Spinoza in het Torentje
Paperback Nederlands 2023 1e druk 9789028453166Samenvatting
Mark Rutte nodigt Spinoza uit voor een bezoek in het Torentje en praat met hem over het functioneren van de politiek en de verslechterende verhouding tussen de bevolking en de overheid, want Spinoza's gedachten daarover zijn nog altijd hoogst actueel; een dergelijk gesprek zou Rutte zijn voordeel kunnen doen.
'Mark,' zou Spinoza tegen Rutte zeggen, 'jouw regering heeft alleen recht van bestaan als ze zorgt voor een overheid die uit is op algemeen welzijn, want dat leidt tot interne vrede en begrip voor elkaar. Dat je wetten nodig hebt voor het in bedwang houden van de egoïstische en irrationele mens is duidelijk. Maar die wetten moeten zo goed zijn dat ze langdurig kunnen blijven bestaan. Ze moeten niet straffen en angst inboezemen, ze moeten de bevolking juist de kans geven uit te blinken.'
Deze en andere ideeën heeft Spinoza op schrift gesteld in het 'Theologisch-politiek traktaat' (1670) en vooral in de onvoltooid gebleven 'Staatkundige verhandeling' waaraan hij werkte toen hij in 1677 door de dood werd verrast. Het is een flinke kluif die te doorgronden. Dirk Noordman heeft haar uitgeplozen en helder en toegankelijk samengevat in dit boek. Net zoals Jan Knol met Spinoza's 'Ethica' heeft gedaan.
'Spinoza in het Torentje' bekijkt de hedendaagse Nederlandse samenleving door de lens van Spinoza's befaamde gedachtegoed. Hoe kunnen wij en de politiek tegenwoordig nog leren van zijn werk? De tijdloosheid van zijn ideeën wordt in dit boek meesterlijk neergezet.
Trefwoorden
filosofie politiek spinoza democratie staatsvormen menselijke natuur ethiek vrijheid nederland maatschappij overheid algemeen welzijn gedachte-experimenten samenleving politieke filosofie machtsverhoudingen 17e eeuw monarchie aristocratie vrijheid van meningsuiting actualisering politiek traktaat rationaliteit emoties rechtstaat theologie aristoteles machiavelli crisis
Trefwoorden
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
Kennismaken 13
1 Crisisgevoel 13
2 Spinoza in de ban van de democratie 15
3 Vrijheid van meningsuiting 17
4 De mens centraal 19
5 Algemeen welzijn 21
6 Financieel onafhankelijk 23
7 Wat is democratie? 24
Inleiding 27
8 De mens: verstand en vooral gevoel 27
9 Hoe het leven begon 28
10 Een goede basis nodig 31
11 Foutje 33
12 Geen utopie, a.u.b. 34
13 Politieke vrijheid 35
14 De ingrediënten 38
15 De interne macht van de overheid 40
16 Publiek protest 42
17 De externe macht van een staat 44
18 Wat doet een overheid precies? 45
19 Zoeken naar een optimum 48
20 De mens centraal 49
21 Emotioneel zijn we allemaal, maar… 51
22 Gezond verstand voor de politiek 53
23 Welzijn of welstand? 54
24 Zijn staten met elkaar in oorlog? 56
25 Even een uitstapje naar Machiavelli 57
De monarchie 60
26 De monarchie 60
27 De fundamenten voor een monarchie 62
28 Wie neemt de besluiten in de monarchie? 65
29 Welke organen heeft een monarchie nog meer? 67
30 Waarom deze fundamenten voor de monarchie deugen 69
31 De sceptici aan het woord: het volk kan het niet 71
32 Corruptiegevaar 73
33 De republiek 75
34 Polderen 76
35 Elegant politiek denken 78
De aristocratie 81
36 De aristocratie 81
37 De fundamenten voor een aristocratie 83
38 Wie neemt de besluiten in de aristocratie? 85
39 De belangrijke functies in de aristocratie 86
40 Kijkend naar Holland… 92
41 Waarom deze fundamenten voor de aristocratie deugen 96
42 De sceptici aan het woord: vererving 98
43 Wat gebeurde er eigenlijk in 1672, het Rampjaar? 99
44 Decadentiegevaar 102
45 Denkmodellen 104
46 Hoop doet leven 106
47 Immigratie in de grondwet 108
De democratie 111
48 De democratie 111
49 Vreemd verhaal 113
50 De minister-president praat Spinoza bij 115
51 Vrijheid, gelijkheid, broederschap 117
52 De euvels van de moderne democratie 119
53 Spinoza over de moderne democratie 120
Nawoord 123
Verder lezen 125
Vaak samen gekocht
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan