Inleiding Nederlands sociaal recht

Afkortingen 13
1 Het begrip sociaal recht 17
1.1 Het sociaal recht als juridisch vakgebied 17
1.2 Geschiedenis 18
1.3 Ongelijkheidscompensatie 22
1.4 Flexibilisering 23
1.5 Internationalisering 25
1.6 Grondrechten 26
1.7 Rechtsbronnen 27

I INDIVIDUEEL ARBEIDSRECHT 33
2 De arbeidsverhouding 35
2.1 Overzicht 35
2.2 Arbeidsovereenkomst 35
2.3 Opdracht en aanneming van werk 39
2.4 Ambtelijke status 43
2.5 Flexibele arbeidsrelaties 44
2.6 Enkele bijzondere arbeidsovereenkomsten 51
2.7 Gemengde overeenkomsten 53

3 De totstandkoming van de arbeidsovereenkomst 55
3.1 Partijen 55
3.2 Arbeidsbemiddeling 57
3.3 Sollicitatiefase 59
3.4 Discriminatie bij aanstelling 62
3.5 Vorm van de arbeidsovereenkomst 67
3.6 Bijzondere bedingen 69

4 De rechtsbronnen 75
4.1 Overzicht 75
4.2 Onderlinge verhouding van rechtsbronnen 75
4.3 Contractvrijheid 77
4.4 Vormen van dwingend recht 78
4.5 De collectieve arbeidsovereenkomst 80
4.6 De ondernemingsovereenkomst 81
4.7 Andere rechtsbronnen 81
4.8 De handhaving 82

5 De plichten van de werknemer 85
5.1 Overzicht 85
5.2 Arbeid verrichten 85
5.3 Volgen van aanwijzingen 86
5.4 Geheimhoudingsplicht en klokkenluiders 87
5.5 Concurrentieverbod 88
5.6 Verbod van nevenarbeid 91
5.7 Voorkomen van schade 92
5.8 Goed werknemerschap 93
5.9 Sancties werkgever 93

6 De plichten van de werkgever 97
6.1 Overzicht 97
6.2 Loonbetaling 97
6.3 Tewerkstelling 98
6.4 Gelijke behandeling 99
6.5 Veilige werkomstandigheden 101
6.6 Grondrechten werknemer 105
6.7 Goed werkgeverschap 106
6.8 Sancties werknemer 107

7 Onderbreking van de arbeid 109
7.1 Verhindering werknemer 109
7.2 Ziekte 109
7.3 Zwangerschap, bevalling en adoptie 111
7.4 Ouderschap 112
7.5 De combinatie van werk en privé 112
7.6 Kort verlof 113
7.7 Vakantie 113
7.8 Roostervrije dagen 114
7.9 Bedrijfsrisico 115

8 Het arbeidsomstandighedenrecht 119
8.1 Overzicht 119
8.2 Arbeidsomstandigheden 119
8.3 Arbeidstijden 120
8.4 Arbeid en zorg 122
8.5 Deskundige bijstand 123
8.6 Medezeggenschap over arbeidsomstandigheden 123
8.7 De Inspectie SZW 124

9 Wijziging van de arbeidsverhouding 127
9.1 Overzicht 127
9.2 Wijzigingsbeding 128
9.3 Goed werkgever- en werknemerschap 130
9.4 Taakwijziging 132
9.5 Overplaatsing 133
9.6 Bevordering en degradatie 133
9.7 Werkaanpassing gehandicapten 134
9.8 Overgang van onderneming 135
9.9 Overstappen binnen een groepsonderneming 138

10 Het ontslagrecht: de opzegging en de ontbinding 141
10.1 Overzicht ontslagrecht 141
10.2 Opzegging 142
10.3 Opzeggronden 142
10.4 Instemming en toestemming 144
10.5 Procedure bij preventieve toets bij opzegging 145
10.6 Ontbinding door de kantonrechter 147
10.7 Opzegverboden 150
10.8 Opzegtermijn 152
10.9 Proeftijd 153
10.10 Dringende reden 155
10.11 Collectief ontslag 160
10.12 Opzegging door de werknemer 161
10.13 Sancties 161
10.14 Vernietiging van de opzegging 162
10.15 Herstel van de arbeidsovereenkomst 163
10.16 Transitievergoeding 164
10.17 Overige vergoedingen bij ontslag 167
10.18 Procesrecht 170
10.19 Hoger beroep 171
10.20 Ontbinding wegens tekortkoming 172

11 Einde van rechtswege en beëindiging met wederzijds goedvinden 173
11.1 Overzicht 173
11.2 Einde van rechtswege 173
11.3 Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd 173
11.4 Ontbindende voorwaarde 177
11.5 Overlijden werknemer 179
11.6 Beëindiging met wederzijds goedvinden 179

II COLLECTIEF ARBEIDSRECHT 183
12 Organisatie en vertegenwoordiging 185
12.1 Vrijheid van vakvereniging 185
12.2 Organisaties van werkgevers en werknemers 187
12.3 Overlegeconomie 188
12.4 Vertegenwoordiging in organen 189
12.5 Ondernemingsniveau 190
12.6 Bedrijfstakniveau 190
12.7 Regionaal niveau 191
12.8 Nationaal niveau 191
12.9 Europees niveau 192
12.10 Internationale organen 193

13 De collectieve arbeidsovereenkomst 195
13.1 Cao-overleg 195
13.2 Bedrijfstak- en ondernemings-cao 198
13.3 Regeling van de cao 198
13.4 Individuele gebondenheid aan de cao 199
13.5 De ongebonden werknemer 201
13.6 De bepalingen van de cao 203
13.7 Afwijking van de cao 205
13.8 Algemeenverbindendverklaring 207
13.9 Nawerking van cao-bepalingen 210
13.10 Decentralisatie naar de onderneming 212
13.11 Sociaal plan 213
13.12 Handhaving van de cao 213
13.13 Uitleg van de cao 215

14 Het stakingsrecht 217
14.1 Geschiedenis van het stakingsrecht 217
14.2 Grondrecht op collectieve actie 218
14.3 Grenzen aan recht op collectieve actie 219
14.4 Rechten van derden 222
14.5 Stakingen gericht tegen anderen 222
14.6 Bijzondere vormen van collectieve actie 224
14.7 Schorsing of wanprestatie 226
14.8 Recht op loon stakers en werkwilligen 227
14.9 Uitsluiting 228
14.10 Bemiddeling en geschilbeslechting 228

15 Het medezeggenschapsrecht 231
15.1 Plaats van de ondernemingsraad 231
15.2 Instelling van de ondernemingsraad 232
15.3 Het adviesrecht 235
15.4 Het instemmingsrecht 237
15.5 Het informatierecht 239
15.6 Het beroepsrecht en andere geschillenregelingen 239
15.7 Overige taken en bevoegdheden 243
15.8 De personeelsvertegenwoordiging 244
15.9 Medezeggenschap bij arbeidsomstandigheden 244
15.10 De structuurregeling 245
15.11 Verhouding met vakbonden 247
15.12 Het enquêterecht 248
15.13 Fusiegedragsregels 249
15.14 De Europese ondernemingsraad 251
15.15 Medezeggenschap bij de Europese vennootschap 252

III SOCIALEZEKERHEIDSRECHT 253
16 Het stelsel van sociale zekerheid 255
16.1 Geschiedenis 255
16.2 Sociale verzekeringen en sociale voorzieningen 260
16.3 Werknemers- en volksverzekeringen 262
16.4 Publiek- en privaatrecht 265
16.5 Financiering 266
16.6 Uitvoering 269
16.7 Toezicht 270
16.8 Handhaving 270
16.9 Rechtsbescherming 274
16.10 Internationale aspecten 275

17 Het werkloosheidsrecht 277
17.1 Toepasselijke regelingen 277
17.2 Werkloosheidsbegrip 278
17.3 Referte-eisen 279
17.4 Uitsluitings- en eindigingsgronden 280
17.5 Duur en hoogte van de uitkering 281
17.6 Verplichtingen 283
17.7 Verwijtbare werkloosheid 283
17.8 Passende arbeid 285
17.9 Sancties 287
17.10 Betaling van de uitkering 288
17.11 Re-integratiemaatregelen 289

18 Het arbeidsongeschiktheidsrecht 291
18.1 Toepasselijke regelingen 291
18.2 Loonbetaling bij ziekte 292
18.3 Vangnetvoorziening 294
18.4 Zwangerschap en bevalling 296
18.5 Arbeidsongeschiktheidsbegrip WIA 297
18.6 Uitkering bij volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid 300
18.7 Uitkering bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid 300
18.8 Aanvullende uitkeringen werknemer 302
18.9 Re-integratiemaatregelen 303

19 De overige sociale verzekeringen 307
19.1 Zorgverzekering 307
19.2 Bijzondere ziektekosten 308
19.3 Ouderdomspensioen 309
19.4 Nabestaandenuitkering 311
19.5 Aanvullende regelingen 312

20 De sociale voorzieningen 315
20.1 Overzicht 315
20.2 Drie cruciale begrippen 315
20.3 Algemene bijstand 317
20.4 Bijzondere bijstand 320
20.5 Oudere werklozen en gewezen zelfstandigen 320
20.6 Jonggehandicapten 322
20.7 Toeslagen 322
20.8 Toeslagen van de Belastingdienst 323
20.9 Kinderbijslag 323
20.10 Inschakeling werkzoekenden 326
20.11 Beschutte arbeid 326
20.12 Gehandicapten 327

Jurisprudentieregister 331
Artikelenregister 339
Trefwoordenregister 345