Fiscale geheimhoudingsplicht: art. 67 AWR ontrafeld
Paperback Nederlands 2021 1e druk 9789013165265Samenvatting
Dit boek geeft een diepgaande analyse van de huidige fiscale geheimhoudingsverplichting van art. 67 AWR. Deze Fiscale Monografie onderscheidt zich door als enige publicatie alle vijf de elementen die voor fiscale geheimhouding van belang zijn, uitgebreid te belichten. Dit maakt de uitgave van grote waarde voor de fiscaliteit evenals het gehele bestuursrecht.
De fiscale geheimhoudingsplicht, als onderdeel van het formele belastingrecht, moet waarborgen dat het materiële belastingrecht eerlijk wordt nageleefd en dat de Belastingdienst gegevens geheimhoudt (art. 67 AWR). Hoewel fiscale geheimhouding haar oorsprong in de Wet VB 1892 vindt, blijft het onderwerp onverminderd actueel. De uitgangspunten van geheimhouding staan echter al decennialang onder druk door toenemende (internationale) gegevensuitwisseling als gevolg van een soms ongebreidelde drang om misbruik of oneigenlijk gebruik van overheidsregelingen, fraude, belastingontduiking of belastingontwijking aan te pakken. Dit wringt en vraagt steeds pregnanter om een zorgvuldige en transparante belangenafweging.
In Fiscale geheimhoudingsplicht: art. 67 AWR ontrafeld wordt antwoord gegeven op de vraag of de huidige fiscale geheimhoudingsbepaling nog aan de oorspronkelijke doelstellingen voldoet of dat aanpassingen wenselijk of zelfs noodzakelijk zijn. Aan de hand van vijf relevante elementen wordt de fiscale geheimhoudingsverplichting uitgebreid geanalyseerd:
- doelstellingen
- onderworpen subjecten
- object van geheimhouding
- fiscale afbakening
- de uitzonderingen & ontheffingen
Fiscale geheimhouding beoogt niet alleen het belang van de inspecteur te beschermen, maar ook de privacy van de belastingplichtige en betrokken derden. De inwerkingtreding van de AVG in 2018 heeft het privacy-bewustzijn naar een hoger niveau gebracht en ook de zwartgelakte Toeslagendossiers hebben, hoewel het niet ging om art. 67 AWR, discussie over geheimhouding verder aangewakkerd. Dit maakt het onderwerp nog steeds zeer actueel. Bovendien leiden ook de voor ingevulde belastingaangifte tot de dag van vandaag voor problemen. Hiermee wordt jaarlijks circa 8 miljoen keer de fiscale geheimhoudingsplicht geschonden.
Fiscale geheimhoudingsplicht: art. 67 AWR ontrafeld is van onmisbare waarde voor fiscalisten (inspecteurs/belastingadviseurs) en wetgevingsjuristen. Ook voor buitenlandse belastingautoriteiten is dit proefschrift van groot belang, omdat bij de internationale uitwisseling van gegevens de geheimhouding wordt ‘overgelaten’ aan het land dat de fiscale informatie ontvangt. Met deze uitgave kan snel een goed beeld gevormd worden van hoe geheimhouding in Nederlands is geregeld.
Hoewel het onderzoek zich specifiek richt op de fiscale geheimhoudingsplicht van art. 67 AWR zijn er veel raakvlakken met andere geheimhoudingsbepalingen. De titel bevat tevens een richtinggevend kader voor gegevensuitwisseling met andere bestuursorganen. Hierdoor is de uitgave ook relevant voor het gehele bestuursrecht en niet alleen de fiscaliteit.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Afkortingenlijst / XIX
HOOFDSTUK 1 Inleiding / 1
1.1 Inleiding tot het onderzoek / 1
1.1.1 Het belang van fiscale geheimhouding / 3
1.1.2 Relevantie van het onderzoek / 4
1.2 Doel en probleemstelling / 7
1.3 Opbouw van het onderzoek / 7
1.3.1 Afbakening van het onderzoek / 7
1.3.2 Methodologische verantwoording / 8
1.4 Een beoordelingskader / 10
1.4.1 Algemeen / 10
1.4.2 Rechtswaarden en rechtsbeginselen / 11
1.4.3 Functies van het recht en de beginselen / 11
1.4.4 Beginselen die aan de geheimhouding ten grondslag liggen / 14
1.4.4.1 Rechtszekerheidsbeginsel / 14
1.4.4.2 Beginselen van legaliteit en legitimiteit / 15
1.4.4.3 Privacybeginselen / 15
1.4.4.4 Beginsel van effectieve rechtsbescherming / 17
1.4.4.5 Beginselen van zorgvuldigheid en evenredigheid / 18
1.4.4.6 Beginselen van effectiviteit en efficiëntie / 18
1.4.5 De criteria van het beoordelingskader / 19
1.4.5.1 Transparantie in doelstelling van de regeling / 19
1.4.5.2 Rechtmatigheid en verwerkelijking van rechtsbeginselen / 20
1.4.5.3 Doeltreffendheid en doelmatigheid / 20
1.4.5.4 Subsidiariteit en evenredigheid / 21
1.4.5.5 Uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid / 21
1.4.5.6 Duurzame inpasbaarheid binnen de (fiscale) structuur / 21
1.4.5.7 Eenvoud, duidelijkheid en toegankelijkheid / 22
1.5 Hoofdstukindeling / 22
DEEL I – MET EEN BLIK OP HET VERLEDEN NAAR HET HEDEN
HOOFDSTUK 2 Fiscale geheimhouding in het pre-AWR-tijdperk / 27
2.1 Inleiding / 27
2.1.1 De parlementaire geschiedenis van art. 67 AWR / 27
2.2 Geheimhoudingsbepalingen in het pre-AWR-tijdperk / 29
2.2.1 Hoe ver terug in de geschiedenis? / 29
2.2.2 De Tweede Wereldoorlog / 30
2.2.3 Selectie materiële belastingwetten / 31
2.2.4 Vast stramien / 33
2.3 De doelstellingen van de geheimhoudingsbepaling / 34
2.3.1 Wet op de Vermogensbelasting 1892 / 34
2.3.2 Wet op de bedrijfsbelasting 1893 / 35
2.3.3 De toelichting op de doelstellingen in latere belastingwetten / 36
2.3.4 Afronding / 38
2.4 De aan geheimhouding onderworpen subjecten / 38
2.4.1 Bij de uitvoering van de wet betrokken ambtenaren c.s. / 39
2.4.1.1 ‘Uit hoofde van zijn (vroeger) ambt’ / 39
2.4.1.2 ‘Uit hoofde van zijn betrekking’ / 41
2.4.2 Bij de uitvoering van de belastingwet ingeschakelde deskundige derden / 42
2.4.3 Niet bij de uitvoering van de wet betrokken ambtsdragers / 44
2.4.3.1 Bestuurders en ambtenaren van kerkgenootschappen / 46
2.4.4 Afronding / 47
2.5 Het object van de geheimhouding / 47
2.6 De fiscale afbakening / 48
2.6.1 Niet verder bekend maken dan gevorderd wordt (of nodig is) / 48
2.6.2 Ten behoeve van de uitvoering van de belastingwet(ten) / 50
2.6.3 Ten behoeve van andere belastingplichtigen / 52
2.6.4 Ten behoeve van de invordering / 54
2.6.5 Systematiek van uitwisseling / 56
2.6.6 Afronding / 57
2.7 De uitzonderingen en ontheffingen / 57
2.7.1 Gemeentelijke inkomstenbelastingen / 58
2.7.2 Ministeriële ontheffingen / 60
2.7.3 ‘Eenig wettelijk voorschrift’ / 60
2.7.4 Publicatie navorderingsaanslagen in de Staatscourant / 62
2.7.5 Afronding / 63
HOOFDSTUK 3 Een nadere beschouwing van art. 67 AWR / 65
3.1 Inleiding / 65
3.1.1 De herziening van de geheimhoudingsbepaling (2008) / 65
3.2 De doelstellingen van de geheimhoudingsbepaling / 66
3.2.1 Bescherming privacy / 66
3.2.1.1 Wat wordt met privacy bedoeld? / 67
3.2.1.2 Inbreuken op privacy / 68
3.2.2 Meewerkbereidheid / 68
3.2.3 Tegenhanger van vergaande bevoegdheid? / 70
3.3 De aan geheimhouding onderworpen subjecten / 71
3.3.1 Inleiding / 71
3.3.2 De uitvoering van de belastingwet / 71
3.3.3 De drie categorieën / 73
3.3.3.1 Bij de uitvoering van de belastingwet betrokken ambtenaren c.s. / 74
3.3.3.2 Bij de uitvoering van de belastingwet ingeschakelde deskundige derden / 75
3.3.3.3 Niet bij de uitvoering van de belastingwet betrokken ambtsdragers / 77
3.3.3.4 Beëindiging werkzaamheden / 78
3.3.4 Ambt, ambtsdragers en de Ambtenarenwet 2017 / 78
3.3.4.1 Geen eenduidige definitie / 78
3.3.4.2 Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) / 79
3.3.4.3 Bekleders van een geestelijk ambt? / 80
3.3.5 (G)een vierde categorie voor andere afnemers van fiscale informatie / 81
3.4 Het object van de geheimhouding / 82
3.4.1 Inleiding / 82
3.4.2 Een functioneel verband tussen subject en object / 84
3.4.3 ‘Hetgeen blijkt of wordt meegedeeld’ te beperkt? / 86
3.4.4 Wat is geheimhouden? / 86
3.4.4.1 Verbod om zaken verder bekend te maken / 87
3.4.4.2 Het begrip ‘bekend maken’ versus ‘openbaar maken’ / 87
3.4.4.3 Wijze van bekend maken / 88
3.5 De fiscale afbakening / 89
3.5.1 Wat is noodzakelijk? / 89
3.5.2 Onderlinge geheimhouding en collegiaal overleg / 91
3.5.3 Gebruik ten behoeve van uitvoering van de belastingwet / 93
3.5.4 Op de zaak betrekking hebbende stukken / 94
3.6 De uitzonderingen en ontheffingen / 95
3.6.1 Ontheffingenstelsel (periode 1961-2007) / 95
3.6.2 Kritiek op het ontheffingenstelsel / 96
3.6.2.1 Legaliteitsbeginsel en privacybescherming / 97
3.6.2.2 Geërodeerde geheimhoudingsplicht? / 97
3.6.3 Uitzonderingen op de geheimhouding (vanaf 2008) / 99
3.6.3.1 Enig wettelijk voorschrift / 99
3.6.3.2 Ministeriële regeling / 100
3.6.3.3 Gegevensverstrekking aan de betrokkene / 100
3.6.4 De inperking van het ontheffingenstelsel (vanaf 2008) / 101
3.6.4.1 Gegevensverstrekking aan de belastingplichtige zelf / 102
3.6.4.2 Vooruitlopend op opname in art. 43c Uitv. Reg. AWR 1994 / 102
3.6.4.3 Incidentele of onvoorzienbare gevallen / 103
3.6.4.4 Een gewijzigde beslissingsbevoegdheid (vanaf 2008) / 106
3.6.5 Aangescherpte uitgangspunten en tegenstrijdige uitvoering / 107
3.7 Afronding / 108
HOOFDSTUK 4 De omgeving van art. 67 AWR / 111
4.1 Inleiding / 111
4.2 Gevolgen schending geheimhouding voor de overtreder / 111
4.2.1 Strafrechtelijke vervolging / 111
4.2.1.1 Strafbepalingen in de materiële belastingwetten / 112
4.2.1.2 Met de invoering van de AWR naar art. 272 Sr / 114
4.2.1.3 Klachtdelict / 114
4.2.2 Disciplinaire maatregelen voor Belastingdienstmedewerkers / 115
4.2.3 Schadevergoedingsplicht / 117
4.3 Gevolgen schending geheimhouding voor ontvangende partij / 119
4.3.1 Geen uitbreiding van de geheimhoudingsplicht / 119
4.3.2 Gebruik inkomensgegevens voor huurverhoging / 121
4.3.3 Rechtmatig gebruik door een ontvangend bestuursorgaan / 123
4.3.4 Ontwikkelingen in de bestuursrechtelijke bewijsuitsluiting / 124
4.3.4.1 Onderscheid (niet-)punitieve doeleinden? / 124
4.3.4.2 De één overheid-gedachte? / 125
4.3.4.3 Meer aandacht voor privacy? / 126
4.3.4.4 Fundamentele rechten? / 127
4.4 Verhouding Wob – AWR / 128
4.5 De (indirecte) rechtsbescherming / 129
4.5.1 ‘Kan’-bepalingen en onttrekkingsmogelijkheden / 131
4.5.2 Verschoningsrecht voor belastingambtenaren / 133
4.5.3 Beperkingen in de informatieverplichtingen / 135
4.5.4 Privacyregels / 137
4.6 Afronding / 138
HOOFDSTUK 5 Art. 2:5 Awb en de bepalingen die behouden bleven / 141
5.1 Inleiding / 141
5.1.1 Algemene geheimhoudingsverplichting / 141
5.1.2 Model-geheimhoudingsbepaling / 141
5.1.3 Harmonisering geheimhoudingsbepalingen / 142
5.1.4 Vervallen gelijksoortige geheimhoudingsbepalingen / 142
5.2 De verschillen tussen Awb en AWR / 143
5.2.1 De doelstellingen van de geheimhoudingsbepalingen (Awb – AWR) / 144
5.2.2 De aan geheimhouding onderworpen subjecten (Awb – AWR) / 145
5.2.2.1 Bij de uitvoering van de belastingwet betrokken ambtenaren c.s. / 145
5.2.2.2 Bij de uitvoering van de belastingwet ingeschakelde deskundige derden / 145
5.2.2.3 Niet bij de uitvoering van de belastingwet betrokken ambtsdragers / 146
5.2.2.4 Een vierde categorie? / 147
5.2.3 Het object van de geheimhouding (Awb – AWR) / 148
5.2.3.1 Het aanvullende karakter van de Awb / 148
5.2.3.2 Het subjectieve element / 149
5.2.4 De (fiscale) afbakening (Awb – AWR) / 151
5.2.5 De uitzonderingen en ontheffingen (Awb – AWR) / 151
5.2.6 De Wob, de Awb en de AWR / 152
5.3 Andere (stringentere) bepalingen die behouden bleven / 152
5.3.1 Het Algemeen Rijksambtenarenreglement / 152
5.3.2 Geheimhoudingsbepalingen rechterlijke colleges / 153
5.3.3 Organisatiewet Sociale Verzekering / 154
5.3.4 Wet op de Sociale Verzekeringsbank / 155
5.3.5 Van de OSV 1995, via de OSV 1997 naar de Wet Suwi / 156
5.3.6 Wet toezicht kredietwezen 1992 / 156
5.3.7 Wet toezicht beleggingsinstellingen / 157
5.3.8 Wet toezicht effectenverkeer / 157
5.3.9 Wet toezicht verzekeringsbedrijf / 158
5.3.10 Wet op het financieel toezicht / 158
5.4 Afronding / 160
DEEL II – EEN KRITISCHE BLIK OP HET HEDEN
HOOFDSTUK 6 De doelstellingen van art. 67 AWR / 165
6.1 Inleiding / 165
6.2 Meewerkbereidheid / 166
6.2.1 Algemeen / 166
6.2.2 Tegenhanger van vergaande informatiebevoegdheden? / 166
6.2.3 Anders dan voor de uitvoering van de belastingwet? / 167
6.2.4 Gevraagd voor de uitvoering van de belastingwet / 168
6.2.5 Vertrouwen in de overheid en de één overheid-gedachte / 169
6.2.6 Gegevensverstrekking aan private partijen / 172
6.2.7 Meewerkbereidheid: een gewijzigde onderbouwing / 173
6.3 Een zwaarwegend controle-strategisch belang bij derdenonderzoeken / 173
6.3.1 Een zwaarwegend controle-strategisch belang / 174
6.3.2 Incidenteel opleggen verplichting / 175
6.3.3 Een tijdelijke geheimhoudingsplicht / 176
6.4 Privacy / 177
6.4.1 Algemeen / 177
6.4.2 Fiscale transparantie zet privacy onder druk / 178
6.4.2.1 Transparantie middels verantwoording / 179
6.4.2.2 Transparantie middels het vergaren van (fiscale) gegevens / 179
6.4.2.3 Transparantie middels het delen van fiscale gegevens / 180
6.4.3 Gevolgen gewijzigde onderbouwing meewerkbereidheid? / 183
6.4.3.1 Fiscale waarheidsvinding versus privacybescherming / 184
6.4.4 Informationele zelfbeschikking? / 185
6.5 Afronding / 187
HOOFDSTUK 7 De aan geheimhouding onderworpen subjecten / 189
7.1 Inleiding / 189
7.2 Beoogd onderworpen subjecten? / 190
7.2.1 Uit of in verband met enige werkzaamheid ‘opgerekt’? / 191
7.2.1.1 Verwatering van een begrip leidt tot onduidelijkheid / 191
7.2.1.2 Toerekening bij enige werkzaamheid? / 193
7.2.1.3 Onderworpen aan verplichtingen uit de belastingwet / 194
7.2.2 Belastingplichtigen / 195
7.2.2.1 Beroepsgerechtigde derden (art. 26a AWR) / 197
7.2.2.2 Een wijziging is ongewenst / 197
7.2.3 Fiscale rechtsbijstandverleners / 198
7.2.3.1 De verlengstukgedachte / 199
7.2.4 Inhoudingsplichtigen / 200
7.2.4.1 De inhoudingsplichtige in de loonbelasting / 201
7.2.4.2 De inhoudingsplichtige in de commissarissenbelasting / 203
7.2.4.3 De inhoudingsplichtige in de dividendbelasting / 203
7.2.4.4 De inhoudingsplichtige onder de AWR / 204
7.2.4.5 Een aanpassing is niet nodig / 207
7.2.5 Getuigen? / 209
7.3 Categorie I: een ieder die uitvoering geeft aan de belastingwet / 210
7.3.1 De eerste twee categorieën: behouden en samenvoegen / 210
7.3.2 Voorgestelde wijziging van de wettekst / 211
7.4 Categorie II: de afnemers van fiscale informatie / 211
7.4.1 Moet de geheimhouding worden meegegeven? / 211
7.4.1.1 Doelbinding / 212
7.4.1.2 Doorlevering / 213
7.4.1.3 Geheimhouding voor andere afnemers van fiscale informatie? / 215
7.4.2 Een andere benadering vereist / 216
7.4.3 Voorgestelde aanvulling van de wettekst / 218
7.5 Categorie III: informatieplichtigen bij een zwaarwegend controlestrategisch belang / 219
7.5.1 Uitgangspunten bij derdenonderzoeken (art. 53 AWR) / 219
7.5.1.1 Het standpunt van de Belastingdienst / 219
7.5.1.2 Kritiek op de uitgangspunten van de Belastingdienst / 221
7.5.1.3 Uitzondering op de regel: notarissen / 223
7.5.2 Wanneer is sprake van een derdenonderzoek? / 223
7.5.2.1 Aangelegenheden van een derde (art. 47 AWR) / 223
7.5.2.2 Gegevensdragers bij derden (art. 48 AWR) / 224
7.5.2.3 Derdenonderzoeken bij bestuursorganen (art. 55 AWR) / 224
7.5.2.4 Derdenonderzoek bij particulieren? / 225
7.5.3 Voorgestelde aanvulling van de wettekst / 226
7.6 Afronding / 228
HOOFDSTUK 8 Het object van de fiscale geheimhouding / 231
8.1 Inleiding / 231
8.2 De interpretatie van het functioneel verband / 232
8.2.1 Een ieder die uitvoering geeft aan de belastingwet (Categorie I) / 232
8.2.2 Afnemers van fiscale informatie (Categorie II) / 233
8.2.3 Informatieplichtigen bij een controle-strategisch belang (Categorie III) / 234
8.2.4 Het object als uitgangspunt? / 234
8.3 Openbaar bekende gegevens? / 235
8.3.1 De Hoge Raad creëert onduidelijkheid / 236
8.3.2 Openbaar bekende gegevens dienen geheim te blijven / 237
8.4 Instemming van de betrokkene? / 238
8.5 Niet-herleidbare gegevens / 239
8.5.1 Voortschrijdend inzicht? – een afwijkende visie / 240
8.5.2 Het inlichtingenrecht van art. 68 GW / 241
8.5.3 Publicatie van geanonimiseerde, fiscale uitspraken / 242
8.5.4 Wet openbaarheid van bestuur / 245
8.5.5 Publicatie samenvattingen van rulings / 245
8.5.6 Een deugdelijke wettelijke basis / 247
8.6 Afronding / 249
HOOFDSTUK 9 De fiscale afbakening / 251
9.1 Inleiding / 251
9.1.1 Een (conservatieve) vage norm / 251
9.2 Klachtrecht en mediation in de fiscaliteit / 252
9.3 De vooringevulde aangifte (VIA) / 255
9.3.1 De doelstellingen van de VIA / 255
9.3.2 Ontheffing geheimhouding en een conceptwetsvoorstel / 256
9.3.3 Een juridisch wankele basis / 257
9.4 Belastingrechtspraak en noodzakelijk / 259
9.4.1 Een verzoek aan het HvJ EU om een prejudiciële beslissing / 260
9.4.1.1 Uitgangspunt bij arresten: ongeanonimiseerd / 261
9.4.1.2 De procedureregels van het HvJ EU / 261
9.4.1.3 Het Nederlandse vervolg op een arrest van het HvJ EU / 262
9.4.1.4 Een andere aanpak noodzakelijk? / 263
9.4.2 Prejudiciële vragen aan het EHRM / 264
9.5 De inkomensverklaring (toezegging Minister Zalm) / 265
9.6 Fiscale fouten en (te) vergaande onzorgvuldigheden / 267
9.7 De maatschappelijke taak van de Belastingdienst? / 270
9.7.1 Het delen van fiscale informatie met andere bestuursorganen? / 270
9.7.2 Gegevensverstrekking door Belastingdienst/Toeslagen / 272
9.8 Afronding / 273
HOOFDSTUK 10 De uitzonderingen en ontheffingen / 275
10.1 Inleiding / 275
10.2 Continue belangenafweging: een drietrapsraket / 276
10.2.1 Voorafgaand aan de uitzondering of de ontheffing / 277
10.2.1.1 De elementen uit de belangenafweging / 277
10.2.1.2 De verantwoordelijkheid van de Staatssecretaris / 282
10.2.2 Voorafgaand aan de daadwerkelijke verstrekking / 285
10.2.2.1 Dataminimalisatie en -kwaliteit / 287
10.2.2.2 De ruling met Starbucks / 288
10.2.3 De noodzakelijke evaluatie achteraf / 290
10.2.3.1 De Basisregistratie inkomen (BRI) / 291
10.2.3.2 De rookvrije horeca / 293
10.2.3.3 Integriteitsonderzoeken (potentiële ambtsdragers) / 294
10.2.3.4 Wachtgeldregeling politieke ambtsdragers / 296
10.2.3.5 Integriteitstoezicht op woningcorporaties / 297
10.3 Gegevensverstrekking aan private partijen / 298
10.3.1 Openbaarheid WOZ-waarden / 299
10.3.2 Wetsvoorstel gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden / 301
10.3.3 Stichting normering arbeid (SNA) / 301
10.3.4 Aanvullende waarborgen? / 303
10.4 Enig wettelijk voorschrift / 305
10.5 Afscheid van de ministeriële regeling / 305
10.6 Gegevensverstrekking aan de betrokkene zelf / 307
10.6.1 (G)een inzagerecht op grond van de AVG? / 308
10.6.2 Informationele zelfbeschikking (regie op gegevens) / 309
10.6.3 Voorgestelde wijziging van de wettekst / 310
10.7 Ontheffingsgronden van art. 67, derde lid, AWR / 312
10.7.1 Generieke ontheffingen / 313
10.7.2 Vooruitlopend op een wettelijk voorschrift / 315
10.7.3 Incidentele en onvoorziene gevallen / 317
10.8 Afronding / 318
DEEL III – NAAR EEN NIEUW ART. 67 AWR
HOOFDSTUK 11 Samenvatting en conclusies / 325
11.1 Inleiding / 325
11.2 Met een blik op het verleden naar het heden / 326
11.3 Een kritische blik op het heden / 328
11.3.1 De doelstellingen van art. 67 AWR / 329
11.3.2 De aan geheimhouding onderworpen subjecten / 331
11.3.3 Het object van de fiscale geheimhouding / 335
11.3.4 De fiscale afbakening / 337
11.3.5 De uitzonderingen en ontheffingen / 340
11.4 Een vergelijking van art. 67 AWR met art. 2:5 Awb / 347
11.5 Tot slot: naar een nieuw art. 67 AWR / 349
Appendix A – selectie geheimhoudingsbepalingen / 351
Appendix B – selectie strafbepalingen / 367
Appendix C – voorstel voor een gewijzigde wettekst van art. 67 AWR (nieuw) / 377
Summary and conclusions / 379
Literatuurlijst / 403
Jurisprudentieregister / 437
Curriculum vitae / 447
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan