We zien allemaal om ons heen dat veranderingen en vernieuwingen elkaar steeds sneller opvolgen. Organisaties blijken niet wendbaar genoeg, ze lopen vast in structuur en maken te weinig gebruik van de talenten van mensen. Dat komt omdat heersende bedrijfskundige principes zoals efficiency en hiërarchie niet geschikt zijn voor het huidige tempo. Sterker nog: ze slaan het broodnodige initiatief en daarmee het aanpassingsvermogen dood.
Sinds Darwin weten we dat bij ingrijpende veranderingen alleen die organismen overleven die zich weten aan te passen aan de nieuwe omstandigheden. En dat zo'n aanpassing niet voor de eeuwigheid is. Je moet je blijven aanpassen om mee te kunnen doen. Dat geldt momenteel sterker dan ooit voor organisaties. In Dynamisch organiseren werk ik daarom een aantal geheel nieuwe inzichten uit waarmee bedrijven het tempo van veranderingen wel kunnen bijhouden. De oplossing ligt in organisch samenwerken vanuit nut en noodzaak, eigenaarschap en zelfregie.
Daarvoor moeten we compleet anders kijken naar organiseren dan we gewend zijn. We moeten stoppen met het voortdurend afbreken en opnieuw inrichten van de organisatie in vaste structuren en volgens strikte procedures. In plaats daarvan moeten we steeds opnieuw de talenten van mensen organiseren en clusteren rondom de doelen van het moment.
Het enige criterium daarbij is het creëren en hebben van toegevoegde waarde voor de omgeving. De bijdrage van elke professional aan een samenwerking kan alleen maar worden gedefinieerd vanuit de vraag welke meerwaarde die levert aan de samenwerking. Efficiency en winstgevendheid kunnen niet langer doelen op zichzelf zijn, maar zijn in deze manier van denken slechts noodzakelijke hygiënefactoren, net als flexibiliteit, duurzaamheid, innovatie en kwaliteit.
De scheiding tussen leidinggeven en uitvoeren moeten we loslaten. Want de dynamiek van een organisme is heel anders dan de traditionele dynamiek in bedrijven. Ik trek in mijn boek de vergelijking met het menselijk lichaam, waarin elk orgaan precies doet waar zijn talent ligt. De één zuivert het bloed, de ander verteert het voedsel, iedereen doet precies wat zijn talent is. Het hoofd bestuurt, maar is niet de baas. In een natuurlijke samenwerking ontstaan bij elk vraagstuk nieuwe samenstellingen van benodigde talenten.
Om dynamisch te organiseren, en daardoor in staat te zijn om ons steeds aan te passen aan de eisen van onze omgeving, helpt het niet meer om het organogram te kantelen of om het in een matrix-organisatie te veranderen, we moeten naar een veel meer vloeibare organisatievorm, waarin geen plaats meers is voor de integraal manager. Dynamische organisaties hebben wel behoefte aan regisseurs. Ook zij doen alleen waar ze goed in zijn, respectievelijk acquireren, het talent laten bloeien, en de beste werkomstandigheden creëren.
In mijn boek beschrijf ik vier cases van organisaties die met dynamisch organiseren aan de slag zijn gegaan, waaronder Ziggo en Netvlies. Zelf heb ik bij de gemeente Hollands Kroon vanuit waarderen dynamisch organiseren helpen realiseren. En dat heeft grote gevolgen. Ze sturen daar niet meer op aanwezigheid, bepalen niet meer hoe mensen hun werk moeten doen, er zijn zelfs geen functies meer. Mensen pakken activiteiten en vraagstukken op die ze zelf samenstellen en generen op basis van interesse, talenten en voorkeuren. Het gevolg is een wendbare en flexibele organisatie, waardoor ze snel en effectief resultaten halen en de bedrijfsvoeringskosten aanzienlijk zijn gedaald.
Dit vraagt veel van mensen. Ze moeten het bekende durven loslaten. De zekerheid in zichzelf weten te vinden. Ontdekken waar ze goed in zijn, waar ze echt plezier in hebben, ze moeten fouten maken en daarvan leren. Ze moeten kwetsbaar durven zijn, hulp durven vragen en elkaars kwaliteiten erkennen en inzetten.
Glenn Frijde is organisatieadviseur en bedrijfskundige en auteur van Dynamisch organiseren, Stop met (re)organiseren, het gaat vanzelf!
Over Glenn Frijde
Glenn Frijde is organisatieadviseur en bedrijfskundige en gefascineerd door de vraag wat samenwerken succesvol maakt. Hij ondersteunt bedrijven bij dynamisch organiseren en helpt hen bij de transitie. Zijn opdrachtgevers lopen uiteen van industrie tot maatschappelijke opvang en van verzekeraars tot IT-bedrijven. Frijde is directeur/eigenaar van beROCT en geeft lezingen over dit nieuw bedrijfskundigkundig perspectief.
