De 9 succesfactoren van de BV Natuur

1 Inleiding: de BV Natuur - de natuur als bedrijf 9
1.1 De natuur als inspiratiebron 13
1.1.1 De mens, een product uit het assortiment van de BV Natuur 13
1.1.2 Bio-inspired innovation 15
1.1.3 De juiste analogie 17
1.2 De 9 succesfactoren ‘proven by nature’ 18

2 Succesfactor 1: flexibiliteit 21
2.1 De enige constante is verandering 23
2.1.1 De aarde kan niet, niet veranderen 23
2.1.2 Accepteren en omarmen 25
2.2 Aanpassingsvermogen 27
2.2.1 Leefgebied van je producten of diensten vergroten 28
2.3 Overleven op de korte termijn 30
2.3.1 Waarom essentieel voor de BV Natuur? 30
2.3.2 Waarom lastig voor bedrijven? 30
2.4 Meer inspiratie 31
2.4.1 Scenarioplanning 31
2.4.2 Een tweede leven voor producten 33
2.4.3 Andere omgeving, ander gedrag 34

3 Succesfactor 2: innovatie 37
3.1 Evolutie door natuurlijke selectie 39
3.2 Een continu innovatieproces 41
3.2.1 Kannibaliseren 45
3.2.2 Nieuwe markten 46
3.2.3 Exploratie en exploitatie combineren 47
3.3 Overleven op de lange termijn 49
3.3.1 Waarom essentieel voor de BV Natuur? 49
3.3.2 Waarom lastig voor bedrijven? 50
3.4 Meer inspiratie 51
3.4.1 Een aantal innovatielessen van de BV Natuur 51
3.4.2 Nichedifferentiatie en de Blue Ocean Strategy 53
3.4.3 Bio-inspired innovation 54

4 Succesfactor 3: diversiteit 59
4.1 Biodiversiteit 61
4.2 De kracht van verschil 62
4.2.1 Productiviteit 65
4.2.2 De diversiteit van diversiteit 66
4.3 Ecosysteemdiensten 67
4.3.1 Het antropoceen 68
4.4 Overleven door verschillen 70
4.4.1 Waarom essentieel voor de BV Natuur? 70
4.4.2 Waarom lastig voor bedrijven? 71
4.5 Meer inspiratie 72
4.5.1 Diversiteit voorkomt extremen 72
4.5.2 Diversiteit in werving en selectie 73
4.5.3 Mensen als package deal 75

5 Succesfactor 4: samenwerken 79
5.1 Relaties in de natuur 81
5.2 De kracht van samenwerking 83
5.2.1 Mensen zijn ultrasociale dieren 84
5.2.2 Meer samen dan tegen 86
5.3 Leiderschap 88
5.3.1 Zelforganisatie 91
5.4 Overleven door samenwerking 94
5.4.1 Waarom essentieel voor de BV Natuur? 94
5.4.2 Waarom lastig voor bedrijven? 95
5.5 Meer inspiratie 96
5.5.1 Het moet functioneel zijn 96
5.5.2 Back to basics leadership 97
5.5.3 De intelligentie van de zwerm 99

6 Succesfactor 5: recycling 103
6.1 Een gesloten systeem 105
6.2 De natuur kent geen afval, alleen grondstoffen 107
6.2.1 De circulaire economie 109
6.3 De kracht van de natuur is structuur 111
6.3.1 De biobased economy 112
6.4 Overleven door hergebruik 116
6.4.1 Waarom essentieel voor de BV Natuur? 116
6.4.2 Waarom lastig voor bedrijven? 116
6.5 Meer inspiratie 117
6.5.1 In de natuur is alles verpakt 117
6.5.2 Het medicijnkastje van de natuur 119
6.5.3 I’m Not Old, I’m a Recycled Teenager 120

7 Succesfactor 6: zonne-energie 123
7.1 Fotosynthese 125
7.2 Energietransities 126
7.2.1 Kunstmatige fotosynthese 128
7.2.2 Overleven van de goedkoopste 131
7.3 Energiestromen 133
7.3.1 De eiwittentransitie 134
7.3.2 De circulaire economie 136
7.4 Overleven door een ‘oneindige’ energiebron 138
7.4.1 Waarom essentieel voor de BV Natuur? 138
7.4.2 Waarom lastig voor bedrijven? 139
7.5 Meer inspiratie 140
7.5.1 Energie is het betaalmiddel van de natuur 140
7.5.2 Energieslurpende hersenen 141
7.5.2 Energiezuinige hersenen 142

8 Succesfactor 7: informatie 145
8.1 De taal van het leven 147
8.2 De informatierevoluties 148
8.2.1 De digitale revolutie 151
8.2.2 Informatie-overload 154
8.3 De communicatierevoluties 155
8.3.1 Fake news 156
8.4 De vierde industriële revolutie 159
8.5 Overleven door informatieoverdracht 162
8.5.1 Waarom essentieel voor de BV Natuur? 162
8.5.2 Waarom lastig voor bedrijven? 163
8.6 Meer inspiratie 164
8.6.1 Informatie husselen voor creatieve ideeën 164
8.6.2 Het DNA van je bedrijf als leidraad voor keuzes 165
8.6.3 Van kenniseconomie naar kunniseconomie 167

9 Succesfactor 8: feedback 171
9.1 De oorsprong van feedback 173
9.2 Stabilisering of ontsporing 174
9.2.1 Homo feedbacklus 176
9.3 De dynamiek van feedback 178
9.3.1 Oneindige groei in een eindige wereld 179
9.3.2 Veerkracht en kantelpunten 181
9.3.3 Het domino-effect 183
9.4 Overleven door terugkoppeling 186
9.4.1 Waarom essentieel voor de BV Natuur? 186
9.4.2 Waarom lastig voor bedrijven? 187
9.5 Meer inspiratie 188
9.5.1 Smart systems 188
9.5.2 Reputatie komt te voet en gaat per Twitter 190
9.5.3 Feedback is geen cadeautje, feedforward wel 191

10 Succesfactor 9: optimaliseren 195
10.1 Elk voordeel heb zijn nadeel 197
10.2 Bedrijven in balans presteren beter 198
10.3 Van shareholder value naar stakeholder value 200
10.3.1 Is het ingewikkeld of complex? 202
10.3.2 Economie en ecologie 205
10.4 Overleven door optimaliseren in plaats van maximaliseren 208
10.4.1 Waarom essentieel voor de BV Natuur? 208
10.4.2 Waarom lastig voor bedrijven? 209
10.5 Meer inspiratie 210
10.5.1 Optimaliseren is van de natuur te leren 210
10.5.2 (Bio)TRIZ: inventieve probleemoplossing 211
10.5.3 Focus op lange termijn is ook goed voor korte termijn 213

11 Uitleiding: een nieuwe blik 217
11.1 Don’t be scared, be prepared 219
11.2 Aanpassingsvermogen: flexibiliteit en innovatie 221
11.3 Voorbij grenzen: diversiteit en samenwerking 222
11.4 Een groene herstart: recyclen en zonne-energie 223
11.5 Het grote plaatje: informatie, feedback en optimaliseren 226

Over de auteur 230
Dankwoord 231
Literatuurlijst per hoofdstuk 232
Register 243