Handboek Werving en Selectie

Een woord vooraf 11

1. De start van werving en selectie 14
1.1 Goede medewerkers maken het verschil 14
1.2 Een vacature als kans 15
1.3 Strategische personeelsplanning 16
1.4 Total Talent Management 20
1.5 Neemt de computer de rol van de selecteur over? 23
1.6 Een checklist klaar voor de start 26

2. Wat moet de sollicitant kennen, kunnen en zijn? 30
2.1 Een beschrijving van de functie, persoon en werkomgeving 32
2.2 De sterke punten-benadering bij selectie 38
2.3 Informatiebronnen voor het formuleren van selectiecriteria 42

Bijlage 50
Het Octogram: de acht verschillende rollen/ stijlen 50

3. De organisatie van werving en selectie 56
3.1 Activiteiten bij werving en selectie 58
3.2 Interne betrokkenen bij werving en selectie 59
3.3 Externe betrokkenen bij werving en selectie 61
3.4 Digitale technologie in werving en selectie 64
3.5 Het gebruik van analytics en data bij werving en selectie 67
3.6 Tot slot 70

4. De arbeidsmarkt: van kennis naar strategie 72
4.1 Het functioneren van de arbeidsmarkt 72
4.2 Arbeidsmarktanalyse 75
4.3 Concurrentieanalyse 78
4.4 Doelgroepanalyse 78
4.5 Een arbeidsmarktstrategie 82
4.6 Een concreet plan 84

5. Arbeidsmarktcommunicatie: employer branding 88
5.1 Het belang van een positief imago 89
5.2 Grondslag van het employer brand 90
5.3 De positionering 94
5.4 Onderdelen van een employer-brandingplan 96

6. Arbeidsmarktcommunicatie: werving 104
6.1 Het recruitmentproces 105
6.2 Stappen in het wervingsproces 107
6.3 Opstellen van de vacaturetekst 109
6.4 Bekendmaking van de vacature 113
6.5 Analyse van de respons 117
6.7 Intermediairs 118
6.8 Andere middelen 119

Bijlage 121
Intakeformulier vacaturetekst 121

7. Arbeidsmarktcommunicatie: middelen 124
7.1 Ontwikkelingen in media 125
7.2 Het inzetten van middelen en media 127
7.3 Een overzicht van veel gebruikte middelen en media 128
7.4 Conclusie 140
7.5 Campus recruitment 140
7.6 Het ontwerpen van een middelenmix 142
7.7 Tot slot 145

8. Waaruit bestaat de voorbereiding op een selectiegesprek? 148
8.1 Twee wetenswaardigheden over sollicitatiebrieven en cv’s 149
8.2 De selectie van de binnengekomen reacties 150
8.3 Een stappenplan bij het selecteren van brieven 151
8.4 Wat zijn goede sollicitatiebrieven? 152
8.5 Het gebruik van een sollicitatieformulier 153
8.6 De uitnodigingsbrief 155
8.7 De voorbereiding op het selectiegesprek 155
8.8 Ook in de voorbereiding, de besluitvormingstabel 156

9. Het selectiegesprek 160
9.1 De validiteit van selectiemethoden 161
9.2 Het verhogen van de voorspellende waarde van het selectiegesprek 163
9.3 Gedragsgericht interviewen met de STARR-methodiek 167
9.4 De structuur van het selectiegesprek 176
9.5 De meest voorkomende selectiefouten 180

10. Assessmentcentermethode 188
10.1 Historie 188
10.2 Wat houdt de assessmentcentermethode in? 189
10.3 Waaruit bestaat een assessment? 190
10.4 Voorbeelden 192
10.5 Het opzetten van een assessment 193
10.6 Kan de methode eenvoudiger? 195
10.7 Registratie van gedrag 195
10.8 Na afloop 195
10.9 Eisen aan een assessment 196
10.10 Zelf doen of uitbesteden? 197
10.11 Wanneer loont een assessment? 197
10.12 Online assessments 198

11. Psychologisch onderzoek 200
11.1 Een stap terug in de tijd 200
11.2 Sterke kanten 201
11.3 Zwakke kanten 204
11.4 Leidt vaker testen tot betere testprestaties? 206
11.5 Faalangst 207
11.6 Aanpassing van normen 207
11.7 Welke tests en waar zijn ze te koop? 207
11.8 Psychologisch onderzoek van allochtonen 210
11.9 De kosten 211
11.10 De nazorg 212
11.11 De rapportage 212
11.12 De houdbaarheidsdatum 214

12. Biografische vragenlijsten, referenties en getuigschriften 216
12.1 Biografische vragenlijsten: selecteren op papier 217
12.2 Referenties 218
12.3 Getuigschriften 221

13. Medische keuring, antecedentenonderzoek en identificatieplicht 224
13.1 De medische keuring 224
13.2 Het antecedentenonderzoek in Nederland 229
13.3 Identificatieplicht 231

14. De afronding van de selectie 234
14.1 Het aanstellingsgesprek 234
14.2 Het afwijzingsgesprek 234
14.3 De afschrijving 240

15. De arbeidsvoorwaarden: waar bestaan die uit? 244
15.1 Arbeidsvoorwaarden 244

16. Introduceren van nieuwe medewerkers 274
16.1 Managen van verwachtingen 275
16.2 De fasen van een introductietraject 276
16.3 Vijf mythes rond introductie 279
16.4 Succesfactoren van een goede introductie 281
16.5 Het reflectiegesprek 286

Bijlagen 289
1. Onboarding 289
2. Introductiegesprek 290
3. Inwerkprogramma 292

17. Persoonlijke en professionele ontwikkeling, eigen verantwoordelijkheid 294
17.1 De ‘sterke punten’-benadering: versterk wat werkt 295
17.2 Leren door vallen en opstaan 297
17.3 Coachen met het GROW-model 299
17.4 Meester-gezelrelaties 306
17.5 Zelfevalueren met de STARR-methodiek en 360 graden feedback 307

Bijlage 311
Het goede gesprek 311

18. Sollicitatieformulier en voorbeeldbrieven, voorbeelden van arbeidsovereenkomsten 314
18.1 Sollicitatieformulier 314
18.2 Voorbeeldbrieven 318
18.3 Voorbeelden van arbeidsovereenkomsten 323

19. Wetgeving: wat mag en wat mag niet? 338
19.1 Wetgeving en werving en selectie 338
19.2 Welke (delen van) wetten zijn van belang bij werving en selectie? 338

20. Codes: wat is netjes en wat niet 352
20.1 De NVP Sollicitatiecode 352
20.2 Beroepscode voor psychologen 359
20.3 Summum.nu Gedragscode 359

Literatuur 373
Over de auteurs 378
Register 381