Integraal sociaal werk
Voor de sociale professional van nu
Paperback Nederlands 2021 2e druk 9789024437115Samenvatting
Van burgers wordt steeds vaker verwacht dat zij actief participeren in de samenleving, dat ze de regie in eigen hand nemen en minder snel aankloppen bij de overheid voor ondersteuning. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) biedt een context voor deze maatschappelijke participatie en actief burgerschap. Individuen en groepen met vragen en problemen worden niet langer als ‘klant’ gezien, maar als eigenaar van deze vragen en problemen én van de daarbij passende antwoorden en oplossingen. Wat betekent dit voor de welzijnssector en voor de sociale professional en wat voor gevolgen heeft dit beleid voor het hoger beroepsonderwijs? Integraal sociaal werk biedt theoretische en methodische kaders die bijdragen aan het ontwikkelen van een visie van waaruit sociaal professionals in deze nieuwe context kunnen denken en werken. Begrippen als sociale veerkracht, activeren, empowerment, netwerkontwikkeling, talentontwikkeling, eigen kracht en een integrale aanpak staan in dit boek centraal en worden gerelateerd aan de uitgangspunten van Welzijn Nieuwe Stijl. Het boek biedt aankomend studenten de bouwstenen die zij nodig hebben om een visie te vormen op het werk van de sociaal professional en na te denken over een adequate beroepshouding en de vaardigheden die daar bij passen. Deze bouwstenen sluiten aan bij de kracht, creativiteit en talenten van studenten die het fundament vormen voor hun toekomstige beroepsuitoefening. Nieuw in de tweede druk - Actualisatie van alle bestaande hoofdstukken - Aandacht voor sociaal ondernemerschap - Drie nieuwe hoofdstukken: 'Solidariteit in tijden van sociale afstand', 'Integraal werk in de jeugdhulp en het onderwijs' en 'Omgaan met het ethiek van het recht en de ethiek van de zorg'. Bij het boek hoort een website met hierop extra materiaal voor zowel de student als de docent. Doelgroep Studenten Social work en Sociaaljuridische dienstverlening
Trefwoorden
sociaal werk empowerment participatiesamenleving integraal werken sociaal domein krachtgericht werken decentralisaties ervaringsdeskundigheid oplossingsgericht werken participatiewet wmo netwerkontwikkeling jeugdwet talentontwikkeling sociaal ondernemerschap constructief sociaal werk burgerschap maatschappelijk herstel sociale veerkracht schuldhulpverlening persoonlijk herstel geschiedenis sociale ecologie herstelondersteunend werken capability-benadering sociaal constructivisme maatschappij welzijn preventie ethiek
Trefwoorden
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Inleiding 11
Deel I Bouwstenen voor het ontwikkelen van een eigen visie 21
1 Visie en theoretisch-methodisch kader voor de sociale professional 23
Anjo van Hout
1.1 Inleiding 23
1.2 Niet praten over, maar praten met 24
1.3 Constructief sociaal werk 28
1.4 Sociaal werk als kunst en kunde: buiten de kaders en verantwoord 36
1.5 Burgers, gezinnen, systemen en groepen die zich in een kwetsbare positie of situatie bevinden 38
1.6 Empowerment 40
1.7 De kracht van empathie en een positieve basishouding 44
1.8 Samenvatting 48
2 Integraal sociaal werk: ontwikkelingen in het sociaal domein en het onderwijs 53
Anjo van Hout
2.1 Inleiding 53
2.2 Het sociaal domein 54
2.3 Ontwikkelingen in het sociaal domein 56
2.4 Ontwikkelingen in het onderwijs 65
2.5 Sociaal agogische competenties 69
2.6 Signalering en preventie 78
2.7 Samenvatting 85
3 De geschiedenis van het sociaal werk 91
Kitty Felix
3.1 Inleiding 91
3.2 Caritas 92
3.3 Volksverheffing 93
3.4 Professionalisering 95
3.5 Welzijnswerk als voorhoede van maatschappelijke vernieuwing 98
3.6 Burgerschap 99
3.7 Samenvatting 102
4 De maatschappelijke en politieke context van de participatiesamenleving 107
Rosalie Metze en Anjo van Hout
4.1 Inleiding 107
4.2 De redenen voor de beweging naar een participatiesamenleving 108
4.3 Meer over de drie decentralisaties 110
4.4 Burgers in een kwetsbare positie en de participatiesamenleving 118
4.5 Een nieuwe denk- en werkwijze voor sociale professionals 118
4.6 De decentralisaties in de praktijk: droombeelden en kanttekeningen 123
4.7 Raakvlakken tussen de constructieve benadering en de participatiesamenleving 127
4.8 Samenvatting 128
5 Rechten bepalen en rechten behalen 133
Leo Witte
5.1 Inleiding 133
5.2 Concepten 133
5.3 Logica van het recht 134
5.4 Methodisch werken volgens de logica van het recht 137
5.5 Logica van de zorg 137
5.6 Een uitgewerkt voorbeeld: casus meneer Zwart 139
5.7 Samenvatting 144
Deel II Voorbeelden uit de beroepspraktijk 149
6 Krachtgericht werken: leren van succeservaringen 151
Rosalie Metze en Kitty Felix
6.1 Inleiding 151
6.2 Krachtwerk 153
6.3 Talentontwikkeling met jongeren 163
6.4 Samenvatting 167
7 Oplossingsgericht werken: zelfbedacht geeft kracht 173
Tanny Bakker
7.1 Inleiding 173
7.2 Achtergrond en uitgangspunten van het oplossingsgericht werken 173
7.3 De juiste houding en een oplossingsgericht gesprek 176
7.4 Het belang van complimenten in een oplossingsgericht gesprek 178
7.5 De schaalvraag 180
7.6 De wondervraag 182
7.7 Samenvatting 183
8 Van je vrienden moet je het hebben 189
Anjo van Hout
8.1 Inleiding 189
8.2 Socialisatie en ontwikkeling 191
8.3 Van individu naar systeem 195
8.4 Een sociaal netwerk en waarom mensen niet zonder kunnen 197
8.5 Sociale ecologie: de achterliggende visie en de praktijk 198
8.6 Community empowerment met behulp van een buurtecogram 207
8.7 Context- en oplossingsgerichte methodische interventies 209
8.8 Samenvatting 216
9 De inzet van ervaringsdeskundigheid in de beroepspraktijk 221
Paulina Sedney
9.1 Inleiding 221
9.2 Ervaringsdeskundigheid in een notendop 222
9.3 Functies en rollen 225
9.4 Ervaringsdeskundigheid ontwikkelen 227
9.5 Voordelen en dilemma’s bij de inzet van ervaringsdeskundigen 228
9.6 Basisprincipes 229
9.7 Herstelondersteunend werken 233
9.8 Heb jij ervaring? 234
9.9 Afsluiting 236
9.10 Samenvatting 236
10 Integrale schuldhulpverlening 243
Leo Witte
10.1 Inleiding 243
10.2 Wat zijn problematische schulden? 243
10.3 Oorzaken van problematische schulden 246
10.4 Agogie 249
10.5 Schuldhulpverlening is voorwaardelijke hulpverlening 252
10.6 Hoe verloopt de schuldhulpverlening? 253
10.7 Coronacrisis 2020 en schulden 258
10.8 Samenvatting 259
11 Leren van de ontluikende toekomst 265
Margriet Couperus
11.1 Inleiding 265
11.2 U-Theory, het belang van onzeker weten 268
11.3 Verbindend communiceren 271
11.4 In de praktijk 272
11.5 De T-shaped professional 274
11.6 Casuïstiekbespreking in het sociale wijkteam 275
11.7 Samenvatting 277
12 De Urban Sport Zone: integrale sociale participatie in de praktijk 283
Jeroen van Dalen
12.1 Inleiding 283
12.2 Aanleiding 284
12.3 Urban Sport Zone: sociale samenhang en eigenaarschap 285
12.4 Sociale integrale participatie als middel en doel 288
12.5 De rol van de sociale professional 295
12.6 Samenvatting 296
13 De capabilitybenadering als ethisch handelingskader in het sociaal werk 301
Jeroen Gradener
13.1 Inleiding 301
13.2 Keuzevrijheid als basis voor menselijk welzijn 302
13.3 Van passieve ontvangers tot actieve vrijheidszoekers 303
13.4 Menselijke functionings: spontaan en intrinsiek 304
13.5 Samenvatting 306
14 Sociaal ondernemen: bouwen aan een innovatieve toekomst 311
Rosanna Warmer-Nazir en Rosalie Metze
14.1 Inleiding 311
14.2 Definities 312
14.3 Praktische zaken 318
14.4 Persoonlijk ondernemerschap 320
14.5 Tot slot 320
14.6 Samenvatting 321
Literatuur 325
Illustratieverantwoording 331
Register 333
Over de redactie en auteurs 339
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
