels met regels en wetgeving (te?) strak worden aangehaald. Door nu je zogenoemde antennecreativiteit te benutten, met andere woorden goed waar te nemen wat er in je omgeving gebeurt, kun je dus nu al inspelen op irritaties en excessen. Het is dus een vorm van proactief reageren op wet- en regelgeving die er over een paar jaar komt. Hiermee bouw je duidelijk een voorsprong op ten opzichte van de organisaties die pas ná de nieuwe of aangescherpte wet- en regelgeving in actie komen. Dit is dus een vorm van innovatie, volgens Rob Adams. Branchmarking is hierbij de vervanger van benchmarking. Dus niet proberen net zo goed te worden als de concurrent, maar vooral de heel erg anders te worden dan die concurrent. Andere don’ts van de auteur zijn niet out of the box denken, nooit meer brainstormen, niet altijd origineel willen zijn en niet alles willen doorrekenen. Dit alles is veel te vrijblijvend en risicomijdend. Het leidt niet tot onderscheidende innovaties. Wat hij bijvoorbeeld juist wél adviseert is om scherpe kaders te definiëren, waarbinnen creatieve oplossingen gevonden kunnen worden. Dergelijke opvattingen zijn overtuigend en met de nodige voorbeelden gebracht, hoewel de termen ‘altijd’ en ‘nooit’ natuurlijk met een flinke korrel zout moeten worden genomen. De kracht van de stevige tegendraadse standpunten van Adams is dat je gaat nadenken over je eigen vanzelfsprekende aannames over innovaties en hoe die te realiseren. Hoewel in het boek de nodige praktische tips staan is het vooral inspirerend en motiverend. Als je bijvoorbeeld voor de opgave staat om zelf een innovatietraject te gaan leiden, dan biedt een boek als The Innovation Expedition van Gijs van Wulfen meer concrete aanknopingspunten. Wat me aanspreekt in ‘Ga vreemd!’ is de beperkte aandacht voor theoretische innovatiemodellen. Dit in ruil voor de vele praktijkvoorbeelden van Nederlandse en buitenlandse organisaties, die met slimme innovaties succesvol zijn. Er wordt ook wat aandacht besteed aan het implementeren van innovaties. Momenteel actuele sociale innovaties, door middel van anders organiseren en leidinggeven, ontbreken in het boek. Afsluitend, Ga vreemd! is vooral een prikkelend en niet zozeer vernieuwend boek. Wel brengt het innoveren terug naar de essentie: goed buiten je eigen vertrouwde branche kijken en wat je daar van oppikt slim combineren van met wat er al is. Het boek is met aanstekelijk enthousiasme geschreven. Ik heb na het lezen namelijk zin om innovatief vreemd te gaan, om eens goed buiten mijn eigen vakgebied te kijken wat ik kan benutten voor mijn eigen adviespraktijk. Dit met toestemming van mijn vrouw.
Over Martin van Staveren
Martin van Staveren is adviseur, auteur, docent en spreker. Hij ontwikkelde het gedachtegoed voor risicoleiderschap. Met zijn bureau VSRM helpt hij organisaties doelgericht om te gaan met risico’s én kansen in complexe situaties. Eerder schreef hij onder andere Risicogestuurd werken (2015), Risicoleiderschap (2018) en Iedereen Risicoleider (2020).