Design Thinking van Teun den Dekker is een goed vormgegeven boek voorzien met een prettig schrijfstijl. De inhoud boeit vanaf het begin tot eind. Wanneer organisaties te maken krijgen met complexe problemen, zouden ze Design Thinking (DT) kunnen inzetten. Een nieuwe belofte? Niet direct maar DT wint steeds meer aan populariteit en is daarom de moeite waard om er kennis van te nemen.
We lezen dat Design Thinking niet alleen geschikt is voor luxeartikelen, maar vooral voor ‘wicked problems' en complexe vraagstukken. Het is een lees- doeboek met een overzichtelijk beschreven theorie. De auteur heeft een veelzijdig perspectief ingenomen, voor hem is Design Thinking niet zozeer een denkwijze, of alleen maar een werkwijze of slechts een projectaanpak, nee het is een verzameling van alledrie. Die driedeling vormt direct ook de hoofdstukopbouw van het boek. Achterin volgt nog een overzicht van allerlei methoden die je erbij zou kunnen inzetten.
Design Thinking als denkwijze geeft de lezer inzicht in de bijbehorende grondhoudingen die hierbij vereist zijn. We moeten hierbij denken aan voorbeelden zoals: wees flexibel, werk integraal en experimenteer er op los. We merken als lezer direct dat deze denkwijze een flinke tegenhanger is van het lineaire denken.
Een interessante vaardigheid bij het flexibel kunnen denken is het kunnen inzoomen en uitzoomen. Het is mijn overtuiging dat veel mensen dat niet kunnen omdat ze het eenvoudigweg nooit gedaan of geleerd hebben. Inzoomen op microniveau en even later ook ‘the bigger picture' kunnen zien. Design Thinking is dus niet voor specialisten die ergens heel goed in zijn, maar meer voor mensen die breed èn smal kunnen kijken, een èn-èn-perspectief dus. Optimisme èn een kritische blik, individueel èn collectief leren.
Had ik van Mathieu Weggeman nog geleerd over het T-profiel, nu word ik geconfronteerd met de zogenaamde ‘T-shaped person': een persoon die specialistische èn generalistische kennis weet te integreren. Design Thinking als werkwijze leert de lezer o.a. het onderscheid tussen iteratief versus incrementeel werken. In het eerste geval maak je van een idee een grove schets tot aan het complete plaatje. Bij een incrementele werkwijze wordt stap voor stap naar een complete oplossing gewerkt. Hier zijn de delen als het ware gerede producten. Ook hier zijn we steeds meerdere mogelijkheden waaruit keuzes gemaakt kunnen worden, zoals framen en reframen. Een bepaalde bril kunnen opzetten (framen) en het frame kunnen aanpassen (reframen). Mooi om te lezen en best lastig om in te voeren, zeker voor medewerkers die enkele decennia anders gewend zijn te doen en te denken. Wat te denken van leren op basis van ‘trial and error'. Natuurlijk weten we allemaal dat dit bestaat, maar er zijn weinig organisaties die dit toestaan. Design Thinking is daarmee niet alleen een set van vaardigheden het is ook een mindset. In dit geval een mindset dat de top van de organisatie oproept om fouten te maken en haar medewerkers eraan herinnert dat leren van fouten nodig is om tot innovatie te komen. Waarmee gezegd is dat iedereen mee moet doen: in je eentje Design lopen Thinken gaat het niet worden. De top van een organisatie zal dit moeten ondersteunen en er ook kennis van hebben en de vaardigheden beheersen anders wordt ze te snel en te vroeg nerveus.
Ik vond het verrassend te lezen dat DT ook geschikt was om er projecten mee te ondersteunen. Een bedrijf dat onlangs haar 100 jarige verjaardag vierde - de KLM - zet fors in op Design Thinking en projectmanagement. Dat moet iets zeggen over de kwaliteit ervan. Wat ik ervan begrepen heb is dat er veel meer een onderzoekende houding vereist is in tegenstelling tot de bekende projectmanagementmethoden.
Natuurlijk kom je als lezer- ook onderdelen tegen die je kent uit andere methodieken. Iedereen kent het proces van convergeren en divergeren en ook het goed definiëren van een probleem mag als bekend worden verondersteld. Maar alles bij elkaar is de aanpak, of het concept, de werk- en denkwijze van Design Thinking verfrissend, de moeite waard en een belofte voor organisaties die echt willen en moeten vernieuwen.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
