1Gezin1Plan

Inleiding 9

1 Doel en uitgangspunten van 1Gezin1Plan & Gezin Centraal 17
1.1 Inleiding 17
1.2 De bedoeling van de hulp aan gezinnen als vertrekpunt 18
1.3 De bedoeling van ‘eigen kracht’ 20
1.4 Vormgeven aan de bedoeling 22
1.4.1 Werken met de doelen en de oplossingen van de cliënt 22
1.4.2 Samenwerking in drie ringen 24
1.4.3 Gedragsverandering in de eigen leefomgeving 28
1.5 De methodiek Gezin Centraal 28

2 Samenwerken en doelen stellen met gezinnen 31
2.1 Inleiding 31
2.2 Samenwerken als basisvaardigheid 33
2.3 Het oplossingsgerichte stroomschema 34
2.4 De vrijblijvende relatie 35
2.4.1 Aansluiten bij een vrijblijvende relatie 36
2.4.2 Hoe samenwerken als de deur niet wordt geopend? 40
2.4.3 Vrijblijvend wordt zoekend: perceptie en het formuleren van een hulpvraag 43
2.4.4 Vaardigheden om een context voor een hulpvraag te creëren 46
2.5 De zoekende relatie 50
2.5.1 Aansluiten bij een zoekende relatie 51
2.5.2 Doelen: nu eens even geen SMART 53
2.5.3 Toekomstprojecties 54
2.5.4 Onderzoeken van positieve ervaringen: de vraag naar de uitzondering 60
2.5.5 Onderzoeken van positieve ervaringen: schaalvragen 62
2.5.6 Onderzoeken van positieve ervaringen: registratieopdrachten 64
2.6 De consulterende relatie 65
2.6.1 Werkbare doelen en samenwerken aan een gezinsplan 65
2.6.2 Het risico van terugval en hernieuwd versterken van ‘eigen kracht’ 67
2.6.3 Aansluiten bij een consulterende relatie 71
2.7 De co-expertrelatie 72
2.8 De samenwerkingsrelaties en interventies schematisch weergegeven 75

3 Samenwerken met en benutten van het sociale netwerk 77
3.1 Inleiding 77
3.2 Drie ringen 78
3.3 Aandacht voor het netwerk vanaf de start 79
3.4 Netwerkgerichte gespreksvoering 82
3.5 Middelen 85
3.5.1 De vier kolommen 86
3.5.2 Het narratieve en oplossingsgerichte genogram 88
3.5.3 Het netwerkschema en de netwerklijst 92
3.5.4 De levenslijn 95
3.5.5 Netwerkverkenning met kinderen 96
3.6 De professionals rond een gezin 97
3.6.1 Het gezin écht centraal 98
3.6.2 Samenwerken in het team rond een gezin 101
3.7 Tot slot 104

4 Samenwerken met het team rond een gezin 105
4.1 Inleiding 105
4.2 Wanneer start je met 1Gezin1Plan? 106
4.3 Wat is een gezinsplan? 108
4.4 De betrokkenen bij het gezinsplan 110
4.5 Afstemmen 111
4.5.1 De rondetafelbijeenkomst 112
4.5.2 Het voorbereiden van een ‘ronde tafel’ 113
4.5.3 De bijeenkomst als zodanig 115
4.5.4 Alternatieve vormen van overleg en communicatie van het team rond een gezin 118
4.6 De afsprakenlijst 123
4.7 Evaluatie en vervolgafspraken 125
4.8 Afsluiten gezinsplan 127

5 Werken aan gedragsverandering 129
5.1 Inleiding 129
5.2 Coachen naar duurzame gedragsverandering 130
5.3 Analyseren en beïnvloeden van de samenwerkingsrelatie 135
5.4 De methode van de ‘drie gebeurtenissen’ 141
5.4.1 Een filmscène in je hoofd 141
5.4.2 Gebeurtenis 1. De beginsituatie 143
5.4.3 Gebeurtenis 2. De gewenste situatie 146
5.4.4 Gebeurtenis 3. De uitzondering 152
5.5 De uitzondering recht voor je neus 155
5.6 Abstraheren van vaardigheden 157
5.7 Werken aan een concrete aanzet tot bewegen (CAB) 159
5.8 Oefenen van vaardigheden en geslaagde interactie met gezinnen 163
5.9 Evalueren van gedragsverandering als onderdeel van coaching van gezinnen 172
5.9.1 Het doel van evalueren 172
5.9.2 Voortdurende evaluatie aan de hand van de CAB 174
5.9.3 Evalueren van de gezinsdoelen 175
5.9.4 Rapporteren 177
5.9.5 Hulpmiddelen bij het evalueren 183
5.9.6 Feedback van cliënten 185

6 Reflectie is de sleutel 187
6.1 Zelfreflectie en het parallelproces 187
6.2 Feedback, methodiektrouw en werkzame bestanddelen 189
6.3 Luisteren! 191

Dank 193

Bijlagen 195
Bijlage 1 Het netwerkschema 195
Bijlage 2 De netwerklijst 196
Bijlage 3 Format Gezinsplan 200
Bijlage 4 1Gezin1Plan: stappen, middelen en technieken in schema 204
Bijlage 5 Lijsten voor cliëntenfeedback (Client Directed Outcome Informed) 208

Literatuur 214