trefwoord
Platformeconomie: de revolutie in vraag en aanbod
De platformeconomie transformeert op fundamentele wijze hoe we zaken doen, werken en leven. Digitale platformen zoals Uber, Airbnb, bol.com en Amazon fungeren als ontmoetingsplaatsen waar vraag en aanbod samenkomen, zonder dat deze platformen zelf producten of diensten bezitten. Deze nieuwe economische realiteit verandert businessmodellen, arbeidsrelaties en zelfs onze dagelijkse gewoonten. In dit overzicht verkennen we de belangrijkste aspecten van de platformeconomie en wat deze betekent voor bedrijven, consumenten en de samenleving.
Wat is de platformeconomie?
De platformeconomie is een economisch model waarbij digitale platformen vraag en aanbod bij elkaar brengen. Anders dan traditionele bedrijven bezitten platforms vaak geen fysieke producten of diensten - ze creëren waarde door interacties tussen verschillende gebruikersgroepen te faciliteren. Dit model wordt gekenmerkt door netwerkeffecten: hoe meer gebruikers, hoe waardevoller het platform wordt voor alle betrokkenen.
Paul de Bijl
Nicolai van Gorp
Gelijn Werner
Handboek Platformeconomie
Voor een diepgaande analyse van dit economische model is het 'Handboek Platformeconomie' door Gelijn Werner, Nicolai van Gorp en Paul de Bijl essentieel. Dit alomvattende handboek analyseert systematisch hoe platformbedrijven markten veranderen en welke publieke belangen hiermee gemoeid zijn - perfect voor wie de structuur en werking van de platformeconomie wil doorgronden.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Handboek Platformeconomie - Beleid en strategie voor de digitale samenleving
Paul de Bijl, Nicolai van Gorp en Gelijn Werner
In het artikel over het Handboek Platformeconomie wordt uitgelegd hoe digitale platforms fungeren als ontmoetingsplaatsen waar partijen waarde uitwisselen. De auteurs benadrukken dat platforms vele sectoren veranderen en dat zowel techbedrijven als consumenten hiervan profiteren, maar dat dit ook met opschudding en uitdagingen gepaard gaat.
Auteurs die schrijven over 'platformeconomie'
De opkomst van platformen: van pijplijn naar platform
De traditionele economie werkt volgens een lineair 'pijplijn'-model: bedrijven kopen grondstoffen in, maken daar producten van en verkopen die met winstmarge. Platformbedrijven doorbreken dit model door waarde te creëren via interacties tussen gebruikers zonder zelf in bezit te investeren. Ze nemen vooral fricties weg die transacties voorheen belemmerden.
Martijn Arets
Platformrevolutie
In 'Platformrevolutie' analyseert Martijn Arets uitgebreid hoe platforms de economie transformeren. Op basis van meer dan 500 interviews en reizen naar 16 landen biedt hij diepgaand inzicht in deze nieuwe economische structuur. Het boek toont hoe platforms de kloof tussen vraag en aanbod overbruggen en waarom dat zorgt voor ontwrichtende veranderingen in vrijwel alle sectoren.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Platformrevolutie - 'Een masterclass platformeconomie'
Henny Portman
Dit artikel over 'Platformrevolutie' noemt het boek "een masterclass platformeconomie" en beschrijft hoe auteur Martijn Arets vier kenmerken van platformen identificeert: ze reduceren informatieasymmetrie, verlagen transactiekosten, creëren vertrouwen en faciliteren transacties. Het artikel benadrukt dat platformen veel meer zijn dan alleen technologie.
Succesfactoren van platformbedrijven
Succesvolle platforms delen enkele belangrijke kenmerken. Ze creëren waarde door het verminderen van transactiekosten, het opbouwen van vertrouwen tussen vreemden en het faciliteren van eenvoudige uitwisselingen. Ze groeien exponentieel dankzij netwerkeffecten: elke nieuwe gebruiker maakt het platform waardevoller voor iedereen. Dit leidt vaak tot 'winner-takes-all'-scenario's, waarbij één dominant platform ontstaat.
Cor Molenaar is als emeritus Hoogleraar E-Marketing aan de Erasmus Universiteit Rotterdam een autoriteit op het gebied van platformeconomie. Zijn diepgaande analyses van hoe platformbedrijven zoals Amazon, Uber en Airbnb traditionele bedrijfsmodellen transformeren, hebben zijn reputatie als vooraanstaand denker over digitale transformatie gevestigd.
Cor Molenaar
Het einde van concurrentie?
In 'Het einde van concurrentie?' analyseert Cor Molenaar hoe platformbedrijven traditionele bedrijfsmodellen transformeren. Hij laat zien hoe de concurrentie fundamenteel verandert - niet langer draait het om de laagste kosten of het beste product, maar om het creëren van toegevoegde waarde via platforms die vraag en aanbod intelligent bij elkaar brengen.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Het einde van concurrentie? - 'De moeite van het lezen meer dan waard'
Thomas Cech
In dit artikel over 'Het einde van concurrentie?' wordt belicht hoe Molenaar uitlegt dat de platformeconomie een belangrijke ontwikkeling is die oude economische principes op zijn kop zet. Hij beschrijft hoe platformen de traditionele supply chain imploderen en een fundamenteel andere concurrentiesituatie creëren dan in de 'oude economie'.
Bekende platformbedrijven en hun impact
De impact van platformbedrijven is moeilijk te overschatten. Amazon is uitgegroeid tot een van 's werelds waardevolste bedrijven zonder grote fysieke winkelketens. Uber heeft de taximarkt ontwricht zonder zelf taxi's te bezitten. Airbnb is 's werelds grootste aanbieder van accommodatie zonder vastgoed in eigendom. Deze bedrijven tonen de kracht van het platformmodel in verschillende sectoren.
Michel Schaeffer
Het geheim van bol.com
In 'Het geheim van bol.com' beschrijft Michel Schaeffer hoe bol.com transformeerde van webwinkel naar platform. Het boek biedt een fascinerende blik achter de schermen van de ontwikkeling van het 'verkopen via bol.com'-concept, waarmee het bedrijf van productverkoper naar marktfacilitator evolueerde - een cruciaal keerpunt in hun groeistrategie.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Jeroen van Bergeijk
Uberleven
Jeroen van Bergeijk geeft in 'Uberleven' een uniek insider-perspectief op hoe Uber als platform functioneert. Door zijn ervaringen als Uber-chauffeur laat hij zien hoe het platform de taxibranche fundamenteel verandert, niet alleen voor klanten maar vooral ook voor de chauffeurs die via het platform werken.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Jeroen van Bergeijk heeft als journalist, schrijver en documentairemaker diepgaande kennis van platformbedrijven van binnenuit. Door zelf undercover te werken bij bedrijven als Uber heeft hij uit eerste hand ervaren hoe de platformeconomie het werk transformeert, wat hem een uniek perspectief geeft op de praktische realiteit achter het platformmodel.
Jeroen van Bergeijk
Undercover aan het werk
In 'Undercover aan het werk' deelt Jeroen van Bergeijk zijn ervaringen bij platformbedrijven zoals Uber, Gorillas en Amazon's Mechanical Turk. Hij toont hoe de platformeconomie leidt tot nieuwe vormen van werk, maar ook tot nieuwe vormen van uitbuiting en precaire arbeidsomstandigheden voor degenen die via deze platforms werken.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
De deeleconomie als essentieel onderdeel
Een belangrijk aspect van de platformeconomie is de deeleconomie, waarbij platformen het delen of tijdelijk gebruiken van onderbenutte bezittingen faciliteren. Dit creëert nieuwe waarde uit bestaande middelen en vermindert de noodzaak om alles te bezitten wat we gebruiken.
Harmen van Sprang is samen met Pieter van de Glind co-founder van shareNL, het onafhankelijk kennis- en netwerkplatform voor de deeleconomie. Als autoriteit op dit gebied adviseert hij startups, bedrijven en overheden over de kansen en uitdagingen van deelplatforms en heeft hij wereldwijd bijgedragen aan de ontwikkeling van deeleconomie-initiatieven.
Pieter van de Glind
Harmen van Sprang
Share - Kansen en uitdagingen van de deeleconomie
'Share - Kansen en uitdagingen van de deeleconomie' door Harmen van Sprang en Pieter van de Glind biedt diepgaand inzicht in hoe platformbedrijven de verbindende schakel vormen in de deeleconomie. De auteurs, experts in dit domein, belichten hoe deelplatforms traditionele bedrijfsmodellen uitdagen en nieuwe kansen creëren.
Boek bekijken
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis
Businessmodellen in de platformeconomie
Platforms hebben diverse verdienmodellen ontwikkeld. Sommige rekenen een commissie op transacties (Airbnb, Uber), andere verkopen advertentieruimte (Facebook, Google), bieden premium lidmaatschappen aan (LinkedIn) of combineren meerdere inkomstenbronnen. De waardecreatie in deze modellen komt voort uit het faciliteren van interacties, niet uit het produceren van goederen.
Wout Withagen
Joost Gielen
Bouw een succesvolle online marktplaats
Voor ondernemers die zelf een platform willen bouwen is 'Bouw een succesvolle online marktplaats' door Joost Gielen en Wout Withagen een praktische gids. Dit boek bespreekt de platformeconomie als kader en geeft concrete handvatten voor het ontwikkelen van een eigen online marktplaats die succesvol kan concurreren in dit nieuwe economische landschap.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
SPOTLIGHT: Joost Gielen
Joost Gielen heeft als oprichter van Werkspot.nl, de grootste marketplace voor klussen in en om het huis, praktijkervaring met het opbouwen van een succesvol platform. Zijn expertise in het bij elkaar brengen van vraag en aanbod in een digitale marktplaats maakt hem tot een autoriteit op het gebied van platformondernemerschap.
Meer over Joost Gielen
Van lineaire naar exponentiële groei
Traditionele bedrijven groeien lineair: elke nieuwe klant vereist meer middelen en personeel. Platformbedrijven kunnen exponentieel groeien omdat ze hoofdzakelijk digitale infrastructuur beheren en de waarde wordt gecreëerd door gebruikers zelf. Dit verklaart waarom platformbedrijven vaak snelle, ontwrichtende groei doormaken.
Salim Ismail
Yuri van Geest
Exponentiële organisaties
In 'Exponentiële organisaties' leggen Salim Ismail en Yuri van Geest uit hoe moderne organisaties platformmodellen gebruiken om exponentieel te groeien zonder evenredige kostenstijgingen. Dit klassieke werk laat zien hoe platforms aanzienlijk sneller kunnen schalen dan traditionele bedrijven doordat ze externe middelen en gemeenschappen benutten in plaats van alles zelf te bezitten.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
"In plaats van grote hoeveelheden eigen bezittingen te managen, maken ExO's gebruik van externe bronnen voor wat ze nodig hebben. In plaats van veel vaste werknemers in dienst te hebben, engageren ze de community of de crowd. In plaats van schaarste omarmen ze overvloed."
Uit: Exponentiële organisaties
Uitdagingen en kritiek op de platformeconomie
Ondanks de voordelen staat de platformeconomie ook bloot aan kritiek. Platformbedrijven worstelen met vragen over arbeidsverhoudingen, belastingontwijking, monopolievorming en dataprivacy. Critici wijzen op de macht die platformbedrijven verwerven en de potentiële uitbuiting van 'platformwerkers'.
Tim Christiaens
De kluseconomie
Tim Christiaens onderzoekt in 'De kluseconomie' de keerzijde van platformwerk bij bedrijven als Uber, Deliveroo en Airbnb. Hij analyseert hoe deze platforms traditionele arbeidsrelaties herdefiniëren, vaak ten koste van de zekerheid en rechten van werknemers, en stelt kritische vragen over de toekomst van werk in een door platforms gedomineerde economie.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Paul de Bijl: ‘Machtsconcentratie van online platforms is een gevaar’
Hans van der Klis
Dit artikel over machtsconcentratie van online platforms waarschuwt dat steeds machtiger platformbedrijven een gevaar kunnen vormen. Paul de Bijl, chief economist bij de ACM, benoemt risico's zoals het 'platslaan' van economische interacties tot transacties en de race-to-the-bottom waarbij leveranciers worden uitgeknepen.
Madhumita Murgia
In de schaduw van AI
In 'In de schaduw van AI' onderzoekt Madhumita Murgia hoe platformbedrijven als Uber en bezorgdiensten AI-technologie inzetten om werkers te controleren en exploiteren. Dit boek biedt een kritische blik op de verborgen menselijke kosten achter de schijnbaar naadloze efficiency van moderne platformeconomie.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
De toekomst van de platformeconomie
De platformeconomie blijft zich ontwikkelen. Nieuwe regelgeving zoals de Europese Digital Markets Act en Digital Services Act probeert de macht van grote platformbedrijven in te perken. Tegelijkertijd zien we nieuwe trends zoals gedecentraliseerde platforms gebaseerd op blockchain-technologie, die een alternatief proberen te bieden voor de huidige gecentraliseerde platforms.
Martijn Arets: ‘Ik kan geen business bedenken waarin platformtechnologie niet kan helpen’
Pierre Spaninks
In dit interview deelt Martijn Arets zijn visie op de toekomst van de platformeconomie. Hij voorspelt dat de grootste impact in de business-to-business sector zal zijn, en dat platformtechnologie steeds meer zal worden geïntegreerd in bedrijven die niet direct tot de platformeconomie behoren. Hij adviseert organisaties om na te denken hoe deze technologie kan bijdragen aan hun doelstellingen.
Platformrevolutie
Een belangrijke les uit Platformrevolutie is dat voor het succes van een platform het opbouwen van vertrouwen cruciaal is. Platformen moeten een omgeving creëren waarin onbekenden betrouwbaar zaken kunnen doen, via beoordelingen, verzekeringen en een sterk merk. Zonder dit vertrouwen zullen gebruikers niet bereid zijn om via het platform te handelen.
De rol van AI in de toekomstige platformeconomie
Kunstmatige intelligentie speelt een steeds grotere rol in de platformeconomie. AI-technologieën verbeteren matching-algoritmes, personaliseren gebruikerservaringen en automatiseren besluitvorming. Deze ontwikkelingen beloven grotere efficiëntie maar roepen ook vragen op over transparantie, verantwoordelijkheid en controle.
Marjolein ten Hoonte
Kunnen we het even over werk hebben?
In 'Kunnen we het even over werk hebben?' analyseert Marjolein ten Hoonte hoe de opkomst van platformwerk onze arbeidsmarkt verandert. Ze ziet zowel kansen als risico's in de platformisering en stelt dat deze technologie een andere organisatie van werk mogelijk maakt, waarbij traditionele arbeidsrelaties plaatsmaken voor flexibelere vormen van arbeid.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Beleid en regulering
Overheden wereldwijd worstelen met de vraag hoe ze de platformeconomie moeten reguleren. Enerzijds willen ze innovatie en economische groei stimuleren, anderzijds willen ze burgers beschermen en publieke waarden waarborgen. De Europese Unie neemt het voortouw met wetgeving die specifiek gericht is op grote platformbedrijven.
SPOTLIGHT: Paul de Bijl
Paul de Bijl is als Chief Economist bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een sleutelfiguur in het nadenken over de regulering van platformbedrijven. Zijn expertise in marktordening, concurrentie en de digitale economie maakt hem tot een belangrijke stem in het debat over hoe overheden de opkomst van platforms in goede banen kunnen leiden.
Meer over Paul de Bijl
Mirjam de Rijk
Gekaapt door het kapitaal
In 'Gekaapt door het kapitaal' analyseert Mirjam de Rijk hoe big tech steeds meer invloed krijgt in sectoren als onderwijs en zorg via digitale platforms. Ze stelt kritische vragen over de democratische controle op deze ontwikkeling en de maatschappelijke gevolgen van de toenemende dominantie van grote techbedrijven in essentiële publieke diensten.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Strategieën voor bestaande bedrijven
Voor traditionele bedrijven biedt de platformeconomie zowel bedreigingen als kansen. Ze kunnen kiezen uit verschillende strategieën: zelf een platform ontwikkelen, samenwerken met bestaande platforms, focussen op niches die platforms niet goed bedienen, of hun businessmodel aanpassen om complementair te zijn aan platforms.
"Bestaande organisaties hebben tien strategische keuzes: investeren, overnemen, niets doen, eigen product ontwikkelen voor het platformecosysteem, bestaande resources beter benutten via platformen, samenwerken, externe platformen gebruiken, eigen diensten aanbieden, krachten bundelen en zelf doen."
Uit: Platformrevolutie
Het einde van concurrentie?
Een essentiële les uit 'Het einde van concurrentie?' is dat bedrijven in de platformeconomie niet moeten focussen op het hebben van de laagste kosten of het beste product, maar op het toevoegen van waarde voor de klant. Platforms die succesvol de klantvraag centraal stellen en intelligent matchen met aanbod creëren langdurig concurrentievoordeel.
Cor Molenaar: ‘Platform is meer dan een digitale Gouden Gids’
Ronald Buitenhuis
In dit interview legt Cor Molenaar uit dat bedrijven in de platformeconomie moeten kiezen bij welk platform ze willen horen, of ze moeten zelf voldoende 'autonome kracht' ontwikkelen. Hij stelt dat de klassieke concurrentiestrijd verandert en dat bedrijven zich anders moeten wapenen door klanten te binden en kennen.
Conclusie: navigeren in de platformeconomie
De platformeconomie is geen kortstondige trend, maar een fundamentele herstructurering van economische activiteit. Voor consumenten biedt het ongekend gemak en keuze, voor ondernemers nieuwe kansen en voor werknemers zowel flexibiliteit als uitdagingen. Het succes van platformbedrijven toont dat er een fundamentele verschuiving plaatsvindt in hoe waarde wordt gecreëerd en uitgewisseld.
Of we nu consument, ondernemer, werknemer of beleidsmaker zijn, we moeten leren navigeren in deze nieuwe realiteit. Dit vereist zowel het begrijpen van de mechanismen achter platforms als het kritisch nadenken over de maatschappelijke impact. De platformeconomie staat nog maar aan het begin van haar ontwikkeling, en de keuzes die we nu maken zullen de toekomst ervan vormgeven.
De bestsellers
-
€ 43,25
-
€ 23,99
-
€ 24,99
-
€ 39,95
-
€ 17,50
