Manon Bongers stelt zichzelf voor als gedragstrainer, procesbegeleider, spreker, coach en therapeut. Zij is directeur en eigenaar van Bongers & Partners, dat gespecialiseerd is in ‘Management van Mensen’. In 2011 publiceerde zij Psychologie voor managers, in 2014 Dealen met je baas!. Die boeken vormen tegelijk de basis voor de opleidingen en trainingen die zij verzorgt.
‘Ik begeleid mensen, teams en organisaties bij hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Daarbij werk ik zowel met leidinggevenden als met medewerkers. Dat doe ik vanuit verscheidene, beproefde psychologische theorieën en methodieken. Met name vanuit de Transactionele Analyse, waarin ik internationaal erkend opleider en supervisor ben.’
Hoe bent u eigenlijk op het onderwerp van Dealen met je baas! gekomen?
Door de uiteenlopende psychologische opleidingen die ik de afgelopen achttien jaar heb gevolgd, zijn mijn zelfinzicht en mijn zelfbewustzijn toegenomen. Wat ik zelf heb geleerd, wil ik ook graag aan anderen doorgeven. Het maakt het leven en werken zoveel effectiever, makkelijker en leuker. Ik heb in 2011 mijn eerste boek geschreven, Psychologie voor managers. Dat was gericht op managers die leidinggeven aan mensen met verschillende karakters. Onder de professionals die ik ook trainde, merkte ik de behoefte aan een soortgelijk boek vanuit hun perspectief. Voor hen heb ik Dealen met je baas! geschreven. Vanuit dezelfde invalshoek van de Transactionele Analyse en met als focus het vergroten van je persoonlijke effectiviteit en het versterken van je werkrelaties.
Wat is uiteindelijk de belangrijkste hobbel in de omgang van medewerkers met hun baas, en hoe komen ze over die hobbel heen?
Ik zie vaak managers en medewerkers terechtkomen in ineffectieve, oude gedrags- en relatiepatronen. Dat gebeurt vooral in stressvolle situaties. Hun aandacht verdwijnt dan uit het hier-en-nu, en ze belanden in een overlevingsstrategie. Dat proces voltrekt zich buiten hun bewustzijn om. Door mensen een spiegel voor te houden, worden ze zich bewust van hun blinde vlekken, valkuilen en talenten. Een dosis zelfinzicht en zelfbewustzijn zorgt ervoor dat ze weer keuzemogelijkheden gaan ervaren in de omgang met zichzelf, hun collega’s en hun manager. Veranderen van je gedrag is lastig. Het sleuteltje is dat je inzicht krijgt in je eigen persoonlijkheid en in die van een ander. Als je in de gaten hebt wat het effect is van je denken, voelen en handelen op jezelf, je leidinggevende en je collega, en als je begrijpt wat er in de relatie tussen jullie beiden gebeurt, dan kun je leren om jezelf en anderen positief te beïnvloeden.
U baseert zich op inzichten uit de gedragspsychologie en op een indrukwekkende praktijkervaring. In uw boek maakt u die toegankelijk, in de hoop dat lezers van daaruit tot meer kennis komen over hun eigen gedrag en dat van anderen, en dat versterkt u nog met een aantal opdrachten. Werkt dat nou echt, voor iemand die in de praktijk tegen dingen oploopt en daar verandering in wil brengen? Moet je niet vooral ook heel veel oefenen in de praktijk, wil je in de interactie met je baas echt de resultaten krijgen die je wenst?
Het lezen van mijn boek is een hulpmiddel bij het vergroten van je zelfinzicht en inzicht in het gedrag van je manager en collega’s. In eerste instantie leer je het achteraf herkennen en erkennen. Wat doe ik? Wat is het effect van mijn gedrag op de ander? Wat doet de ander? Wat is het effect van zijn of haar gedrag op mij? Geleidelijk aan leer je het proces te signaleren bij jezelf, bij de ander en tussen jullie beiden. Op het moment zelf dat het zich voordoet. Vervolgens komt het inderdaad aan op jezelf trainen in dat nieuwe gedrag. Voor het vergroten van je zelfvertrouwen kun je het beste eerst oefenen in een voor jou veilige situatie. Daarna bouw je het stapsgewijs uit naar andere situaties, naar andere typen leidinggevenden en naar collega’s die lastiger voor je zijn.
U zei zelf al dat u zich baseert op de Transactionele Analyse. Als ik het goed heb via het werk van Berne uit de jaren zestig, dat weer teruggaat op Freud. Ik weet dat daar in de praktische organisatiepsychologie veel mee wordt gewerkt, maar ook dat je het in universitaire onderwijs- en onderzoeksprogramma's niet echt terugvindt. Hoe komt dat? Wordt het gedachtegoed onderschat en ten onrechte genegeerd, of is het misschien een kader dat wel handvatten biedt in de praktijk maar dat wetenschappelijk de toets der kritiek niet kan doorstaan?
Er wordt in een veelheid aan velden met de Transactionele Analyse gewerkt. In organisatie, educatie, coaching, counseling en therapie. In Nederland is het helaas nog niet wetenschappelijk erkend. Ik vind dat een groot gemis, omdat het een geweldige psychologische invalshoek biedt om gedrag van mensen te begrijpen en positief te beïnvloeden. In andere Europese landen heeft het die status wel, in Engeland en in Italië bijvoorbeeld.
Tot slot: u heeft nu uw eigen bureau, u heeft twee succesvolle boeken geschreven, u geeft masterclasses – wat wordt je volgende stap?
Die sluit aan op wat we net bespraken over de Transactionele Analyse. Momenteel studeer ik aan Middlesex University in Londen om mijn master in dat vak te halen. Als ik die heb, wil ik me sterk gaan maken voor de erkenning ervan in Nederland.
Manon Bongers verzorgt diverse masterclasses incompany w.o. 'Psychologie en leidinggeven'. Zij organiseert ook een open masterclassreeks 'Psychologie voor managers in praktijk', die op 8 maart 2018 van start gaat.
Over Pierre Spaninks
Pierre Spaninks (Eindhoven, 1955) was tot zijn pensionering in 2021 zelfstandig professional in journalistiek en communicatie. Hij kreeg landelijk bekendheid als ZZP-expert. Voordien had hij gewerkt in het hoger onderwijs en de consultancy. Hij studeerde Tekstwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en volgde op Harvard het Senior Manager in Government Program. Tegenwoordig legt hij zich toe op de Egyptologie.
