'Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg.' Dat is het motto van Liesbeth Spies – namens de CDA-fractie in de Tweede Kamer verantwoordelijk voor de portefeuille duurzaamheid – zo lezen we op haar persoonlijke website. Spies werd afgelopen weekend dankbaar door de Telegraaf geciteerd over het duurzame inkoopbeleid van de overheid. Ze had gehoord dat ondernemers knettergek werden van de nieuwe regeltjesdrift die dat met zich meebrengt. Uitgevers van wetenschappelijke tijdschriften kregen bijvoorbeeld de vraag wat voor inkt ze gebruikten, en of de auto die de tijdschriften langs bracht op gas kon rijden in plaats van op diesel. Voor Spies voldoende aanleiding om kamervragen te stellen. 'Als we elkaar op deze manier gek zitten te maken, wordt het tijd voor ons boerenverstand.'
Dat inktgebruik en brandstofverbruik in het kader van de duurzaamdoelstellingen van de centrale overheid volkomen valide criteria zijn voor inkopers om te kijken wie van de leveranciers aan de duurzame eisen kan voldoen, is de vrouw die namens het CDA voor duurzaamheid beweert te staan, waarschijnlijk even ontschoten. Het is niet leuk voor een ondernemer om te moeten toegeven dat zijn wagenpark nog niet up-to-date is, maar misschien stimuleert een gemiste aanbesteding hem of haar om er wat meer vaart achter te zetten. En waarom je aan een mega-uitgever als Elsevier (veruit de grootste in het wetenschapelijk segment) niet het beleefde verzoek zou mogen doen zijn melkkoeien op een milieuverantwoorde wijze aan het (FSC-???) papier toe te vertrouwen is mijn inziens helemaal een raadsel.
Spies niet. Zo gauw zij een paar ondernemers hoort protesteren, wordt het tijd voor ons boerenverstand.
Spies was afgelopen weekend ook aanwezig op een door haar partij en de PvdA samen met de stichting Peakoil georganiseerde conferentie onder de naam Green New Deal. Ze mocht er in een panel samen met PvdA-collega Diederik Samsom en vertegenwoordigers van de energiemaatschappijen Essent en Eneco debatteren over het Nederlandse overheidsbeleid op het gebied van duurzame energie.
Dat beleid – zo is op deze plaats al eerder geconstateerd – dreigt schromelijk tekort te schieten. De vorig jaar in het werkplan Schoon&Zuinig geformuleerde doelstelling om het aandeel ‘duurzaam’ in ons energiepakket op te schroeven tot twintig procent in 2020, bij een terugdringing van de CO2-uitstoot met dertig procent, wordt vooralsnog bij lange na niet gehaald. Met 2,8 procent duurzaam in 2007 bivakkeert Nederland in de staart van Europa, ruim achter landen als Griekenland, Italië en Portugal, zo lezen we op de website van het CBS. En dat aandeel duurzaam groeit vooralsnog tergend langzaam, omdat de overheid het de afgelopen jaren als investeringspartner behoorlijk heeft af laten weten.
Maar volgens Spies – en trouwens ook volgens Samsom, die snel weg moest maar voor vertrek duidelijk maakte ‘dat we het huidige beleid zijn werk moeten laten doen’ – is er niets aan de hand. ‘We liggen op schema, zo meldden de kamerleden steeds weer. En op de vraag aan Spies of ze die bewering kon onderbouwen, verwees ze naar een rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). We hebben het erbij genomen en kunnen niet anders dan constateren dat mevrouw Spies (en dus ook de heer Samsom) praatjes voor de vaak verkoopt.
In het rapport ‘Tussenstand van een aantal onderdelen uit het werkprogramma Schoon en Zuinig’, nog deze maand uitgebracht, staat op p. 17 het volgende over de te verwachten consequenties van het huidige beleid in 2020:
- De duurzame energieproductie bereikt een niveau van 7% in 2020. Afhankelijk van een aantal factoren is de bandbreedte 5-9% (dus bij lange na geen 20%.
- De van 2008 tot 2020 gereserveerde subsidieregelingen (Stimuleringsregeling Duurzame Energie SDE en Milieukwaliteit Elektriciteitsproductie - MEP) zijn ontoereikend om de korte en lange termijn vermogensontwikkeling uit het werkplan Schoon&Zuinig te realiseren.
- Het doel van 4000 MW ‘wind op land’ zal pas in 2020 worden gehaald (volgens het plan in 2015)
- ‘Wind op zee’ groeit met het huidige beleid tot 2800 MW in 2020 (volgens het plan 6000 MW)
Voor wie het niet gelooft, neem zelf een kijkje op de website van het PBL. Het PBL heeft voor het rapport samengewerkt met het Energy Research Center of the Netherlands (ECN). Dat adviseert de overheid en voorziet haar van zoveel mogelijk wetenschappelijk verantwoorde informatie zonder daar een oordeel aan te verbinden.
Bij deze zou ik de kamerleden Spies en Samsom willen oproepen deze cijfers goed tot zich door te laten dringen en vervolgens een kijkje te nemen op de website van de Stichting Natuur en Milieu, die een plan heeft uitgedacht om de chronische Nederlandse achterstand in duurzame energie eindelijk eens om te gaan buigen.
Een intelligent, doordacht plan dat Nederland niet eens zoveel meer gaat kosten, maar er vooral op is gericht het subsidiegeld optimaal rendement te laten genereren door investeerders zekerheid te verschaffen en de subsidie direct uit de elektriciteitsprijs te financieren. Geheel volgens het principe ‘ de vervuiler betaalt’. Zie de website van Natuur & Milieu.
Nog een mooie one-liner op de website van Spies: 'Ik probeer nooit iets te beloven dat ik niet waar kan maken.' Maar mevrouw Spies, geldt dat voor lange termijn beloftes – tot pakweg 2020 – dan niet?
Over Pierre de Winter
Pierre de Winter is freelance journalist.