Organisatiekunst

INLEIDING 11

DEEL I IN DE KLEM 17

1 Natuurwetten 21
Alles is verbonden 22
Systemen ontwikkelen zich 23
Alles heeft een eigen levenscyclus 26
Iedere organisatie is anders 28
Natuurwetten voor het individu 29
Wetten en klemmen 32

2 Vier keer klemgezet 35
‘Ik moet in control blijven’ 35
‘Jij begrijpt mij niet.’ ‘Nee, jij begrijpt mij niet.’ 37
‘Ik moet iedereen tevreden houden’ 38
‘Wij worden als speelbal gebruikt’ 39
Complexe bezigheden 40

3 Nog dieper in de klem 43
Persoonlijk: je afkomst, patronen en vooronderstellingen 44
Relationeel: ik heb een andere verwachting dan jij 46
Organisatorisch: de kaders waarbinnen je opereert 47
Maatschappelijk: de stakeholders en de samenleving 48
Met een beperkte blik naar de werkelijkheid kijken 50
Anders leren kijken 51

DEEL II DE KUNST VAN ANDERS KIJKEN 55

4 Het 4 ringenmodel 59
Het 4 ringenmodel 60
In open verbinding met je omgeving 62
Wat je niet waarneemt 63
Managementfilters 64
Druk vernauwt de blik 66
Klemmen op vier niveaus 68

5 Anders kijken naar jezelf 75
Jij bent uniek en jouw waarneming is uniek 76
Gefragmenteerde waarneming 77
De bovenstroom en de onderstroom 78
Hoe werkt het in de praktijk? 81
‘Ik moet in control blijven’ 83
Een wenkend perspectief 85

6 Anders kijken naar de ander 87
Iedereen kijkt door zijn eigen bril en heeft zijn eigen gevoeligheid 87
Belangen en beleving van de ander 89
Samenwerken is complex 90
Verwachtingsmanagement 91
‘Jij begrijpt mij niet.’ ‘Nee, jij begrijpt mij niet.’ 93
Een wenkend perspectief 95

7 Anders kijken naar de organisatie 97
Het balansmodel (vier perspectieven) 97
Iedere organisatie heeft zijn eigen balans 100
Bewustwording van de krachtenvelden 103
Besturen met het balansmodel 105
‘Ik moet iedereen tevreden houden’ 106
Een wenkend perspectief 108

8 Anders kijken naar de omgeving 109
De organisatieomgeving en de algemene omgeving 109
Besturingsmodel voor omgevingscomplexiteit 111
‘Wij worden als speelbal gebruikt’ 115
Een wenkend perspectief 116

DEEL III UIT DE KLEM 119

9 Onderzoek 123
Gewogen beeld creëren 123
Integraal onderzoek 125
Resultaten 130
Een completer plaatje 133

10 Dialoog 135
Het wat en waarom van de dialoog 135
De dialoog in de praktijk 137
De dialoogmethode 137
De structuur van een dialoog 138
De wijsheid in de organisatie 141

11 Jouw leiderschap 143
Leiderschap begint bij jezelf 144
Communiceren vanuit je beleving 145
De vier V’s van jouw leiderschap 147
Veiligheid en vertrouwen in je organisatie 149
Het positiespel 150
Omgaan met druk 152
Pak het bewust op 154

12 Metaskills 155
Vertragen 156
Open blijven staan 158
Benoemen wat er is 159
Het niet durven weten 160
Je staande houden in een complexe situatie 161

DANKWOORD 165
OVER DE AUTEURS 169
GERAADPLEEGDE LITERATUUR 171
EINDNOTEN 173