Praktijkboek voorlopige hechtenis

Voorwoord 5

1 Voorlopige hechtenis: een chronisch probleem? 13
1.1 Enkele observaties 15
1.2 Lopende band of effectief rechterlijk toezicht? 21
1.3 Van crime control naar due process: daadwerkelijke rechterlijke toetsing 22

2 De normering van de voorlopige hechtenis 25
2.1 Kernbepaling: artikel 5 EVRM 26
2.2 Normering en de denkpiste 40
2.3 Denkpiste 40

3 Gevallen waarin voorlopige hechtenis is toegestaan 43
3.1 De algemene regel: artikel 67a Sv 43
3.1.1 Aanvulling met andere misdrijven: artikel 67 lid 1 sub b Sv 43
3.1.2 Andere uitzonderingen op de regel: artikel 67 lid 1 sub c Sv 45
3.1.3 Misdrijven gericht tegen hulpverleners 45
3.1.4 De verdachte heeft geen vaste woon- en/of verblijfplaats in ons land 47
3.2 Ernstige bezwaren 49
3.2.1 Ernstige bezwaren zijn conditio sine qua non 49
3.2.2 Kunnen ernstige bezwaren herleven? 52
3.2.3 Ernstige bezwaren en terroristisch misdrijf 53
3.2.4 Ernstige bezwaren en het turboiseren van de verwijten 53
3.3 Gronden voor voorlopige hechtenis 54
3.3.1 Algemeen 54
3.3.2 Ernstig gevaar voor vlucht 55
3.3.3 Ernstig gevaar voor herhaling 64
3.3.4 Wat zegt de wet dan? 65
3.3.5 Hoe komt de rechter tot zijn oordeel? 67
3.3.6 Reclassering en recidive 78
3.3.7 Recidive en zwijgrecht 79
3.3.8 Georganiseerd verband en recidive 80
3.3.9 Reductie gevaar voor herhaling 82
3.3.10 Jeugdige gedetineerden en gevaar voor herhaling 85
3.3.11 Oude meuk en gevaar voor herhaling 86
3.3.12 Gevaar voor herhaling na schorsing van de voorlopige hechtenis 87
3.4 De geschokte rechtsorde 88
3.4.1 Algemeen 88
3.4.2 Geschokte rechtsorde en EVRM 91
3.4.3 De vaderlandse praktijk 92
3.4.4 Voorbeelden van geschokte rechtsorde 95
3.4.5 Geschokte rechtsorde en tijdsverloop 98
3.4.6 Geschokte rechtsorde en beperkte kring 101
3.4.7 Kan de geschokte rechtsorde herleven? 102
3.4.8 Aanhouding van de verdachte of datum plegen feit van doorslaggevende betekenis? 103
3.4.9 Schorsing van de voorlopige hechtenis en geschokte rechtsorde 105
3.4.10 Tot slot 109
3.5 De onderzoeksgrond 110
3.6 Het veroordelend vonnis als zelfstandige grond 114

4 De verschillende fases van de voorlopige hechtenis 117
4.1 De bewaring 117
4.1.1 Aanvang van de bewaring 117
4.1.2 Einde van de bewaring 118
4.1.3 Loopt de bewaring door na een veroordeling in eerste aanleg? 119
4.2 De vordering bewaring 121
4.2.1 Gevangenhouding 122
4.2.2 Voortduren van de gevangenhouding na aanvang van het onderzoek ter terechtzitting 124
4.3 Het bevel gevangenneming 127
4.3.1 Algemeen 127

5 Het anticipatiegebod 145
5.1 Voorwaardelijke invrijheidstelling 148
5.2 Opheffen of schorsen 149
5.3 Artikel 67a lid 3 Sv en maatregelen 150
5.4 Uitbreiding en wijziging van de voorlopige hechtenis naar andere feiten: artikel 67b Sv 154

6 Schorsing van de voorlopige hechtenis 157
6.1 Algemeen 157
6.2 Schorsing: een kwestie van afwegen van belangen 160
6.3 Opheffing van de schorsing 165
6.4 Opheffing schorsing na veroordelend vonnis 166
6.5 De afweging van belangen bij recidivegevaar 167
6.6 Schorsing en vluchtgevaar 171
6.7 Schorsing en onderzoeksgrond 172
6.8 Schorsing en de schokgrond 172
6.9 Schorsing van de voorlopige hechtenis bij minderjarigen 175
6.10 Schorsing en opschorting 176
6.11 Voorwaarden te verbinden aan een schorsing 177
6.11.1 Algemeen 177
6.11.2 Elektronisch toezicht 181
6.12 De zekerheidstelling als bijzondere voorwaarde voor schorsing van de voorlopige hechtenis 183
6.12.1 Algemeen 183
6.12.2 Het nieuwe Wetboek van Strafvordering 183
6.12.3 Het wettelijk kader: artikel 80 Sv 185
6.12.4 De procesgang 187
6.12.5 De hoogte van de zekerheidstelling 189
6.12.6 Een blik over de grens 192
6.12.7 Het draagkrachtbeginsel: uitgangspunt of correctief? 193
6.12.8 Teruggave van de borg 194
6.12.9 Vervallenverklaring 195
6.12.10 Beslag op de borgsom 195
6.12.11 Rente 196
6.12.12 Conclusie 196
6.13 Schorsing van de voorlopige hechtenis ter fine van de executie van een onherroepelijke gevangenisstraf 197
6.14 Opheffen van de schorsing van de voorlopige hechtenis 204
6.14.1 Wie is bevoegd? 205
6.14.2 Zekerheidstelling en opheffen schorsing 205
6.15 Procedure 206
6.16 Schorsing en veroordelend vonnis 206
6.17 Het voortduren van het geschorste bevel bewaring na veroordeling in eerste aanleg 207
6.18 Het houden van toezicht op het naleven van voorwaarden buiten Nederland 208

7 Opheffen van de voorlopige hechtenis 213
7.1 Opheffing van rechtswege 213
7.2 Opheffing door de rechter 213
7.2.1 Opheffing door de rechter bij einduitspraak 213
7.2.2 Wat als de rechter verzuimt de voorlopige hechtenis op te heffen? 214
7.3 Verlengen van de voorlopige hechtenis 215

8 Voorlopige hechtenis en de maatregel tot plaatsing in een inrichting voor stelselmatige daders: isd 219
8.1 Algemeen 219
8.2 De doelstellingen 220
8.3 Categorieën veelplegers 222
8.3.1 De officier kondigt het voornemen aan 223
8.3.2 Isd en artikel 67a lid 3 Sv 224
8.3.3 Voortvarendheid vereist 225
8.3.4 Disproportionaliteit 226
8.3.5 Meermalen isd: draaideur-isd 228
8.3.6 Opheffen van de voorlopige hechtenis bij isd 229

9 Rechtsmiddelen 231
9.1 Algemeen 231
9.2 Rechtsmiddelen aan te wenden door de verdachte 232
9.2.1 Gevangenhouding 232
9.2.2 Artikel 87 Sv 232
9.2.3 Beroep tegen een bevel gevangenneming dat niet ter zitting is gegeven 234
9.2.4 Hoger beroep tegen de afwijzing van het verzoek tot opheffing, welke afwijzing ter terechtzitting is gegeven, en tegen het bevel gevangenhouding of gevangenneming ter zitting gegeven 235
9.3 Hoger beroep door het openbaar ministerie 238
9.3.1 Artikel 446 Sv 238
9.3.2 Hoger beroep tegen de afwijzing van de vordering bewaring: artikel 446 Sv 238
9.3.3 Hoger beroep tegen de beschikking van de rechtercommissaris tot invrijheidstelling van de verdachte: artikel 64 lid 3 Sv 239
9.3.4 Hoger beroep tegen de afwijzing van de vordering gevangenhouding/gevangenneming 239
9.3.5 Hoger beroep tegen beschikkingen met betrekking tot schorsing van de voorlopige hechtenis 239
9.4 Equality of arms? 240

10 De procedure in raadkamer 243
10.1 De beslotenheid van de raadkamer 243
10.1.1 Besloten raadkamerbehandeling bij een beroep ex artikel 406 Sv? 244
10.2 Het horen van de verdachte 244
10.2.1 Het telehoren van de verdachte 246
10.3 Het horen van getuigen 248
10.4 Processtukken in raadkamer 252
10.5 De motiveringsplicht van de rechter 255

11 Het nieuwe Wetboek van Strafvordering 261
11.1 Algemeen 261
11.2 Doelstellingen 262
11.2.1 Wijzigingen 262

12 Aanbevelingen 269

Rechtspraakregister 273
Trefwoordenregister 283